رضا حسینی
فهرست عنوان‌ها
آیا ماه کامل بر روی خواب شما تأثیر می‌گذارد؟ با روکیدا همراه باشید تا نتایج تحقیقات دانشمندان را با هم بررسی کنیم.
مردم برای یک خواب راحت شبانه باید مسائل مختلفی را تحمل کنند. این مسائل شامل صدای سگ‌ها، گریه‌ی نوزادان، فشار کاری، صدا و امواج حاصل از وسایل الکترونیکی و موارد بسیار دیگری است. با وجود تمام این مسائل مختل‌کننده‌ی خواب، جای تعجب نیست که بیش از نیمی از امریکایی‌ها (و احتمالاً همه‌ی مردم دنیا) به مقداری که نیاز دارند، نمی‌خوابند. اما در این بین عاملی مهم وجود دارد که ممکن است آن را در فهرست “مسائل پیش از خواب” خودتان نداشته باشید. این پدیده تقریباً در هر ماه یک بار روی می‌دهد. این عامل چیزی نیست جز همان گوی درخشان در آسمان: ماه کامل.
این مقاله به این سوال پاسخ می‌دهد که آیا ماه کامل بر روی خواب شخص تأثیر می‌گذارد؟ فهمیدن این‌که “ماه کامل” چیست، به شروع بحث کمک می‌کند. ماه کامل زمانی رخ می‌دهد که خورشید، زمین و ماه هم‌راستای یکدیگر واقع شوند و زمین در میان خورشید و ماه باشد. در این موقعیت، ماه از نگاه بیننده‌ی زمینی به طور کامل با نور خورشید روشن می‌شود. این اتفاق تقریباً در هر 29 روز، تنها یک بار روی می‌دهد.
این پدیده چه تأثیری بر روی ما ساکنین زمین می‌گذارد؟ مشخص‌ترین تأثیر ماه کامل این است که آسمان شب بسیار روشن‌تر است. همچنین، ماه مسئول جزر و مد دریا‌ها و اقیانوس‌ها شناخته می‌شود. این جزر و مدها بر اساس جاذبه‌ی گرانشی از سوی ماه (و همچنین خورشید) پدید می‌آیند. اگر مشارکت ماه نباشد، موج‌سواران تا حد زیادی ناراحت خواهند شد!
تأثیر ماه کامل و نتایج تحقیقات
درک تأثیرات ماه بر رفتار انسان را می‌توان از ترکیب نتایج پژوهش‌های گروه‌های قوی تحقیقاتی به دست آورد. برای مثال، یک پژوهش بر روی 675 کودک دانمارکی در سنین 8 تا 11 سالگی، نشان داد که کودکان در زمان نزدیک به رخ دادن پدیده‌ی ماه کامل، کمی طولانی‌تر می‌خوابند. برعکس این نتیجه، تحقیق دیگری بر روی 319 فرد بالغ صورت گرفت که نتیجه‌ی آن نشان داد ماه کامل با بازدهی کم‌تر خواب در ارتباط است.
یک پژوهش در سال 2013 انجام شد که می‌تواند اطلاعات متقاعدکننده‌تری به ما ارائه دهد. در این پژوهش در طی یک دوره‌ی سه ساله، 33 فرد بالغ زیر نظر گرفته شدند. نتیجه‌ی مطالعه نشان داد که ماه کامل با زمان طولانی‌تر به خواب رفتن، کاهش بازدهی خواب و به طور کلی، با کاهش زمان خواب ارتباط دارد. این پژوهش با عنوان “مطالعه کجوچن” (مرکزی که پژهش را انجام داد) شناخته شده است. نتیجه‌ی این پژوهش اغلب در سال‌های اخیر به عنوان اثبات‌کننده‌ی این ادعا که ماه کامل بر روی خواب تأثیرگذار است، مورد استفاده قرار می‌گیرد. با فرض این که این اطلاعات صحیح می‌باشند، به نظر منصفانه می‌رسد که بگوییم: بله، ماه کامل می‌تواند روی خواب تأثیر بگذارد. اما سوالی همچنان باقی است: چطور؟
ماه کامل و سوالات بی‌جواب
فرض اساسی تأثیر ماه کامل بر روی خواب این است که، قبل از اختراع نور مصنوعی، انسان تنها نور ماه را برای داشتن روشنایی در شب داشته است. جوامع انسانی باستان نیز به طور عمده در خارج از منزل زندگی کرده و می‌خوابیدند. با این شرایط می‌توان گفت که انسان‌ها به یقین تحت تأثیر تابش ماه کامل قرار گرفته‌اند. این تأثیر تا جایی است که هر گوی درخشانی می‌تواند باعث اختلال خواب در انسان شود.
این فرضیه، فرضیه‌ای جالب و قابل درک است. با این وجود، این فرضیه نمی‌تواند توضیح کاملی به ما ارائه دهد. مطالعه کجوچن در یک آزمایشگاه کاملاً تاریک انجام شده است. این نکته نشان می‌دهد که می‌توان پاسخ فیزیولوژیکی انسان به ماه کامل را به جای آن که واکنشی محیطی فرض کرد، امری درونی دانست. محققین مطالعه کجوچن موافقند که هنوز یک تکه‌ی اسرارآمیز پیرامون چگونگی تأثیرگذاری چرخه‌های ماه بر روی خواب وجود دارد. برای این مطلب، آن‌ها این فرض را مطرح می‌کنند که شاید چرخه‌های ماه، یک بُعد جدید در ریتم بیولوژیکی انسان را نمایش می‌دهد. این فرض، لزوم انجام تحقیقات بیشتر را نشان می‌دهد.
باید گفت که بسیاری سوالات در مورد این که چگونه ماه کامل می‌تواند بر روی خواب انسان‌ها تأثیر بگذارد، همچنان بی‌پاسخ باقی مانده است. با این حال، به نظر می‌رسد افرادی که ممکن است تحت تأثیر این نیروها قرار گیرند، با مسدود کردن نمای ماه در اتاق خواب‌های خود، کمی تسکین خواهند یافت. با این حال، ساعت‌های درونی ما از آن چیزی که ما برای آن‌ها قائلیم، قدرتمندتر می‌باشند.
ما انسان‌ها هر روز در کنترل محیط اطراف خود با نور مصنوعی، تحریک الکترونیکی ساعت پیرامونی و ارتباطات روزافزون جمعیت جهانی، قدرت بیشتری می‌یابیم. با این حال، شاید باید به یاد داشته باشیم که هنوز هم تحت تأثیر نیروهای ساده و در عین حال قدرتمند جهان پیرامونی خود قرار داریم.
منابع: NASA، NOAA، Sjodin، Turanyi، Cajochen
