چگونه مدل پردازنده و سرعت آن را تشخیص دهیم؟

آیا شما از نوع پردازنده سیستم خودتان و میزان توانایی و سرعت آن اطلاع دارید؟ خوشبختانه اگر پردازنده‌ای داشته باشید که در پنج سال اخیر ساخته شده، بعید است که امکان اجرای ویندوز 10 را نداشته باشید چون حداقل پردازنده برای اجرای این سیستم عامل، پردازنده 1 گیگاهرتزی است.

اما برای پردازنده‌های قدیمی تر محدودیت‌هایی وجود دارد و در چنین مواقعی باید از نوع پردازنده سیستم خودتان مطلع باشید. مثلاً پردازنده‌های Sandy Bridge که سال 2011 تولید شده اند قابلیت اجرای نسخه‌های اولیه ویندوز 10 را دارند اما حالا این پردازنده‌ها از رده خارج شده و نسخه‌های جدیدتر این سیستم عامل از آنها پشتیبانی نمی‌کنند.

اگر پردازنده جدیدتری دارید و نگران سطح کارایی کلی سیستم هستید، می‌توانید به تدریج بعضی از اجزای آن را ارتقاء دهید و مثلاً از رم بیشتر، درایو SSD و غیره استفاده کنید. به احتمال زیاد با انجام این کار سیستم شما سرعت لازم را پیدا می‌کند حتی اگر پردازنده‌ای قدیمی تر داشته باشد.

اما اگر قرار است با کامپیوترتان کارهای سنگین تری مثل ادیت ویدیو یا پردازش ویدیو انجام دهید بهتر است به فکر ارتقای پردازنده باشید.

چگونه اطلاعات پردازنده را در سیستم عامل ویندوز پیدا کنیم؟

اول کار را با بررسی نوع پردازنده شروع می‌کنیم. در ویندوز 10 ترکیب کلیدهای ویندوز و I صفحه کلید را فشار دهید تا اپلیکیشن Settings باز شود. در اینجا به قسمت System و بعد About مراجعه کنید. حالا به بخش Device specifications بروید تا نام پردازنده و سرعت پایه کلاک آن را مشاهده کنید. سیستم این مثال دارای پردازنده اینتل Core i3-7100U Kaby Lake است که سرعت پایه آن 2.4 گیگاهرتز است.

اگر به دنبال اطلاعات بیشتری هستید، عبارت Task Manager را در کادر جستجوی ویندوز 10 تایپ کنید تا این ابزار اجرا شود. حالا روی گزینه More details کلیک کنید. در تب Performance پنجره جدید، نام پردازنده، سرعت پایه، تعداد هسته‌ها و ریسمان‌ها (پردازنده‌های منطقی) و اندازه کش را مشاهده می‌کنید. در این مثال یک پردازنده Ryzen 5 2600 با 6 هسته داریم که با سرعت 2.11 گیگاهرتز و سرعت پایه 3.4 گیگاهرتز کار می‌کند.

هر دو روش برای کسب اطلاعات درباره پردازنده مفید هستند اما یک مشکل وجود دارد: این اطلاعات پایه مشخص نمی‌کنند که پردازنده شما در واقعیت چگونه کار می‌کند. یکی از چالش‌های کار با پردازنده این است که سرعت کلاک (عددی که بر حسب گیگاهرتز اعلام می‌شود) در هر نسلی متفاوت است. مثلاً یک پردازنده 10 ساله 2 هسته‌ای 2.5 گیگاهرتزی Sandy Bridge با یک پردازنده Comet Lake 2.5 گیگاهرتزی که سال پیش عرضه شد، یکسان نیست.

همین شرایط درباره تعداد هسته‌ها هم وجود دارد. گرچه ارزیابی تعداد هسته‌ها نسبت به سرعت کلاک مفیدتر است اما تعداد هسته دقیقاً مشخص نمی‌کند که آیا یک پردازنده با تعداد هسته بیشتر نسبت به پردازنده‌ای با تعداد هسته کمتر اما در نسلی متفاوت بهتر است یا خیر. چنین مواردی می‌توانند تأثیر چشمگیری در سرعت داشته باشند و حتی ممکن است یک پردازنده جدید با تعداد هسته‌های بیشتر بتواند پردازنده‌های قدیمی با هسته‌های کمتر را کنار بزند.

تفاوت‌های بین این دو حالت ناشی از پیشرفت‌های ایجاد شده در طراحی پردازنده، مجموعه دستورالعمل‌ها، تعداد دستورالعمل‌ها در هر سیکل و غیره است. در مجموع نسل‌های مختلف به راحتی قابل مقایسه نیستند.

معمولاً یک پردازنده جدیدتر سرعت بیشتری دارد اما نه همیشه. به همین دلیل بهترین کار محک زنی (بنچمارک گرفتن) پردازنده است. می‌توان این مقایسه‌ها را به صورت آنلاین انجام داد چون خیلی از تست‌های محک زنی نمودارهای مقایسه خاصی دارند و سایت‌هایی هم هستند که نتایج مقایسه‌های انجام شده توسط کاربران را منتشر می‌کنند.

اگر خودتان مایل به انجام تست‌های محک زنی نیستید، می‌توانید از سایت‌هایی مثل UserBenchmark استفاده کنید که بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط کاربران مقایسه‌ای کامل از دو پردازنده انجام می‌دهند. نتایج چنین سایت‌هایی از آزمایش‌هایی که در آزمایشگاه انجام گرفته به دست نمی‌آیند اما یک دید کلی خوب از عملکرد کلی پردازنده در اختیار شما قرار می‌دهند.

اگر به دنبال کردن چنین سایت‌هایی هم علاقه ندارید، می‌توانید از همین نکات کلی استفاده کنید: اگر پردازنده شما با نسخه‌های جدیدتر ویندوز 10 کار نمی‌کند و ارتقای رم یا SSD تأثیر چندانی در عملکرد سیستم ندارد، احتمالاً بهتر است به فکر تهیه یک پردازنده مدرن تر باشید.