جواد کوهکن
فهرست عنوان‌ها
خوردن خاک کار عاقلانه‌ای نیست. همه ما می‌دانیم که نباید خاک را بخوریم اما به هرحال این کار را می‌کنیم. حقیقت این است که در اکثر مواقع این خوردن خاک عمدی نیست. بلکه بخواهیم یا نخواهیم، هر روز مقداری خاک وارد بدن ما می‌شود. بدیهی است که تعیین دقیق مقدار خاکی که وارد بدن ما می‌شود، دشوار است. اما تعیین مقدار تقریبی ممکن است. مطالعات نشان می‌دهد که بعد از آب، بیشترین چیزی که درون ما آدم‌ها وجود دارد، خاک است. انسان و موجودات دیگر از خاک آفریده شده‌اند.
خاک چگونه وارد بدن ما می‌شود؟
هر روز از راه‌های مختلفی، خاک وارد بدن ما می‌شود. از مواد غذایی آلوده به خاک، استشمام گرد و غبار، از دست‌های نشسته قبل از غذا و غیره. آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده (EPA) تحقیقاتی در مورد خوردن خاک انجام داده است. ظاهرا خاکی که وارد بدن ما می‌شود به دو دسته عمده تقسیم می‌شود: 1- خاک معمولی 2- گردوغبار. حدود 45 درصد از این خاک که از راه استنشاق یا خوردن غیر عمدی وارد بدن می‌شود، خاک معمولی است و 55 درصد بقیه گردوغبار است.
مطالعه‌ای نشان می‌دهد که کودکان با سن حدود 6 هفته تا 1 ساله، معمولا 60 میلی گرم خاک در روز وارد بدنشان می‌شود. از سنین 1 تا 20 سال، این مقدار به 100 میلی گرم در روز می‌رسد. برای تصور این مقدار، 50 میلی گرم برابر یک ششم یک قرص آسپیرین است. با این احتساب، در سال 36500 میلی گرم خواهد شد. با این حال، درکل، این مقدار خیلی وحشتناک نیست.
همان طور که می‌دانیم، بعضی از بچه‌ها بخصوص در سنین 1 تا 3 سال، خوردن خاک را دوست دارند. برخی از محققین اعتقاد دارند که هرچند خوردن خاک توسط بچه‌ها عمدتا به علت حس کنجکاوی و بازی کردن است، اما می‌تواند تلاشی برای بدست آوردن ویتامین و مواد معدنی مورد نیاز بدنشان باشد! خوردن خاک از روی عمد، بیشتر در کودکان با سنی نزدیک به 1 سال دیده می‌شود. یعنی زمانی که معمولا بچه را از شیر می‌گیرند. بنابراین، شاید خوردن خاک تلاشی برای بدست آوردن دوباره مواد مغذی است!
مشکل خوردن خاک از کجا شروع می‌شود؟
با این حال، بعضی از مردم پس از دوران کودکی هم اقدام به خوردن خاک می‌کنند. این وضعیت را خاک خواری (geophagy) می‌گویند. خاک خواری نمونه‌ای از هرزه خواری یا پیکا (pica) می‌باشد. پیکا به معنای خوردن مواد غیر خوراکی است. در فرهنگ امریکایی، خاک خواری نگران کننده و غیر طبیعی است. پیکا یک بیماری شناخته شده است که در آن مصرف بیش از 500 میلی‌گرم خاک در روز توسط انسان یک پدیده آسیب شناختی عنوان می‌شود.
اما از لحاظ تاریخی و در بعضی از فرهنگ‌ها و در برخی مواقع، خوردن خاک، کاری عجیب و غیرطبیعی نیست. برخی از زنان باردار در جنوب صحرای افریقا برای تسکین آشفتگی معده خود در هنگام خستگی خام می‌خورند. آن‌ها در صبح یا با هدف اضافه کردن مواد مغذی به بدن جنین در حال رشدشان خاک می‌خورند!
بنابراین، درست است که ما باید نگران آلودگی مواد غذایی و خاک باشیم، اما شاید خیلی جایی برای نگرانی در مورد مصرف غیر عمدی خاک نباشد. خوردن خاک ناخواسته، طبیعی است! و می‌دانیم که همه ما از خاک آفریده شده‌ایم.
