چند سال گذشته، بازار ساخت و تولید خودروی برقی به‌شدت داغ بوده است. نه در اروپا، بلکه در آمریکا و آسیا هم شرکت‌های خودروسازی به‌شدت مشغول ساخت خودروهای برقی بوده‌اند. تمام شرکت‌های بزرگ یا چند مدل خودروی برقی در بازار دارند، یا در حال ساخت آن هستند. باهمه این احوال، برای آنکه خودروی برقی بتواند جای پایش را سفت کند، راه زیادی پیش دارد.

با آن که ایده استفاده از خودروی برقی بحث داغ این روزهاست، ولی هزینه‌های بالا باعث شده این استقبال گرم نتواند به شکل غیرمنتظره استفاده از خودروی برقی را گسترش دهد. تمام امید ما آن است که به‌تدریج با تولید بیشتر خودروهای برقی، کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری، این آرزوی دیرینه تحقق پیدا کند. ولی چرا این تغییرات سخت و کند پیش می‌رود؟

وقتی در مورد ماشین‌های الکتریکی صحبت می‌کنیم فقط در مورد مزایا و ویژگی‌های مثبتش صحبت می‌کنیم. در صورتی که این سکه روی دیگری هم دارد که باعث کند شدن روند توسعه آن شده است. باهم ویژگی‌های مثبت و منفی خودروهای الکتریکی را بررسی می‌کنیم

هزینه پایین تعمیر و نگهداری خودروی برقی

احتمالاً هنگام خرید یک خودروی برقی، مجبورید تمام محتویات حساب بانکی‌تان را روی میز فروشنده خالی کنید. ولی این یک سرمایه گذاری بلند مدت است که سوراخ جیبتان را کمی کوچک‌تر می‌کند! حتی خودروهای بسیار پر بازده هم در سال هزینه زیادی بابت بنزین روی دست شما می‌گذارند. هزینه شارژ خودروی برقی در حدود یک سوم یک خودروی بنزینی با بهترین کیفیت است.
امتیاز مثبت دیگر هزینه تعمیرات است. قطعات مکانیکی خودروی برقی معمولاً گران‌تر هستند ولی تعدادشان خوشبختانه کمتر است. در نتیجه احتمال خرابی مکانیکی هم پایین‌تر است. یک خودروی بنزینی هزینه‌هایی دوره‌ای مثل تعویض روغن موتور، تعویض فیلتر و … دارد در حالی که خودروی برقی چنین قطعاتی وجود ندارند. شاید بالاترین هزینه نگهداری خودروی برقی، تعویض باتری آن باشد. اگر باتری را با موتور خودروی بنزینی مقایسه کنیم باید گفت که به‌هرحال عمر باتری به نسبت مسافت طی شده بیشتر از عمر موتور خودروی بنزینی است.

شارژ پر درد سر خودروی برقی

ایستگاه‌های شارژ

در حال حاضر ایستگاه‌های شارژ زیادی در جهان وجود ندارد. در برخی کشورها اصلاً یافت نمی‌شود و در برخی کشورهای پیشرفته‌تر هم در شهرهای مشخصی وجود دارد. البته تعداد ایستگاه‌های شارژ در حال افزایش است ولی فعلاً قابل قیاس با پمپ بنزین نیست.
شرکتی مثل تسلا میلیاردها دلار برای ساخت شبکه‌ای از ایستگاه‌های شارژ هزینه کرده ولی هنوز نتوانسته کمبود ایستگاه را جبران کند. این مسئله باعث شد تسلا به فکر افزایش برد مسافت یا در واقع تعداد دفعات لازم برای شارژ باتری بیفتد.

شارژ در خانه

اگر ایستگاه شارژ در نزدیکی خانه نباشد، خودرو باید در خانه شارژ شود که البته کار ساده‌ای نیست. خودروی الکتریکی برای شارژ به برق 220 ولت نیاز دارد در حالی که در بسیاری از کشورهای دنیا ولتاژ رایج 110 ولت است. یعنی صاحب ماشین باید هزینه جداگانه‌ای هم بابت دسترسی به برق 220 ولت در خانه بدهد. با این توصیف خودروی برقی از این نظر در ایران مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند.

زمان شارژ

مشکل دیگر زمان لازم برای شارژ است. در پمپ بنزین نهایتاً شما 5 دقیقه برای بنزین زدن وقت صرف می‌کنید (صرف نظر از صفی که ممکن است در آن بمانید!). تسلا برای رفع این مشکل هم به فکر ساخت سوپر شارژر افتاد. جدیدترین مدل سوپر شارژر (V3) با 5 دقیقه شارژ می‌تواند تسلا model 3 را تا مسافت 120 کیلومتر پیش ببرد. شارژ کامل آن در حدود 20 دقیقه زمان می‌برد که برای 520 کیلومتر کافی است. به غیر از تسلا، شرکت‌های دیگر هم برای ساخت ایستگاه شارژ دست به کار شده‌اند هر چند فعلاً نتوانسته‌اند پا به‌پای تقاضای بازار پیش بروند.

مشکل تولید برق و شبکه های انتقال

تولید و انتقال برق مشکلی است که فعلاً کسی به آن توجه ندارد، هر چند در صورت گسترش استفاده از خودروی الکتریکی به یک معضل تبدیل می‌شود. سال پیش مطالعات و تحلیل‌ها نشان دادند که اگر استفاده از خودروی الکتریکی زیاد شود، شبکه برق رسانی در برخی مناطق دچار مشکل خواهد شد. به‌علاوه اینکه مصرف بیشتر برق به معنی نیاز به تولید برق بیشتر هم هست. البته تأمین و انتقال برق مشکل جدی نیست ولی تخمین زده می‌شد تا 5 الی 10 سال آینده به یک عامل بازدارنده مهم تبدیل شود.

پر سرعت و قدرت ولی بدون آلودگی صوتی

اگر فرصت راندن یک خودروی الکتریکی را پیدا کنید، اولین چیزی که نظرتان را جلب می‌کند سر و صدای بسیار کم آن است. در یک خودروی الکتریکی به‌راحتی صدای باد، صدای لاستیک‌ها و همه صدهای محیطی را می‌شنوید. احساسی که ممکن است برای همه خوشایند نباشد! برخی شرکت‌ها مثل جگوار (jaguar) برای رفع این مشکل صدای مصنوعی موتور را داخل خودروی برقی پخش می‌کنند!
بااینکه خودروی الکتریکی بسیار کم صدا است، ولی سرعت و قدرت بسیار بالایی دارد. کافی است پدال گاز را فشار دهید تا کاملاً در صندلی فرو بروید و شتابی را تجربه کنید که هیچ خودروی بنزینی نمی‌تواند در اختیارتان بگذارد. علت اصلی برقی بودن سیستم انتقال قدرت است که باعث انتقال قدرت بدون تأخیر به چرخ‌ها می‌شود. مطمئناً کسانی که اهل هیجان هستند لحظات فراموش نشدنی را با خودروهای الکتریکی تجربه خواهد کرد.