جواد کوهکن
دانشمندان به دنبال جایگزینی برای حل مشکل انباشت پلاستیک هستند. ایالات متحده امریکا در هر سال حدود 34 میلیون تن زباله‌های پلاستیکی تولید می‌کند که فقط 7 درصد از زباله‌ها بازیافت می‌شوند. شاید باورش سخت باشد اما در اقیانوس اطلس مانند اقیانوس آرام گرداب‌های عظیم زباله وجود دارد که پر از زباله‌های پلاستیکی است. ماهی‌ها در اقیانوس آرام شمالی سالانه در حدود 24،000 تن پلاستیک را می‌بلعند! حالا یک تیم تحقیقاتی از هاروارد با استفاده از فراوان‌ترین مواد ارگانیک روی زمین که در پوست میگو هم وجود دارد، پلاستیک تولید کرده‌اند.
محققان موسسه ویس در هاروارد، یک پلاستیک کاملا ترکیبی از مواد زیستی، با استفاده از یک ماده شیمیایی به نام کیتوزان ایجاد کرده‌اند. این ماده، نوعی از کیتین است که در پوست میگوها و حشرات، کیسه‌های قارچی و بال‌های پروانه موجود می‌باشد. محققان هاروارد، کیتوزان را از پوست میگو (ضایعات قابل دسترس در صنعت غذاهای دریایی) استخراج کرده و از تکنیک‌های متعارف برای تولید محصولات ارزان قیمت مانند تلفن‌های همراه، کارتن‌های تخم مرغ و حتی قطعات شطرنج استفاده می کنند.
این پلاستیک امیدبخش که محققان نامش را شریلک (shrilk) گذاشتند، از ترکیب کیتوزان و یک پروتئین موجود در ابریشم (silk) ساخته شده است. تیم تحقیق، ابریشم را با خاک اره چوب جایگزین کرده اما با این حال، نام محصول را تغییر نداده است. محصول نهایی شفاف و بسیار شبیه پلاستیک معمولی است. شبیه به پوست میگو، شریلک قوی و انعطاف پذیر است، حتی وقتی خیس است.
برخلاف پلاستیک‌های زیستی که از مواد گیاهی ساخته شده‌اند و تولیدشان بسیار پر هزینه می‌باشد و همچنین به طور کامل تجزیه نمی‌شوند، شریلک در عرض چند هفته به طور کامل تجزیه می‌شود. در ضمن، پوست میگو بسیار مغذی‌تر از دانه گیاه می‌باشد. تیم تحقیقاتی که شریلک را گسترش دادند، آن را جایگزینی مناسب برای پلاستیک‌های معمولی از قبیل کیسه‌های زباله، پوشک و بسته بندی اجسام بزرگ می‌دانند.
