امیرحسین حیدرزاده
فهرست عنوان‌ها
سال‌ها است که لباس می‌شوریم. شستن آن‌ها یکی از فعالیت‌های عادی در هر خانه است. در گذشته و پدران ما لباس را در کنار رود می‌شستند و امروز ما با فشردن یک کلید آن‌ها را می‌شوییم.
فرآیند شستن لباس به آب و یک فرآیند مکانیکی وابسته است. در کنار آن‌ها شوینده را فراموش نکنید. یک شوینده قلیایی گرد و خاک، روغن و دیگر آلودگی‌ها را به آب می‌سپارد.
اگر به طرز کار لباسشویی دقت کرده باشید، چندین بار آب را تخلیه می‌کند. این روند تخلیه، آلودگی‌های جدا شده توسط شوینده را از میان لباس‌ها جدا می‌کند.
فرآیند خشک کردن لباس‌ها از مسیرهای مختلفی انجام می‌شود. می‌توانید آن‌ها را روی طناب و زیر آفتاب آویزان کنید. به لطف فناوری خشک کن برقی لباس به کمک شما می‌آید.
امروز در مورد خشک شویی با شما صحبت می‌کنیم. در این روند خبری از آب نیست. مایع شوینده یک نوع مایع است اما چون آب در روند وجود ندارد، به آن خشک شویی می‌گوییم.
لباس‌ها به شکل کامل در مایع شوینده غرق می‌شوند. اگر روکیدا را همراهی کنید، پشت صحنه جادویی را به شما نشان می‌دهیم.
تکامل خشک شویی
تلاش برای تمیز کردن لباس‌ها بدون آب و صابون به گذشته دور باز می‌گردد. یکی از اولین کسانی که در این راه قدم برداشت، توماس جنینگز بود.
او از روش شست و شوی زمان خود رضایت نداشت. در سال 1821 اختراع خود را با عنوان “تمیزکاری خشک” ثبت کرد.
در روش او لباس در آب غرق نمی‌شد و آلودگی‌ها پاک می‌شد. متاسفانه جزئیات کار او در آتش سوزی سال 1836 از بین رفت. امروز هیچ سند و مدرکی از آن ثبت اختراع نداریم.
در ادامه خوب است بدانید: آقای جنینگز از درآمد خود در راه مبارزه با تبعیض و نابرابری استفاده می‌کرد.
به سال 1855 می‌رسیم. “ژان باپتیست جولی” صاحب کسب و کار مربوط به رنگ بود. یک روز کارگر او چراغ نفتی را روی سفره انداخت. در نتیجه این کار، سفره او تمیزتر شد!
او در کسب و کار خود یک خدمت جدید را عرضه کرد: خشک شویی. در خشک شویی به روش ابتدایی از انواع حلال‌ها برای این کار استفاده می‌شد. مانند: نفت سفید.
در خاک ایالات متحده تنها 75 سال است که با صنعت خشک شویی سروکار داریم. پس از جنگ جهانی دوم، حلال‌های جدید به بازار آمدند. مانند: پروکلرواتیلن (Perc).
این حلال به سرعت جایگاه خود را در بازار صنایع پیدا کرد. از طرفی حلال پروکلرواتیلن گاز سمی تولید می‌کرد. بو کردن آن برای مدت کوتاه سیستم تنفس و چشم را تحریک می‌کند.
اگر زمان زیادی با آن سروکار داشته باشید، عملکرد کلیه با مشکل رو به رو شده و اثرات عصبی ایجاد می‌شود.
متاسفانه در تماس طولانی مدت در کارگران این صنعت بیماری سرطان نیز دیده شد. شاید باور نکنید اما از آن سال‌های دور تا دسامبر سال 2020 استفاده از مواد شیمیایی ادامه داشت.
البته استفاده از این نوع مواد تنها برای خشک شویی‌هایی متوقف شده است که در ساختمان مسکونی قرار دارند. بر اساس قوانین ایالت کالیفرنیا استفاده از مواد شیمیایی در سال 2023 به طور کلی متوقف خواهد شد.
فعالان محیط زیست در یک مقاله از مسئولان و صاحبان مشاغل خواستند تا از گزینه‌های جایگزین استفاده کنند. به طور کلی امروز که این مقاله را می‌خوانید، حلال‌ها بسیار امن شده‌اند اما هم‌چنان یک ترکیب شیمیایی به حساب می‌آیند.
فرآیند خشک شویی
شما لباس خود را به خشک شویی تحویل می‌دهید. کارمندان خشک شویی یک الگوی مشخصی را دنبال می‌کنند.
برچسب گذاری و بازرسی
هر خشک شویی راه و روش خود را استفاده می‌کند. یک برچسب کاغذی یا انواع دیگر آن استفاده می‌شود. این برچسب برای گم نشدن لباس و شناسایی صاحب آن است.
لباس‌ها از نظر گم شدن دکمه، پارگی و دیگر موارد بررسی می‌شوند تا خشک شویی مقصر نباشد.
قبل از شست و شو
تمیز کننده، لباس شما را برای لکه و کثیفی جست و جو می‌کند. این کار قبل از شروع روند خشک شویی انجام می‌شود تا شست و شوی لباس هرچه آسان‌تر شود.
خشک شویی
لباس‌ها درون یک دستگاه قرار می‌گیرند و به کمک حلال تمیز می‌شوند.
لکه بینی پس از شست و شو
هرگونه لکه و کثیفی باقی مانده در این مرحله تمیز خواهد شد.
پایان کار
در این مرحله لباس اتو، تا و بسته بندی می‌شود.
ماجرای هر مرحله از خشک شویی
1. برچسب زدن
زمانی که لباس خود را تحویل می‌دهید، وضعیت آن مشخص می‌شود. روند کار از خشک شویی به خشک شویی دیگر تفاوت دارد.
به طور کلی این روند شامل شمردن لباس‌ها و توصیف آن می‌شود. مانند: دو پیراهن، یک شلوار، بلوز و شلوارک. هم چنین تاریخ دریافت و تحویل برای مشتری مشخص خواهد شد.
کارمندان خشک شویی برای شناخت لباس‌ها یک برچسب کوچک را با استفاده از سنجاق یا دیگر موارد به لباس‌ها اضافه می‌کنند.
این برچسب تا زمان تحویل لباس به مشتری، روی آن باقی می‌ماند. در انتها یک فاکتور صادر می‌شود. روی فاکتور اطلاعات مربوط به سفارش نوشته شده است. مانند: نام و نام خانوادگی، آدرس و شماره تلفن.
این فاکتور به پیگیری کار کمک می‌کند. اگر لباس شما به کار ویژه‌ای نیاز داشته باشد، آن را با یک نشانه خاص، مشخص می‌کنند. برای مثال: پاک کردن لکه شکلات.
آیا لکه‌ها را قبل از بردن لباس به خشک شویی پاک کنیم؟
توصیه‌ها متفاوت است. برخی از خشک شویی‌ها می‌گویند: پاک کردن لکه‌ها ضروری نیست. برخی دیگر می‌گویند: شاید این لکه‌ها از روی لباس پاک نشود.
مایعات مختلفی برای تمیز کردن لکه از روی لباس وجود دارد. می‌توانید از آن‌ها کمک بگیرید. از طرفی دقت کنید که این مایعات نباید روی لباس شما باقی بماند.
باقی ماندن آن‌ها و ترکیب با مایعات خشک شویی ممکن است به لباس آسیب برساند. اگر نمی‌دانید با لکه‌ها چطور برخورد کنید، با خشک شویی خود تماس بگیرید تا شما را راهنمایی کنند.
2. خشک شویی
به اسم آن توجه نکنید. لباس‌ها در این روند خشک نمی‌مانند. تنها مساله این است که به جای آب با مایعات دیگری خیس می‌شوند.
برندهای مختلفی ماشین و دستگاه خشک شویی را تولید می‌کنند اما عملکرد آن‌ها یکسان است. تمام آن‌ها شامل: مرحله شست و شو، خارج کردن و خشک کن هستند.
معمولا 9 تا 45 کیلوگرم لباس و پارچه در این ماشین‌ها قرار می‌گیرد. یک سبد ضد زنگ و چرخشی به کمک سوراخ‌ها کار خشک شویی را انجام می‌دهند.
این سبد در یک محفظه نصب می‌شود. این جعبه نه چندان کوچک شامل: موتور، پمپ، فیلتر، مخازن ذخیره مواد شوینده، فن، صفحه کنترل و دیگر فناوری‌های مربوط است.
در دستگاه‌های مدرن قسمت شوینده و خشک کن در یک دستگاه کنار هم قرار می‌گیرند. این کار بازیابی ماده حلال را ممکن می‌کند.
بازیابی ماده حلال به محیط زیست کمک و هزینه‌ها را کاهش می‌دهد. همانطور که لباس‌ها در سبد می‌چرخند، جریان ثابت حلال به کمک پمپ داخل سبد پاشیده می‌شود.
حلال با جذب آلودگی‌ها از محفظه سبد خارج می‌شود. وارد فیلتر شده و آلودگی‌ها را در فیلتر رها می‌کند. برای مثال: حلال در یک دستگاه معمولی با سرعت 5678 لیتر در ساعت روی لباس‌ها پمپ می‌شود.
حلال perc که اول این مقاله برای شما معرفی کردیم، حدود 70 درصد سنگین‌تر از آب است. اگر شست و شو هشت دقیقه طول بکشد، لباس در این روند با 757 لیتر از حلال شسته شده است.
این مقدار حلال برای تمیز کردن لباس‌ها کافی به نظر می‌رسد. در قدم بعدی، لباس‌ها با سرعت بالایی می‌چرخد. چرخش سریع حلال را از لباس جدا می‌کند.
مرحله بعد، لباس‌ها با هوای گرم، خشک می‌شوند. هوای گرم حلال باقی مانده را خارج می‌کند. حلال روی قسمت خنک کننده جمع شده و دوباره به مایع تبدیل می‌شود.
ادامه این روند حلال را از مواد دیگر جدا می‌کند. برای مثال: ممکن است آب به حلال اضافه شده باشد. مهم نیست که خشک شویی شما از کدام حلال استفاده می‌کند.
کیفیت تمیز کردن لباس‌ها، روشنایی رنگ، طراوت لباس، بو و لطافت قابل کنترل است. به عبارتی این موارد ارتباط مستقیم با نوع حلال ندارد.
کنترل کیفیت باید روزانه انجام شود. تنظیمات کار یک بار برای همیشه انجام نمیشود.
3. بررسی لکه‌ها
از بین بردن لکه‌ها می‌تواند یک قسمت جدا از روند عادی باشد. به عبارتی مجموعه خشک شویی به کمک تجهیزات حرفه‌ای مانند: بخار، آب، فشار هوا و مکش آن لکه را پاک می‌کند.
حلال‌های شیمیایی به خشک و مرطوب تقسیم می‌شوند. برای مثال: لکه سوپ با حلال مرطوب و لکه لاک ناخن و چربی با حلال خشک پاک می‌شود.
لباسشویی خانگی انواع لکه‌ها را به کمک شوینده و آب پاک می‌کند. به عبارتی لکه‌های خیس مانند باقی مانده غذا به آسانی از روی لباس پاک خواهند شد.
در خشک شویی این اتفاق نمی‌افتد. لکه‌های مرطوب همانطور که بود، می‌ماند. از طرفی لباسشویی در مورد لکه روغن و رنگ ضعیف عمل می‌کند.
خشک شویی بعد از اتمام کار، لباس شما را در جست و جوی لکه‌ها بررسی می‌کند. آیا لکه‌ای باقی مانده است یا خیر؟
اگر لکه باقی مانده باشد، سعی می‌کنند تا لباس را به روش‌های دیگر تمیز کنند.
آیا می‌دانید چه لکه‌هایی به راحتی پاک نمیشود؟
- لکه‌هایی که با گرما به پارچه می‌چسبند
- رنگ اصلی لباس که پاک یا کم رنگ شده باشد
- لکه‌هایی که به دلیل نور خورشید ایجاد می‌شود
- رنگی که از لباس‌های دیگر به لباس شما می‌رسد
4. پایان کار
مرحله نهایی خشک شویی به اتو کردن پیراهن، بخار و تا کردن آن تمام می‌شود. معمولا شما به عنوان مشتری این روند را نمی‌بینید. هر کدام از فروشگاه‌ها رمز و راز خود را دارند.
مرحله پایانی شامل:
- استفاده از بخار برای نرم شدن لباس
- مرتب کردن لباس
- حذف بخار با هوا یا مکش آن
- اتو کردن
فشار و بخار از طریق دستگاه پرس وارد می‌شود. برخی از دستگاه‌ها خودشان بخار را وارد و خارج می‌کنند.
تاثیر صنعت روی خشک شویی
این روزها مردم و صاحبان مشاغل به حلال‌های بی خطر برای محیط زیست فکر می‌کنند. چراکه مقررات دولتی هر روز سخت‌تر می‌شود و مردم بیش‌تر به محیط زیست اهمیت می‌دهند.
برای جایگزین کردن حلال perc موادی از جنس سیلیکون و مواد شوینده بر اساس ذرت ساخته شده است. سازمان حفاظت از محیط زیست و سازمان‌های دیگر خشک شویی‌ها را به سمت استفاده از شست و شوی مرطوب تشویق می‌کنند.
شما چطور با استفاده از ماشین لباسشویی، آب و شوینده لباس‌های خود را می‌شویید؟ آن‌ها نیز همین روند را باید تکرار کنند.
البته ماده شوینده‌ای که سازمان محیط زیست آمریکا پیشنهاد می‌دهد به کمک دستگاه‌های مخصوص قابل تجزیه است. بر اساس گزارشات مراکز شست و شوی لباس که از آب و شوینده استفاده می‌کنند، در هزینه‌های انرژی و آب صرفه جویی داشته‌اند.
در ایالت واشنگتن، شهر سیاتل به هر خشک شویی که روند خود را به شست و شوی مرطوب تغییر دهد، بین 40 تا 60 هزار دلار پرداخت خواهد شد.
در مورد بازپرداخت آن نگران نباشید، دولت به خوبی با شهروندان آمریکایی کنار می‌آید.
سوالات متداول در مورد شست و شوی لباس:
آیا خشک شویی در منزل ممکن است؟
بله. به کمک یک شوینده ملایم می‌توانید این کار را انجام دهید. توجه کنید که بعد از توقف کار ماشین لباسشویی، لباس‌ها را به سرعت خارج کنید.
روند خشک کردن لباس‌ها بعد از خشک شویی به شکل پهن کردن آن‌ها روی یک سطح صاف انجام می‌شود. اگر برای خشک شویی نمی‌خواهید از ماشین لباسشویی استفاده کنید، می‌توانید به کمک وان حمام و شوینده وولیت (Woolite) یا موارد مشابه این کار را انجام دهید.
خشک شویی بهتر از شست و شوی لباس است؟
اگر لباس شما با لکه روغن و یا لکه‌های مشابه آلوده شده باشد، شست و شوی عادی به شما کمک نمی‌کند. در نتیجه برای لکه‌هایی مانند: رنگ، روغن و موارد مشابه از خشک شویی کمک بگیرید.
در خشک شویی از چه ماده‌ای استفاده می‌شود؟
لباس‌ها در حلال مایع شناور می‌شوند. این حلال می‌تواند perc یا تتراکلرواتیلن باشد.
چرا باید خشک شویی را انتخاب کنیم؟
پارچه‌های ظریف در شست و شوی عادی آسیب می‌بینید. به هرحال آب، رابطه خوبی با انواع پارچه ندارد.
در ادامه باید بدانید که استفاده از آب برای شست و شوی پارچه یا لوازم خواب از جنس پشم، ممکن است آن را غیر قابل استفاده کند.
در برخی دیگر از پارچه‌ها، استفاده از آب ابعاد آن را تغییر می‌دهد. در این موارد خشک شویی به کمک شما می‌آید.
شما از کدام روش شست و شو استفاده می‌کنید؟ کدام روش را به کاربران روکیدا پیشنهاد می‌کنید؟
منبع: home.howstuffworks.com
