در دهههای اخیر مسئله گرم شدن زمین، شدت بیشتری پیدا کرده است. یکی از نتایج آن رطوبت کمتر موجود در هواست. رطوبتی که برای زندگی و رشد بسیاری از گیاهان ضروری محسوب میشود. از بین رفتن جنگلها و گیاهان بر روی کره زمین شاید مسئله جدیدی نباشد. ولی شاید از تأثیر آن بر رشد گیاهان و در نتیجه بایر شدن دائمی مناطق وسیعی از زمین بیخبر باشیم. واقعیت نگران کننده آن است که در حال حاضر 59 درصد از مناطق سرسبز بر روی کره زمین دچار کاهش شدید رشد گیاهان شدهاند.
این موضوع را دانشمندان دانشگاه سون یات سن در چین کشف کردهاند. آنها با بررسی فشار بخار در اتمسفر متوجه شدند که از دهه 1990 تا کنون، 53 درصد از زمین دچار کمبود میزان رطوبت جوی شده است. کمبود فشار بخار در واقع تفاوت شرایط فعلی هوا با زمانی است که هوا 100 درصد از رطوبت اشباع شده باشد. از طرف دیگر فعالیت گیاهان بهطور مستقیم به این فشار و در واقع میزان رطوبت موجود در هوا بستگی دارد. هر رطوبت هوا از رطوبت اشباع فاصله بیشتری پیدا کند، منافذ برگها بستهتر شده و انتقال گازها از داخل به بیرون کاهش پیدا میکند. بهطور متقابل، کاهش خروج این گازها باعث کاهش فتوسنتز و در نهایت رشد گیاه میشود.
با توجه به نوساناتی که در دهه اخیر در تغییرات آب و هوا داشتیم، به نظر میرسد کاهش رشد گیاهان در سطح جهانی هم با آن مرتبط باشد. افزایش دمای سطح کره زمین همچنین باعث شده شدت بادی که بر روی اقیانوسها و دریاها میوزد کمتر شود. وزش باد علت اصلی تبخیر سطحی آبهای اقیانوسها و افزایش رطوبت هوا محسوب میشود. نتیجه اینکه بادها و جبهه هوای مرطوب مثل سابق به خشکی نمیرسد که بیشتر از همه مناطق سرسبز کره زمین آسیب میبینند. در نتیجه کند شدن رشد گیاهان در این مناطق به علت گرم شدن کره زمین است.
دمای هوا و رشد گیاهان
در هر دمای مشخصی، هوا ظرفیت حمل مقدار مشخصی از رطوبت را دارد. افزایش دمای هوای کره زمین به معنی آن است که هوا دیگر قادر به حمل حجم زیاد رطوبت نخواهد بود. طبق تحقیقات این دانشمندان، رشد گیاهان در فاصله بین سالهای 1982 تا 1988 کمی بیشتر شده بود ولی حالا با کاهش شدید رو به رو شده است. سطح پوشیده شده از گیاهان در کره زمین مرتباً به طرق مختلف کمتر و کمتر میشود. متأسفانه تحقیقات نشان میدهند این روند قرار نیست تا پایان قرن اخیر پایان یابد!
منبع: newscientist