عباس رهامی
جان برای همه ما شیرین است. خیلی از ما دوست داریم بدانیم چه موقع قرار است با این دنیا خداحافظی کنیم. یا حداقل احتمال مرگمان در یک ماه، یک سال دیگر یا 10 سال آینده را بدانیم! ظاهراً این آرزوی دست نیافتنی بشر دیگر چندان دست نیافتنی نیست. چرا که محققین روشی را پیدا کرده‌اند که با یک آزمایش خون می‌توانند احتمال مرگ افراد را پیش بینی کنند.
طبق یافته‌های محققین، 14 عامل در خون ما وجود دارند که ارتباط نزدیک با مرگ ما دارند. بنابراین با بررسی این مولکول‌ها و امتیاز بندی وضعیت هر فرد بر اساس آن‌ها می‌توان احتمال مرگ هر کسی را پیش بینی کرد. شاید در ابتدا ایده چندان جذابی به نظر نرسد. ولی اگر توانایی تغییر سبک زندگی و راهکارهای دیگری که بر این مولکول‌ها اثر می‌گذارند را به آن اضافه کنید، متوجه اهمیت موضوع می‌شوید. یعنی ما می‌توانیم از مرگ خود پیش گیری کنیم! به‌خصوص کسانی که مشکلات مختلف سلامتی دارند، به این صورت بهتر از وضعیت خود آگاه می‌شوند و بهتر می‌توانند برای درمان خود اقدام کنند.
دانستن پیش بینی زمان مرگ چه برای ما جالب و چه ترسناک باشد، به هر حال این 14 عامل کار خود را می‌کنند! دانشمندان و پزشکان هم با همین 14 عامل کار دارند. مثلاً پیش از انجام یک عمل جراحی یا شروع یک درمان می‌توان خیلی دقیق وضعیت بیمار، نقاط ضعف و میزان آسیب پذیری او در برابر درمان را سنجید. شاید بسیاری عوامل مهم بدون چنین آزمایشی هم قابل سنجش باشند. ولی مشکل جایی به وجود می‌آید که داده‌ها پیچیده، در هم تنیده و وابسته به هم باشند. مثلاً تصمیم گیری در مورد فرد میان‌سال یا مسن که دارای فشار خون، کلسترول و مشکلات دیگر است و تحت چند درمان دیگر هم قرار دارد، بسیار پیچیده و پر ریسک می‌شود.
دانشمندان با بررسی‌های بسیار زیاد و گرفتن آزمایش خون از حدود 44 هزار نفر توانستند نهایتاً 14 عامل را در خون پیدا کنند که به‌طور مستقل بر روی مرگ افراد تأثیر می‌گذارد. در واقع در طول این مطالعه که بر روی افراد 18 تا 109 سال انجام شد، حدود 5500 نفر از آن‌ها به دلایل مختلف جانشان را از دست دادند که فرصت خوبی برای پیدا کردن عامل مشترک، یعنی این 14 عامل، بود. تعدادی از این عوامل، مثل نرخ چربی‌های زنجیره‌ای غیراشباع به‌کل اسیدهای چرب، اثر مثبت در طول عمر دارند. در حالی که عوامل دیگر مثل سطح گلوکز خون، باعث می‌شدند احتمال مرگ بالاتر رود. از طریق بررسی این 14 عامل در هر فرد، می‌توان به‌خوبی دست به‌پیش بینی مرگ و تخمین احتمال خطرات مختلف در بازه 5 تا 10 ساله زد.
پیش بینی مرگ آن هم فقط با یک آزمایش خون ساده، هم بسیار جالب و هم بسیار کاربردی است. محققین امیدوارند با تخمین بررسی عوامل افزایش دهنده خطر مرگ بتوانند از روش‌های درمانی بهتری به‌خصوص برای افراد سالخورده استفاده کنند. نباید فراموش کرد که دانستن نقاط ضعف و مشکلات هر فرد در تصمیم گیری در مورد نوع و روش درمان، یکی از مهم‌ترین بخش‌های درمان است.
منبع: discovermagazine
