اصطلاح “شکستن” وقتی به معنای شکستن قلنج گردن باشد، در واقع همان صدای ترق تروقی است که با حرکت سریع گردن و شل شدن مفصل‌ها و رباطها ایجاد می‌شود. قلنج هر مفصلی می‌تواند شکسته شود و برخی افراد عادت دارند قلنج شانه، کمر، مفصل رانها، مچ و انگشتان پا را نیز بشکنند. افراد اغلب این کار را خودشان انجام می‌دهند، گرچه این کار باید توسط یک فرد حرفه‌ای انجام شود. بطور کلی می‌توان گفت فرد حرفه‌ای که اقدام به شکستن قلنج گردن می‌کند، یک فیزیوتراپ است.
ما در این مقاله به مسائلی همچون چه زمانی شکستگی قلنج گردن رخ می‌دهد و چه خطراتی دربر دارد و اینکه چرا باید توسط فیزیوتراپیست‌ها انجام شود، نگاهی می‌اندازیم.
چرا شکستگی قلنج گردن اتفاق می‌افتد؟
مفاصل بخصوص در ناحیه گردن به سه دلیل عمده دچار شکستگی قلنج می‌شوند:
خروج هوا از مفاصل
مایع درون مفاصل کمک می‌کند که استخوانها و بافت بدن به آرامی در کنار یکدیگر حرکت کنند. این مایع متشکل از اکسیژن، نیتروژن و دی‌اکسیدکربن است.
در گردن مفاصل جفتی وجود دارد که مفاصل “فاست” نامیده می‌شوند. این مفاصل از هر سو به بالا و پایین حرکت می‌کنند. هر کدام از این مفاصل فاست دارای کپسولی حاوی مایع و گاز می‌باشند که در اطرافشان قرار گرفته است. وقتی این کپسول کشیده می‌شود، هوا به سرعت به شکل حباب از آن خارج می‌گردد. این خروج هوا ممکن است صدای ترق تروق یا شکستگی قلنج ایجاد کند. به این فرایند “بویلینگ” یا ” کاویتاسیون” نیز گفته می‌شود.
خروج هوا از مفصل، آرتروز و حرکت عادی گردن می‌تواند باعث ایجاد صدای شکستگی شود.
حرکت مفاصل
هنگامیکه مفصلی حرکت می‌کند تاندون‌ها و رباط‌هایی را که بصورت رشته مانند، استخوانها و ماهیچه‌های درون مفصل را به یکدیگر متصل کرده، تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر تاندون کمی از محل خود خارج شود، هنگام بازگشت به جای اصلی خودش صدای ترق تروق ایجاد می‌کند. به همین نحو رباطها نیز هنگامیکه مفصل از جای خود خارج می‌شود سفت شده و صدای مشابهی تولید می‌کنند. این مسئله اکثرا در زانو و مچ پا روی می‌دهد.
آرتروز مفاصل
اگر مفاصل به آرتروز دچار شوند، غضروف‌ها نرمی خود را از دست می‌دهند. هر چقدر سطح مفصل سفت‌تر شود، هنگام حرکت صدا ایجاد می‌کند.
اگر صدای ترق تروق همراه درد یا محدودیت حرکتی باشد، لازم است پزشک یا فیزیوتراپ گردن شما را معاینه کند.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
معمولا به افراد توصیه می‌شود که شخصا قلنج گردن خود را نشکنند یا اقدام به درمان خودسرانه نکنند بخصوص اگر در این ناحیه از بدن خود درد یا مشکل دارند، به این دلیل که در این بخش بدن اعصاب و رگهای خونی وجود دارد که از میان گردن می‌گذرند و در اثر شکسته شدن قلنج می‌توانند آسیب ببینند. بعنوان نوعی درمان خانگی کشش آرام گردن بجای شکستن قلنج آن توصیه می‌شود.
اگر شخصی در گردن خود احساس درد دارد یا نمی‌تواند آنرا بدرستی حرکت دهد، لازم است به پزشک مراجعه کند تا درمان شود.
هرگونه درد، بی‌حسی اندام یا عدم توانایی که در اثر شکستن قلنج گردن پدید آید، باید توسط یک متخصص معاینه شود. پزشکان همچنین درمانهای کایروپراکتیک یا مراجعه به یک جراح ارتوپد را نیز توصیه می‌کنند.
فیزیوتراپ شخص را معاینه کرده و سعی می‌کند، عامل ایجاد مشکل را حل نماید. آنها همچنین می‌توانند از طریق تکنیک‌های ظریف ماساژ بدن را به حالت عادی بازگردانند.
درد گردن چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟
دردن گردن علل مختلفی دارد. در این مقاله می‌توانید به اطلاعات بیشتری راجع به این موضوع دست یابید.
خطرات و عوارض احتمالی
شکستن قلنج گردن شیوه رایجی است که توسط فیزیوتراپ‌ها بکار می‌رود. این روش به عنوان ماساژ ستون فقرات گردنی نیز شهرت دارد. برخی فیزیوتراپ‌ها بر این باورند که این شیوه چندان خطرآفرین نیست و میزان آسیب احتمالی در اثر این روش بسیار پایین است.
با این وجود در رابطه با این شیوه خطرات و عوارض جانبی وجود دارد. برخی دیگر از فیزیوتراپ‌ها ها بر این باورند که ریسک شکستن قلنج گردن بیش از فواید احتمالی آن است.
سکته مغزی با شکستن قلنج گردن
گرچه این از موارد نادری است اما شکستن قلنج گردن می‌تواند منجر به پاره شدن سرخرگ مهره‌ای که خون را به مغز می‌فرستد، شود. این پارگی عامل سکته مغزی است. افرادی که به شکستن قلنج گردن عادت دارند بیش از سایرین در معرض سکته مغزی قرار می‌گیرند. این عارضه در افراد زیر 60 سال شایع‌تر است.
لخته شدن خون
شکستن قلنج گردن می‌تواند باعث لخته شدن خون در این ناحیه شود. لخته شدن خون بسیار خطرناک است چراکه فرایند اکسیژن رسانی به مغز را متوقف می‌کند.
آرتروز به دلیل شکستن قلنج گردن
شکستن قلنج گردن باعث فشار روی مفاصل می‌شود. وقتی این عمل به کرات انجام شود، منجر به بی‌ثباتی گردن شده و نوبه خود باعث می‌شود فرد به استئو آرتریت مبتلا گردد. در نتیجه بیماری استئو آرتریت بافت انتهایی استخوانها ضعیف می‌شود. این بیماری دردناک و تغییرناپذیر است.
نقص حرکتی شکستن قلنج گردن
هرگاه قلنج گردن شکسته شود، به بافت‌های همبند ستون فقرات آسیب وارد می‌شود. این امر با گذشت زمان منجر به ایجاد نقص حرکتی و آرتروز می‌گردد.
افراد مسن که دچار ضعف در استخوانها و ماهیچه‌ها هستند، بیش از سایرین در معرض خطرات ناشی از شکستن قلنج گردن قرار دارند.
فاکتورهای ریسک شکستن قلنج گردن
سن افراد ممکن است در ریسک عوارض ناشی از شکستن قلنج گردن نقش داشته باشد.
افراد جوان عضلات، رباطها و استخوانهای قوی‌تری نسبت به افراد مسن دارند. در نتیجه شکستن قلنج گردن برای آنها از ریسک نسبتا کمتری برخوردار است. عروق خونی با بالا رفتن سن سخت‌تر شده و همین باعث می‌شود ریسک انقباض شریانها نیز بیشتر گردد.
استخوانهای افراد مسن نیز ممکن است در اثر یک حرکت سریع و قدرتی شکسته شود.
فواید شکستن قلنج گردن چیست؟
شکستن قلنج گردن یکی از روشهای تسکین درد است که توسط فیزیوتراپ‌ها بکار می‌رود. با اینکه خطر آسیب‌های عروقی و عصبی و شکستگی وجود دارد اما احتمال وقوع آن کم است و افرادیکه دارای استخوانها، رباطها و ماهیچه‌های سالمی هستند، نیز کمتر در معرض خطر قرار دارند.
ماساژ گردن که می‌تواند منجر به شکستگی قلنج گردن در اثر کشش بافت نرم این ناحیه شود، باعث با اصلاح موضع ستون فقرات و تسکین درد می‌گردد.
افرادی که این نوع درمان را تجربه کرده‌اند عنوان می‌دارند که آن نسبت به سایر درمانها همچون نرمش ماهیچه‌هایی که ستون فقرات را محافظت می‌کنند، موثرتر است.
مشکلاتی که با ماساژ گردن توسط فیزیوتراپ می‌تواند حل شود عبارتند از:
• میگرن
• درد گردن
• درد پایین کمر
• برخی عارضه‌های مفصلی
به این نکته باید توجه داشته باشیم که اگر فردی این نوع درمان را انتخاب می‌کند، باید توسط یک فیزیوتراپ ماهر صورت گیرد.
کسانیکه دچار درد یا نقص حرکتی در ناحیه گردن هستند، می‌توانند برخی شیوه‌های دیگر را امتحان کرده یا سبک زندگی خود را تغییر دهند. این روش‌ها عبارتند از:
• ماساژ حرفه‌ای
• مصرف مسکن‌های بدون نیاز به نسخه پزشک
• استفاده از یک تشک سفت‌تر یا تغییر محل خواب
• تمرینات کششی و استقامتی گردن
• کمپرس سرد یا گرم محل درد
• عدم حمل کیسه‌های سنگین یا کوله پشتی از طریق شانه
