عباس رهامی
فهرست عنوان‌ها
از آن جا که همه افراد گیاهخوار را دیده‌اند یا دست کم در مورد رژیم غذایی آن‌ها چیزهایی به گوششان خورده است، احتمالاً با سؤال که چرا باید چنین رژیم غذایی را انتخاب کرد، مواجه شده‌اند. خود شما چطور؟ تا حالا شده به این فکر کرده‌ای که خوردن گوشت را برای همیشه کنار بگذارید؟ با افزایش آگاهی و تبلیغات در مورد رژیم گیاهخواری در سراسر جهان، تعجبی هم ندارد که هر روز افراد بیشتری را ببینید که به این حرکت گسترده ملحق شوند. شاید این رژیم غذایی به‌عنوان یک حرکت جهانی، جدید محسوب شود، ولی در حقیقت اصالت این سبک غذا خوردن به هزاران سال پیش باز می‌گردد.
ولی اساساً هدف از این که تمام غذاهای غیر گیاهی کنار گذاشته شود و سعی شود تمام مواد مغذی از طریق گیاهان تأمین شود چیست؟ چطور و با بر چه اساسی برخی قبول می‌کنند همبرگر، کباب، جوجه و تمام غذاهای گوشتی خوشمزه را کنار بگذارند؟ و مهم‌تر این که آیا این افراد به هر ایده‌ای که پشت این تصمیماتشان دارند واقعاً می‌رسند؟
در ادامه می‌خواهیم به دلایل احتمالی که مردم به سراغ گیاهخواری می‌روند نگاهی بیندازیم.
اعتقاد به‌سلامت بالاتر رژیم گیاهی
اگرچه افراد زیادی بر این اصل اعتقاد دارند که غذاهای گیاهی برای انسان‌ها مفیدتر هستند و بالاترین سطح سلامت بدن انسان از طریق گیاهخواری به دست می‌آید، ولی هنوز تحقیقات علمی که به‌طور قطعی این مسئله را نشان بدهد وجود ندارد. از طرف دیگر ولی پژوهش‌ها و شواهد همگی نشان می‌دهند که خوردن میوه‌ها و سبزیجات قطعاً تأثیر مثبت در سلامت انسان دارد. در واقع بحث بر سر حذف گوشت از رژیم غذایی است که تأثیر آن به‌درستی مشخص نیست. به هر حال بسیاری از متخصصین به مراجعینشان پیشنهاد رژیم‌های غذایی گیاهخواری می‌دهند و معتقدند این نوع رژیم غذایی باعث کاهش مشکلات قلبی فشار خون، دیابت و دیگر بیماری‌های قلبی می‌شود.
رژیم گیاهخواری به دلیل نگرانی در مورد پروتئین حیوانی
یکی از دلایلی که افراد زیادی را به گیاهخواری سوق داده، نگرانی در مورد سلامت پروتئین حیوانی است که به‌خصوص در مورد گوشت قرمز مطرح است. ده‌ها سال است که مراجع رسمی سلامت عمومی و متخصصین سلامت از لزوم کاهش مصرف گوشت و به‌خصوص گوشت قرمز گفته‌اند که ممکن است همین عامل باعث صرف نظر کردن نسل جدید از ادامه دادن رژیم‌های غذایی مبتنی بر گوشت نسل پدر و مادران خود باشد. گفته می‌شود که خوردن زیاد گوشت با بیماری‌هایی مثل سکته قلبی، سکته مغزی، سرطان و … مرتبط است.
ولی آن چه تحقیقات نشان می‌دهند چیزی غیر از این است. نتایج نشان می‌دهند که احتمالاً در تمام این سال‌ها به مردم باورهای اشتباه خورانده شده است و در واقع هیچ مدرک و شاهد قطعی مبنی بر مضر بودن گوشت قرمز و بیماری‌های گفته شده وجود ندارد.
ولی این مسئله هم حقیقت دارد که ممکن است افراد زیادی به خوردن گوشت قرمز حساس باشند و بدنشان با مصرف آن چندان سازگاری نداشته باشد. به هر حال، عملکرد بدن افراد مختلف متفاوت است و هر کسی باید طبق آن چه برایش بهتر است رژیم غذایی‌اش را انتخاب کند.
همدردی با حیوانات و مسائل اخلاقی
تعداد زیادی از مخالفان مصرف گوشت به همین دلیل رژیم گیاهخواری را انتخاب می‌کنند. انتخابی که مستقیماً تحت تأثیر مطرح کردن این مسئله است که حیوانات سراسر کره زمین و به‌خصوص آن‌هایی که ما برای لذت خودمان سلاخی می‌کنیم هم درست مثل ما حق زندگی و آزادی دارند. در مورد این دیدگاه نظرات مختلفی می‌توان داد. اگر با حس هم دردی، هم ذات پنداری و از زاویه احساسات ماجرا را نگاه کنیم، قطعاً باید رأی را به نفع گیاهخواران صادر کنیم. به‌خصوص هر چه که در مورد دنیای حیوانات بیشتر بدانیم، مسائل اخلاقی و وجدانی و احساسی مرتبط با کشتار حیوانات برای خوردن آن‌ها شدیدتر می‌شود.
در تحقیقات مشخص شده کسانی که به گیاه خواری روی می‌آورند در مراحل اولیه زندگی خود حیوانات خانگی بیشتری داشته‌اند.
کمک به طبیعت و فعلان محیط زیست
این عامل هم باعث گرایش افراد زیادی به گیاهخواری شده است. اگر از یک گیاهخوار در مورد علت این کارش بپرسید، احتمال زیادی دارد که به طبیعت و محیط زیست اشاره کند. خیلی از افرادی که گوشت و غذاهای حیوانی را از فهرست غذاهای خود حذف کرده‌اند در حقیقت عاشق طبیعت هستند و حاضرند در این مسیر قدم‌های واقعی بردارند که اولین آن‌ها احتمالاً همین تغییر رژیم غذایی است. این اقدام آن‌ها چندان هم عجیب نیست. به این فکر کنید که در حال حاضر ما به‌شدت با کمبود غذا و منابع و روش‌های تأمین آن مواجه هستیم و اگر اوضاع به همین شکل ادامه پیدا کند، شمار گرسنگان و افراد درگیر فقر از این هم بیشتر می‌شود و در نهایت ممکن است زمین با بحران غذا و محیط زیست با بحران‌های حاصل از فعالیت‌های انسانی مواجه شود.
از پرورش نه چندان پر بازده حیوانات گرفته تا تولید بالای گازهای گلخانه‌ای در طی این فرآیند و مصرف آب زیاد و زمینی که برای این کار اختصاص پیدا می‌کند، همگی از عواقب پرورش حیوانات و تولید گوشت هستند.
باوجود وجوه منفی پرورش حیوانات، این فرآیند تولید غذا ممکن است چندان هم در تخریب محیط زیست نقش پر رنگی نداشته باشد. مثلاً اینکه تحقیقات نشان می‌دهد اگر تمام مردم کره زمین به رژیم گیاهخواری روی بیاورند، میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای تنها 2.6 درصد کاهش پیدا می‌کند. این در حالی است که اگر همین انرژی بر روی بازیافت غذا و پس ماندها، پلاستیک‌ها و یا استفاده از حمل و نقل عمومی و تولید ماشین‌های پاک گذاشته شود، اثرگذاری بسیاری بیشتری خواهد داشت.
تامین مواد مغذی و نیازهای بدن
برخی معتقدند که انسان نباید گوشت بخورد چون نیازی به خوردن گوشت برای به دست آوردن موارد مغذی مورد نیازش و سیر کردن خود ندارد. در این مورد شکی نیست و نمی‌توان در رد این ادعا استدلالی ارائه کرد. همه ما می‌توانیم به‌راحتی بدون خوردن حتی ذره‌ای گوشت و با تکیه کامل بر رژیم گیاهخواری تمام نیازهایمان را برطرف کنیم و حتی فعالیت‌های روزانه و سنگین مثل ورزش کردن را مثل همیشه پیگیری کنیم.
ولی در عمل توصیه می‌شود که بخشی از رژیم غذایی را منابع حیوانی تأمین کنند تا به این صورت مطمئن شویم تمام مواد مغذی بدن دریافت می‌شود. برخی از ویتامین‌ها و مواد مغذی که در منابع حیوانی وجود دارند به‌سختی از طریق منابع گیاهی به دست می‌آیند. مثل ویتامین دی، ویتامین ب 12، امگا 3 و امگا 6، کلسیم، روی و آهن.
رژیم گیاهخواری و سلیقه شخصی
از تمام این دسته بندی‌ها و علل مؤثر بر انتخاب گیاهخواری که بگذریم، در نهایت به این می‌رسیم که برخی از مردم صرفاً غذاهای گیاهی را بیشتر دوست دارند. یا اینکه به غذاهای غیر گیاهی چندان تمایلی ندارند. سلیقه و ذائقه برخی به شکلی است که از خوردن پروتئین حیوانی و محصولات لبنی لذت نمی‌برند یا به آن حساسیت دارند. شاید عدم تحمل لاکتوز مشهورترین آن‌ها باشد.
در هر حال در مورد رژیم غذایی خود هر تصمیمی که بگیرید به خودتان مربوط است. اگرچه به دلایل مختلف انتخاب رژیم گیاهخواری تبلیغ می‌شود (و لزوماً هم بد نیست)، ولی انتخاب نهایی با خودتان است که با توجه به‌سلامت، سلیقه، قواعد و چارچوب‌های اعتقادی و فکری و … تصمیم بگیرید.
منبع: cnet
