مهرناز شهریاری
محققان کالج کینگ لندن (King’s College London) با انجام تحقیقاتی، ارتباط بین مصرف طولانی‌مدت از قرص‌های ضدافسردگی و افزایش وزن را پیدا کردند.
در این تحقیق، آن‌ها داده‌های پزشکی بیش از 300 هزار نفر از بزرگسالانی که طی دهه اخیر تحت نظارت قرار گرفته بودند را مورد بررسی قرار دادند. داده‌ها نشان می‌دهد که استفاده گسترده و رو به افزایش از قرص‌های ضدافسردگی موجب رشد چاقی در سرتاسر جهان شده‌است.
تحقیقات بسیاری در زمینه استفاده کوتاه‌مدت از قرص‌های ضدافسردگی و افزایش وزن انجام شده‌است ولی در ارتباط با اثر بلندمدت آن کمتر مطالعه شده‌است.
محققان با استفاده از داده‌های مرکز تحقیقاتی انگلیس، اطلاعات بسیاری با 314,449 موضوع که در بازه زمانی 10 سال جمع شده‌بود، بدست آوردند و مطالعات خود را طبق آن شروع کردند.
نتایج نشان داده‌است که بیشترین ارتباط بین افزایش وزن و قرص‌های افسردگی در سال دوم و سوم درمان مشخص می‌شود. در طول سال دوم 46 درصد افرادی که قرص ضدافسردگی مصرف می‌کردند، 5 درصد بیشتر از افرادی که این قرص را مصرف نمی‌کردند افزایش وزن داشتند.
نتایج حتی بعد از در نظر گرفتن عواملی مثل جنسیت، سن و دیگر شرایط سلامتی غیرمرتبط ثابت بود. مطالعات نشان داد که افزایش وزن بدون در نظر گرفتن وزن پایه فرد ثابت باقی می‌ماند. یعنی مانند این است که فردی با وزن نرمال به گروه افرادی با اضافه‌وزن و فردی با اضافه‌وزن به گروه افرادی با چاقی حرکت می‌کند.
بیشتر قرص‌های ضدافسردگی نتیجه مشابهی درباره‌ی ارتباطشان با افزایش وزن داشتند. تنها موردی که همبستگی قابل‌توجه و بیشتری با افزایش وزن داشت قرص میرتازاپین (Mirtazapine) است که به‌ندرت تجویز می‌شود.
در تفسیر نتایج حاصل از مطالعه مشاهداتی، چالش‌های بزرگی وجود دارد. یکی از آن‌ها این است که محققان تلاش می‌کنند تا از تصادفی بودن و یا نبودن این ارتباط مطمئن شوند.
ازآنجایی‌که افسردگی همبستگی زیادی با چاقی دارد، در نظر گرفتن این موضوع که افزایش وزن قطعاً می‌تواند تأثیر داروهای ضدافسردگی باشد کار را کمی مشکل می‌کند.
نویسندگان محدودیت‌های این مطالعه مشاهداتی را می‌دانند، ولی همچنین بر این باورند که یافته‌های آن‌ها می‌تواند گزارش‌های قبلی درباره‌ی ارتباط اولیه بین درمان‌های ضدافسردگی و افزایش وزن را تائید کند. زیرا این تحقیق بر روی مقیاس بزرگی از افراد و در بازه‌ی زمانی طولانی‌تری انجام شده‌است. ولی درنظرگرفتن این موضوع که قرص‌های ضدافسردگی چگونه روی افزایش وزن افراد تأثیر می‌گذارند، قطعاً تحقیق جالب ولی انجام‌ناپذیری خواهد بود.
رافائل گافور (Rafael Gafoor)، نویسنده اصلی این تحقیق، درباره‌ی هر یک از واکنش‌های بیش‌ازحد در ارتباط با این موضوع چنین می‌گوید:” مهم است اطمینان حاصل کنیم که هیچ‌یک از بیماران از مصرف داروهایشان دست نخواهند کشید و اگر آن‌ها مشکلی در ارتباط با عوارض جانبی دارند، حتماً باید با پزشک و یا داروساز خود مطرح کنند.”
