عباس رهامی
فهرست عنوان‌ها
کشورهای اروپایی و پیشرفته در سال‌های اخیر بیشتر از هر چیز بر روی پاکیزگی و حفظ محیط زیست تمرکز کرده‌اند. به نظر می‌رسد در این کشورها اولویت همیشه طبیعت است. هر چیزی که باعث آلودگی محیط زیست و به‌خصوص آلودگی هوا شود و سلامت انسان‌ها را به خطر بیندازد، یک «نه» بزرگ می‌گیرد. این همان جریانی است که هلند را به سمت ایده حذف بنزین و گازوئیل و البته موتورسیکلت‌ها هدایت کرده است.
آمستردام دوست دار طبیعت
در میان شهرهای هلند، این آمستردام است که برای این کار داوطلب شده. قرار است در شهر آمستردام هلند از سال 2030 به بعد هیچ موتورسیکلت یا خودروی بنزینی و گازوئیلی وجود نداشته باشد. علت این تصمیم ساده است. جلوگیری از آلودگی محیط زیست، یا به‌طور دقیق‌تر، جلوگیری از آلودگی هوا. هلند یک کشور بسیار صنعتی است و گزارشات نشان می‌دهند که آلودگی هوای این کشور از معیار مشخص شده توسط اتحادیه اروپا بیشتر است. علت اصلی این مسئله تعداد زیاد خودروها و موتور سیکلت هایی است که در این شهر تردد می‌کنند.
عواقب آلودگی هوا چیزی نیست که بخواهیم به‌راحتی از آن چشم بپوشیم. با کاهش کیفیت هوا، سلامت مردم به‌خصوص کودکان، افراد سالخورده و بیماران به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد. آلودگی هوا یک مرگ تدریجی است و در شهری مثل آمستردام یکی از بزرگ‌ترین خطرات برای سلامتی محسوب می‌شود.
در عمل آمستردام چطور جلوی آلودگی هوایش را می‌گیرد؟
طرح کلی مشخص است. اینکه خودرو و موتورسیکلت بنزینی و گازوئیلی ممنوع شود. ولی اگر همه چیز به این سادگی بود، همه کشورها تا به حال این کار را کرده بودند. مثل هر طرح دیگری، این طرح هم قرار است مرحله به مرحله انجام شود. اولین مرحله که قرار است سال دیگر اجرا شود، مربوط به ممنوع شدن خودروهای گازوئیلی با عمر بیشتر از 15 سال است. به این شکل این خودروها حق عبور از کمربندی آمستردام و ورود به شهر را نخواهند داشت. در سال 2022 تمام اتوبوس‌هایی که آلایندگی صفر ندارند کنار گذاشته خواهند شد.
تا سال 2025 این ممنوعیت گسترش پیدا کرده و قایق‌های تفریحی و موتورسیکلت را هم شامل خواهد شد. از آن جا که آمستردام یک کمربندی آبی هم دارد (!) از 2025 به بعد هیچ قایق تفریحی بنزینی یا گازوئیلی حق ورود به این شهر را نخواهد داشت. نهایتاً در سال 2030 احتمالاً هر وسیله‌ای که چیزی شبیه به جای اگزوز داشته باشد و ذره‌ای باعث آلودگی هوا شود، ممنوع خواهد شد.
مطمئناً انجام چنین طرحی نیازمند تلاش زیاد خواهد بود. تغییرات بزرگ در شهری به بزرگی آمستردام آن هم با این زمان بندی محدود، کار زیادی می‌طلبد. به‌علاوه در طول این مدت باید تلاش زیاد هم انجام شود تا شهروندان به خرید خودروهای الکتریکی یا نهایتاً هیبریدی تشویق شوند. این یعنی آمستردام مجبور خواهد بود 13 تا 20 هزار ایستگاه شارژ را تا سال 2025 در سراسر شهر تعبیه کند. فقط به این شکل است که می‌شود خیال مردم را بابت دسترسی همیشگی و آسان به برق، راحت کرد.
البته همه با این طرح موافق نیستند
با این که جلوگیری از آلودگی هوا به‌طور کلی ایده خوب و قابل ستایشی است، ولی افراد زیادی هستند که با این طرح و ایده موافق نیستند. مثلاً اتحادیه صنعت خودروسازی با این ایده به‌شدت مخالفت کرده است. تا حدی هم حق دارند. این انجمن معتقد است که این طرح باعث می‌شود مردم بالاجبار پول زیادی را صرف خرید خودروی‌های الکتریکی کنند که یعنی عملاً آمستردام دیگر جایی برای افراد غیر ثروتمند نخواهد بود! بااینکه قیمت ماشین‌های الکتریکی با پیشرفت‌هایی که صورت می‌گیرد و تولید بیشتر، در حال کاهش است ولی همچنان قیمت آن سر به فلک می‌کشد و اصلاً قابل قیاس با خودروهای معمولی نیست.
ممنوعیت وسایل نقلیه برای کاهش آلودگی هوا در کشورهای دیگر
هلند تنها کشوری نیست که برای رفع معضل آلودگی هوا دست به ممنوعیت وسایل نقلیه زده است. کشورهای دیگری اروپایی هم در مواردی خودروهای خاصی را ممنوع کرده‌اند. مثلاً در سال 2017 هم فرانسه و هم انگلیس برای کاهش آلودگی هوا طرحی را برنامه ریزی کردند که تا سال 2040 فروش خودروهای گازوئیلی و بنزینی به صفر برسد. در سال 2018 هم دادگاهی در آلمان دستور به اجرای ممنوعیت‌های مشابه در برخی شهرهای این کشور داد که یکی از این شهرها هامبورگ بود.
به نظر شما آیا انجام چنین طرح‌هایی ممکن است؟ و مهم‌تر اینکه آیا صرفه اقتصادی دارد؟
منبع: cnet.com
