جواد کوهکن
دانشمندان سومین فوران آتشفشانی بزرگ در تاریخ زمین را شناسایی کردند. آن‌ها فهمیدند که پرتگاه رودخانه پالوس در ایالت واشنگتن بوسیله جریان‌های گدازه‌ای این فوران آتشفشانی بزرگ شکل گرفته است.
در جنوب شرقی ایالت واشنگتن پرتگاهی در رودخانه پالوس به عمق 60 متر ایجاد شده است. این پرتگاه 16 میلیون سال پیش بوسیله جریان‌های گدازه‌ای به وجود آمده است. اما نکته بسیار جالب این است که محققان کشف کردند این جریان‌های گدازه‌ای ناشی از سومین فوران آتشفشانی بزرگ در طول تاریخ زمین بوده‌اند.
این تحقیق بوسیله دانشگاه ایالتی واشنگتن و زیر نظر بنیاد ملی علوم انجام می شود. این تحقیق، یک دوره هزار ساله از انفجار گاز گوگرد که زمین را در برگرفته و با جلوگیری از رسیدن تابش خورشید باعث سرد شدن زمین شده را بررسی می‌کند.
حدود 16.5 میلیون سال پیش، گدازه‌های سوزان از منافذ آتشفشانی در جنوب شرقی واشنگتن و شمال شرقی اورگان آزاد شدند. این جریان‌ها که مملو از گازهای سمی بودند، تا نزدیکی مرز کانادا پیش رفتند و حتی به اقیانوس آرام هم رسیدند. این گدازه‌های آتشین دره‌ها و پرتگاه‌هایی را در مسیر خود به وجود آوردند که یکی از این پرتگاه‌ها در ایالت واشینگتن در طول رودخانه پالوس ایجاد شده است.
محققان تخمین می‌زنند که این جریان گدازه در مدت زمانی بیش از ده‌‌ها هزار سال چیزی بین 242 تا 305 هزار میلیون تن دی‌اکسید گوگرد تولید کرده است. مقداری از این گازهای گوگرد در کریستال‌های نزدیک منافذ آتشفشانی به دام افتاده‌اند که توسط دانشمندان مورد بررسی قرار می‌گیرند. دانشمندان معتقدند که همان طور که دی‌اکسید گوگرد می‌تواند باعث خنک شدن مواد مذاب آتشفشانی شود، می‌توان با پرتاب ذرات دی‌اکسید گوگرد به جو زمین باعث برگشت روند گرم شدن زمین شد.
فقط دو فوران بزرگتر از این فوران عظیم شناخته شده است: یکی در سیبری و دیگری در هند. این دو فوران آتشفشانی منجر به دو انقراض بزرگ در زمین شده‌اند. به عقیده محققان، چنین فوران‌های عظیمی می‌تواند جامعه مدرن بشر را به کلی نابود کند.
