ماهواره تس ؛ تلسکوپ فضایی جدید ناسا به دنبال شکار سیارات فراخورشیدی

وسعت و عظمت کیهان بقدری است که زبان بشر برای توصیف آن محدود است. ستاره شناسان هزاران ستاره مانند خورشید را در عالم شناسایی کرده‌اند که ما از نزدیکترین ستاره به عنوان خورشید یاد می‌کنیم. همین طور بیش از 150 قمر شناخته شده در منظومه شمسی وجود دارد و ما قمر زمین را ماه می‌نامیم. همین طور سیارات زیادی خارج از منظومه شمسی ما وجود دارند که به آن‌ها سیارات فراخورشیدی می‌گویند. ماهواره جدید ناسا به نام ماهواره تس به دنبال کشف این سیارات است.

منظومه شمسی ما دارای گروه‌های سیاره‌ای زیادی است. تاکنون بیش از 2500 ستاره که سیاره‌ها در اطراف آن‌ها در حال چرخش هستند، مشاهده شده است. هر سیاره ای که خارج از منظومه شمسی ما قرار دارد، سیاره فراخورشیدی نامیده می‌شود. مأموریت حال حاضر ناسا، کشف این دنیای دوردست است.

در تاریخ 18 آوریل 2018، ماهواره نقشه بردار فراخورشیدی گذران (Transiting Exoplanet Survey Satellite) یا به اختصار، ماهواره تس، از ایستگاه فضایی کیپ کاناورال فلوریدا بر روی یک موشک فالکون 9 اسپیس ایکس پرتاب شد. هدف ماهواره تس، پیدا کردن هزاران هزار سیاره دوردست است.

ماهواره تس با هزینه کمتر از 200 میلیون دلار (صرف نظر از هزینه پرتاب)، یک تلسکوپ با تکنولوژی فوق پیشرفته با چهار دوربین نوری گسترده می‌باشد. هدف این ماهواره کمک به دانشمندان برای تعیین موقعیت سیارات فراخورشیدی است که تاکنون کشف نشده‌اند. ماهواره تس، سیاراتی به کوچکی زمین تا غول‌های گازی بزرگ را با استفاده از تلسکوپ‌های خود و طی دو سال نقشه برداری تصویری، شناسایی می‌کند.

ناسا اعلام کرد که عملیات علمی تلسکوپ به طور رسمی در 25 ژوئیه 2018 آغاز شده است. ماهواره تس در یک مدار بیضوی به دور زمین می‌چرخد که تاکنون هیچ ماهواره‌ای در این مدار قرار نگرفته است و هر 13.7 روز زمینی یک دور کامل خواهد زد. نزدیکترین نقطه مدار این ماهواره به زمین، 67000 مایل (107،826 کیلومتر) با زمین فاصله دارد. هر زمان که ماهواره تس به این نقطه از مدار برسد، سفینه فضایی داده‌های جدیدی را برای دانشمندان ارسال خواهد کرد.

ماهواره تس با استفاده از روش ترانزیت به جستجوی سیارات فراخورشیدی می‌پردازد. این روش ساده از اوایل دهه 2000 میلادی مورد استفاده قرار گرفته است. نور ستاره‌ها هنگامی که سیارات از مقابل آنها عبور می‌کنند، کم می‌شود. بنابراین با نظارت دقیق بر سطح روشنایی ستارگان با استفاده از تلسکوپ، اخترشناسان می‌توانند بگویند که آیا سیاره‌ای در آن محل وجود دارد یا نه.

شاید بدانید که ناسا در ماه مارس سال 2009، تلسکوپ فضایی کپلر را که از همین روش برای کشف سیارات فراخورشیدی استفاده می‌کرد، به فضا پرتاب کرد. کپلر تا کنون، 2،327 سیاره را کشف کرده و شواهدی وجود دارد که ممکن است این تعداد به 2444 هم برسد. ماهواره تس، راه کپلر را ادامه خواهد داد. در حالی که کپلر در یک قسمت نسبتا کوچک از فضا متمرکز بود، ماهواره تس 85 درصد از آن را پوشش خواهد داد. این فضاپیمای جدید تا زمانی که ماموریتش به پایان برسد، به بیش از 200،000 ستاره نظر می‌افکند. البته، با میانگین روشنایی و وضوح بالاتری که تلسکوپ فضایی کپلر با آن ستاره‌ها را مورد بررسی قرار داده است.