جواد کوهکن

خوردن خاک کار عاقلانه‌ای نیست. همه ما می‌دانیم که نباید خاک را بخوریم اما به هرحال این کار را می‌کنیم. حقیقت این است که در اکثر مواقع این خوردن خاک عمدی نیست. بلکه بخواهیم یا نخواهیم، هر روز مقداری خاک وارد بدن ما می‌شود. بدیهی است که تعیین دقیق مقدار خاکی که وارد بدن ما می‌شود، دشوار است. اما تعیین مقدار تقریبی ممکن است. مطالعات نشان می‌دهد که بعد از آب، بیشترین چیزی که درون ما آدم‌ها وجود دارد، خاک است. انسان و موجودات دیگر از خاک آفریده شده‌اند.

خاک چگونه وارد بدن ما می‌شود؟

هر روز از راه‌های مختلفی، خاک وارد بدن ما می‌شود. از مواد غذایی آلوده به خاک، استشمام گرد و غبار، از دست‌های نشسته قبل از غذا و غیره. آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده (EPA) تحقیقاتی در مورد خوردن خاک انجام داده است. ظاهرا خاکی که وارد بدن ما می‌شود به دو دسته عمده تقسیم می‌شود: ۱- خاک معمولی ۲- گردوغبار. حدود ۴۵ درصد از این خاک که از راه استنشاق یا خوردن غیر عمدی وارد بدن می‌شود، خاک معمولی است و ۵۵ درصد بقیه گردوغبار است.

مطالعه‌ای نشان می‌دهد که کودکان با سن حدود ۶ هفته تا ۱ ساله، معمولا ۶۰ میلی گرم خاک در روز وارد بدنشان می‌شود.  از سنین ۱ تا ۲۰ سال، این مقدار به ۱۰۰ میلی گرم در روز می‌رسد. برای تصور این مقدار، ۵۰ میلی گرم برابر یک ششم یک قرص آسپیرین است. با این احتساب، در سال ۳۶۵۰۰ میلی گرم خواهد شد. با این حال، درکل، این مقدار خیلی وحشتناک نیست.

همان طور که می‌دانیم، بعضی از بچه‌ها بخصوص در سنین ۱ تا ۳ سال، خوردن خاک را دوست دارند. برخی از محققین اعتقاد دارند که هرچند خوردن خاک توسط بچه‌ها عمدتا به علت حس کنجکاوی و بازی کردن است، اما می‌تواند تلاشی برای بدست آوردن ویتامین و مواد معدنی مورد نیاز بدنشان باشد! خوردن خاک از روی عمد، بیشتر در کودکان با سنی نزدیک به ۱ سال دیده می‌شود. یعنی زمانی که معمولا بچه را از شیر می‌گیرند. بنابراین، شاید خوردن خاک تلاشی برای بدست آوردن دوباره مواد مغذی است!

مشکل خوردن خاک از کجا شروع می‌شود؟

با این حال، بعضی از مردم پس از دوران کودکی هم اقدام به خوردن خاک می‌کنند. این وضعیت را خاک خواری (geophagy) می‌گویند. خاک خواری نمونه‌ای از هرزه خواری یا پیکا (pica) می‌باشد. پیکا به معنای خوردن مواد غیر خوراکی است. در فرهنگ امریکایی، خاک خواری نگران کننده و غیر طبیعی است. پیکا یک بیماری شناخته شده است که در آن مصرف بیش از ۵۰۰ میلی‌گرم خاک در روز توسط انسان یک پدیده آسیب شناختی عنوان می‌شود.

اما از لحاظ تاریخی و در بعضی از فرهنگ‌ها و در برخی مواقع، خوردن خاک، کاری عجیب و غیرطبیعی نیست. برخی از زنان باردار در جنوب صحرای افریقا برای تسکین آشفتگی معده خود در هنگام خستگی خام می‌خورند. آن‌ها در صبح یا با هدف اضافه کردن مواد مغذی به بدن جنین در حال رشدشان خاک می‌خورند!

بنابراین، درست است که ما باید نگران آلودگی مواد غذایی و خاک باشیم، اما شاید خیلی جایی برای نگرانی در مورد مصرف غیر عمدی خاک نباشد. خوردن خاک ناخواسته، طبیعی است! و می‌دانیم که همه ما از خاک آفریده شده‌ایم.

انعطاف پذیری طبیعت، همیشه ما را حیرت زده می‌کند. با اینکه غیر قابل تصور به نظر می‌رسد، تحقیقات نشان می‌دهد که جمعیت رشد یافته‌ای از موجودات میکروسکوپی در خاک سرد، خشک و فقیر قاره جنوبگان (قطب جنوب) وجود دارد. تحقیقات بیشتر برای افشای راز زنده ماندن این موجودات ریز ادامه دارد و شاید این پژوهش‌ها بتواند به تلاش برای یافتن حیات در سیارات دیگر کمک کند.

جنوبگان قاره‌ای است که در فصل زمستان، هیچ نوری از خورشید به آن نمی‌رسد. این مسئله یک چالش بزرگ برای موجوداتی است که به فتوسنتز (یعنی تبدیل کردن نور به ماده غذایی) نیاز دارند. مشکل دیگر، خشکی شدید قاره جنوبگان است. در واقع، بخش‌های خاصی از این قاره هیچ بارشی دریافت نمی‌کنند. همچنین، با اینکه قاره جنوبگان از یخ پوشیده شده است، آبی که قابل آشامیدن باشد در آن جا کمیاب است. در ضمن، مسئله کمبود کربن هم وجود دارد. می‌دانیم که تمام حیات از این عنصر بنا شده است. در عین حال، کربن بسیار کمی در خاک‌های قاره جنوبگان یافت می‌شود.

اما زندگی ادامه دارد. سالهاست که زیست شناسان از وجود جوامع باکتری‌های گوناگون در خاک قاره جنوبگان آگاهی دارند. چگونه این موجودات در این شرایط عجیب دوام آورده‌اند؟ تیمی از دانشمندان استرالیا و نیوزیلند به طور جدی به بررسی نمونه‌های خاک پر از میکروب از دو محل بدون یخ در شرق جنوبگان پرداختند. دکتربلیندا فراری (Belinda Ferrari)، یک میکروب شناس در دانشگاه نیوساوت ولز، سیدنی و نویسنده ارشد مطالعات، توضیح داد: هر دو منطقه، بیابان‌های قطبی دست نخورده و خالی از گیاهان آوندی هستند.

در ۶ دسامبر ۲۰۱۷ این تیم یافته های خود را در مجله نیچر منتشر کرد. فراری و همکارانش اعلام کردند که اثر دی ان ای ۲۳ نمونه از موجودات میکروبی موجود در نمونه خاک‌های جنوبگان را مشاهده کرده‌اند. دانشمندان بر این باورند که بسیاری از این فرم‌های زیستی دارای ژن‌هایی هستند که بازسازی ژنوم آن‌ها باعث می‌شود به طور غیر منتظره‌ای در فراوری مونواکسیدکربن و هیدروژن بسیار خوب عمل کنند. محققان نظریه‌ای دادند که این موجودات، با کندن گازهای مونواکسیدکربن و هیدروژن (همراه با دی اکسید کربن) به طور مستقیم از جو، قادر به برآوردن انرژی مورد نیاز خود هستند. به عبارت دیگر، به دلیل کمبود نور آفتاب و آب مناسب در جنوبگان، و همچنین خاک فقیر از لحاظ مواد مغذی، این میکروب‌ها تنها می‌توانند در هوا زنده بمانند.

اگر این نتایج درست باشد، ماه و سیاراتی که تصور می‌شد کاملا غیر قابل سکونت هستند، ممکن است قابل زندگی و سکونت باشند. شاید موجودات بیگانه به آب آشامیدنی یا نور خورشید برای زنده ماندن نیاز نداشته باشند. شاید تنها چیزی که برای حیات نیاز دارند، ترکیب مناسبی از گازهای جوی است!

درک توانایی حیات این موجودات میکروسکوپی در شرایط فوق العاده سخت و غیر عادی در قاره جنوبگان، احتمال اینکه گازهای جوی عامل حیات در سیارات دیگر باشند را در ذهن دانشمندان، شدت می‌بخشد. به عنوان نمونه، دره خشک مک موردو در قاره جنوبگان با سطح مریخ مقایسه شده است. این مکان تقریبا ۲ میلیون سال است که رنگ باران به خود ندیده است و میزان رطوبت آن به میزان قابل ملاحظه‌ای کم است. عملا یخ، برف و آب مایع نیز در آنجا وجود ندارد. اما دانشمندان می گویند تحقیقات بیشتری لازم است تا ببینیم که آیا حیات موجودات میکروسکوپی با گازهای جوی، در نقاط دیگری از عالم وجود دارد یا نه.

شاید شما هم جزو کسانی باشید که توصیه‌های قدیمی‌ را رعایت می‌کنید. یکی از این ادعاهای قدیمی این است که خوردن دور نان باعث فرفری شدن موی سر می‌شود. هیچ مدرک معتبری وجود ندارد که ثابت کند، خوردن دور نان باعث فرفری شدن مو می‌شود اما نکات جالبی در مورد دور نان که بیشترین دور ریز نان هم از این بخش آن است، وجود دارد.

علی رغم بعید بودن فرفری شدن مو به دلیل خوردن دور نان، خوردن این بخش نان می‌تواند به سلامتی شما کمک کند. بعضی مادران از قدیم به بچه‌های خود می‌گفتند که اگر دور نان را نخورند، موهایشان می‌ریزد یا بد شکل می‌شود. واضح است که این تهدید اگر چه برای مجبور کردن کودکان جواب می‌دهد اما منطقی به نظر نمی‌رسد.

با این حال، مواد مغذی در دور نان بیشتر از مرکز آن است. در سال ۲۰۰۲ تیمی از محققان آلمانی، دور نان را با قسمت نرم مرکز نان مقایسه کردند و فهمیدند که دور نان هشت برابر بیشتر از آنتی اکسیدان‌های ضد سرطان تشکیل شده است.

مهم است که توجه داشته باشید، نان گندم نسبت به نان سفید مغذی تر است. به دلیل فرآوری‌هایی که بخش‌های مغذی آرد را در نان سفید از بین می‌برد، نان گندم از ویتامین، مواد معدنی و فیبر بیشتری نسبت به نان سفید برخوردار است.

در نتیجه خوردن دور نان باعث فرفری شدن موهای شما نمی‌شود اما نان گندم از نان سفید مغذی تر است و دور نان گندم بیش از آن مغذی است.

ریشه این اعتقاد که دور نان باعث فرفری شدن مو می‌شود، احتمالا به صد سال پیش در اروپا باز می‌گردد که سر پرمو و فرفری را نشان از سلامت فرد می‌دانستند. در زمان قحطی، هیچ تضمینی برای تهیه نان روزانه وجود نداشت. چنین شرایطی احتمالا باعث ریزش مو می‌شود.

پس اگر نان می‌خورید، دور نان را هم مصرف کنید و دور نریزید.

تحقیقات جدید حاکی از افزایش شواهدی است که نشان می‌دهند، روش‌های ضد بارداری هورمونی، خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد.

در حالی که این یافته‌ها با نتایج قبلی مطابقت دارند، این تحقیق، بیشتر بر روی فرمولاسیون‌ها و روش‌هایی که از اواسط دهه ۱۹۹۰ توسعه یافته است، تمرکز کرده است؛ به این معنی که حتی وسایل ضد بارداری جدید موجود در بازار همچنان به مشکل افزوده‌اند.

این مطالعه توسط محققان دانشگاه کپنهاگ بر اساس داده‌های جمع آوری شده از حدود ۱.۸ میلیون زن دانمارکی بین ۱۵ تا ۵۰ سال انجام شده است.

داده‌ها از سازمان ملی ثبت آمار فراورده‌های دارویی به دست آمده است که به طور متوسط شامل ​​کمتر از ۱۱ سال زندگی زنان از سال ۱۹۹۵ و جزئیات بیش از ۱۱،۵۰۰ مورد سرطان پستان می‌شود. این جامعه آماری بسیار بزرگ است، بنابراین نتایج کاملا روشنی از آن به دست نمی‌آید اما حیاتی است که ما آن را در نظر بگیریم.

نتایج نشان می‌دهند که برای کسانی که از برخی روش‌های پیشگیری از بارداری هورمونی چه به صورت خوراکی، از طریق ایمپلنت، پچ، IUD یا حلقه واژنی استفاده کرده بودند، خطر ابتلا به سرطان پستان نسبتا افزایش یافته است. این خطر بستگی به مدت زمان مصرف وسایل ضد بارداری دارد. اگر کمتر از یک سال باشد، افزایش تقریبا ۹ درصد و برای بیش از ده سال، ۳۸ درصد است. جالب توجه است که برای افرادی که بیش از ۵ سال از روش‌های پیشگیری از بارداری هورمونی استفاده می‌کنند، بعد از قطع مصرف هم خطر اندک اما قابل توجهی باقی می‌ماند. البته، مطالعات قبلی، تداوم خطرات حتی بعد از قطع مصرف را نشان نداده است و بنابراین، نیاز به تحقیق بیشتر وجود دارد.

این مطالعه نه تنها برای نمونه آماری بزرگش، برجسته است، بلکه برای این واقعیت که بزرگ بودن این نمونه اجازه داد که گروه تحقیق، فرمولهای مختلف کنترل بارداری هورمونی را مقایسه کنند، مهم می‌باشد.

در حالی که برخی تفاوت‌های ظریف وجود دارد، تحقیقات نشان می‌دهد که حتی روش‌های جدید پیشگیری از بارداری هورمونی، مانند ایمپلنت مبتنی بر پروژستین، می تواند خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد.

همه این‌ها به چه معنی است؟ خطر افزایش ۳۸ درصدی ممکن است وحشتناک باشد، اما مهم است که در نظر داشته باشید که خطر کلی سرطان سینه در زنان، در حالی که در مقایسه با اکثر سرطان ها بالا است، هنوز در زنان جوان نسبتا نادر است.

اختلاف ۲۰ درصد در خطر ابتلا به سرطان پستان در میان زنان که در حال حاضر از روش‌های ضد بارداری هورمونی استفاده می‌کنند و کسانی که استفاده نمی‌کنند به نرخ پایین سرطان سینه در زنان جوان برمی‌گردد.

از میان زنان زیر ۳۵ سال، استفاده از یک روش ضد بارداری هورمونی به مدت کمتر از یک سال به ازای هر ۵۰،۰۰۰ زن، تنها یک مورد جدید سرطان پستان اضافه شده است.

عوامل خطر دیگری نیز وجود دارد که شامل سن و سابقه خانوادگی نیز می‌شود. در این مطالعه چیزهایی مانند حاملگی و خطرات ارثی هم در نظر گرفته شد، اما عواملی مانند فعالیت بدنی را شامل نمی‌شود. تأثیر سابقه استفاده از روش‌های جلوگیری از بارداری نیز در زنان بعد از یائسگی بین ۵۰ تا ۷۰ ساله که خطر ابتلا به سرطان پستان را بالا می برد، کمتر قابل توجه است.

روش‌های خوراکی پیشگیری از بارداری اگرچه خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد، اما احتمال ابتلا به بیماری های دیگر را در زندگی کاهش می‌دهد.

فرای اینکه روش‌های خوراکی پیشگیری از بارداری، ابزار موثری در پیشگیری از بارداری هستند و ممکن است برای زنان مبتلا به دیسمنوره یا منوراژی مفید باشد، استفاده از این روش ضد بارداری با کاهش قابل توجهی در خطر ابتلا به سرطان تخمدان، آندومتر و سرطان کولورکتال همراه است.

با این حال، بهتر است حتی پس از قطع پیشگیری از بارداری، استفاده از این روش‌ در طول چند دهه به طول انجامد بجز در مواردی که خطرات به سرعت پیشروی می‌کنند.

مطالعاتی مانند این باید الهام بخش تلاش‌های مستمر برای توسعه روش‌های جلوگیری از بارداری بدون خطر و عوارض جانبی آن باشند.

برای اولین بار، اطلاعات مراجعه به پزشک میلیون‌ها نفر نشان داد که واقعا ارتباطی بین آب و هوای بارانی و درد مفاصل وجود ندارد. قرن‌ها بود که این تفکر وجود داشت که بین این دو ارتباطی هست.

شاید شما بستگانی مسن دارید که از آن‌ها شنیدید که می‌توانند تغییرات آب و هوا را پیش بینی کنند و دلیل آن را برانگیخته شدن ناگهانی آرتروز یا درد کمر خود بیان می‌کنند. چنین ادعاهایی قبلا مورد مطالعه قرار گرفته که در آن نمونه‌های کوچک که گزارشات خود افراد بوده است، بررسی شده و نتایج قطعی و محکمی به دست نیامده است.

یک تیم تحقیقاتی امریکایی تصمیم گرفتند که با استفاده از رویکردی متفاوت جواب این سؤال را بیابند. آن‌ها برگه‌های درخواست بیمه مدیکر را با اطلاعات بارندگی از هزاران ایستگاه هواشناسی در امریکا مقایسه کردند.

این روش، یعنی استفاده از یک جامعه اطلاعاتی بزرگ، به محققان این امکان را می‌دهد که به بررسی و تجزیه و تحلیل یک نمونه بسیار بزرگتر از آنچه در نظرسنجی‌های معمولی قابل دسترسی است، بپردازند. جامعه آماری که شامل بیش از ۱.۵ میلیون بیمار ۶۵ ساله یا مسن‌تر با بیش از ۱۱.۶ میلیون مراجعه سرپایی مربوط به کمردرد و درد مفاصل در طی چهار سال بود.

تیم تحقیق، نسبت این مراجعات را به روزهای بارانی با روزهای غیر بارانی مقایسه کرد و به نتیجه منفی رسید. هیچ ارتباطی بین مراجعه برای درد کمر یا مفاصل و بارندگی در روز مراجعه یا هفته مراجعه و حتی یک هفته قبل از آن وجود نداشت.

رهبر این تیم تحقیقاتی که یک فیزیکدان از دانشکده پزشکی هاروارد است، می‌گوید:

مهم نیست که چگونه به داده‌ها بنگریم، ما هیچ ارتباطی بین بارندگی و مراجعه به پزشک برای کمر درد و درد مفاصل نمی‌بینیم. دست کم می‌توان گفت که مفاصل و کمر درد، پیشگوهای خوبی نیستند!

محققان دریافتند که در مجموع، ۶.۳۵ درصد از مراجعات برای درد کمر و درد مفاصل در روزهای بارانی است در حالی که ۶.۳۹ درصد مربوط به روزهای بدون بارندگی است. این تفاوت بسیار کوچک و از نظر بالینی مهم نیست.

همانطور که محققان خاطر نشان کرده‌اند، محدودیت اصلی در این تحقیق این است که شدت بیماری به حساب آورده نشده است. به طور قطع، میزان بالاتر کمر درد و درد مفاصل مربوط به بارندگی را رد می‌کنند و همچنین اطلاعاتی در مورد افرادی که با تجویز خودسرانه و خوردن مسکن بدون تجویز پزشک اقدام به درمان کردند، وجود ندارد.

علاوه بر این، این تحقیق تنها در مورد بارندگی است نه چیزهایی مانند دما، فشار و دمای هوا. بنابراین هنوز جا برای تحقیق بیشتر وجود دارد. به اعتقاد تیم تحقیق، ممکن است که این ارتباط وجود داشته باشد و بنابراین اطلاعات بیشتر و دقیق‌تر درباره شدت بیماری و درد برای تایید این عقیده رایج مفید خواهد بود.

بنابراین در حالی که نتایج به طور کامل ثابت نمی‌کند که ارتباطی بین درد مفاصل و آب وهوا وجود ندارد اما آن‌ها در این راه قدم بزرگی برداشته‌اند. رهبر تیم تحقیقات می‌گوید:

تایید منفی بودن نتیجه سخت است اما با این سیل داده‌ها اگر یک افزایش بالینی قابل توجه در درد وجود داشته باشد، آن وقت می‌توان انتظار داشت که حداقل نشانه‌هایی کوچک اما قابل توجهی از این اثر را پیدا کنیم.

سفینه فرماندهی فضاپیمای آپولو که فضانوردان ایالات متحده را در دهه های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ به ماه برد یک سطل فوق پیشرفته پر از پیچ، سیم و مدار بود! تصور کنید سه مرد در لباس فضانوردی حدود ۱۱ روز در یک کپسول فضایی تنگ به فضا پرتاب شدند. حالا فرض کنید که این سه فضانورد همزمان سرما بخورند و سرفه و عطسه کنند. در واقع این اتفاق در سال ۱۹۶۸ زمانی که خدمه آپولو ۷ سفینه فرماندهی را در مدار زمین آزمایش کرد، رخ داد.

این سه فضانورد به نام‌های والت کانینگهام ، والی شیرا و دان ایسل همگی در یک زمان سرماخوردگی را تجربه کردند. این سه نفر در بیشتر ایام حضور در فضا عطسه و سرفه می‌کردند. شاید بگویید که جورج کلونی و ساندرا بولاک در فیلم سینمایی گرانش عطسه نمی‌کنند اما حقیقت این است که فضانوردان واقعی عطسه می‌کنند. فرانک بورمن در آپولو ۸ که اولین ماموریت به ماه بود، حالت تهوع گرفته بود. همه این رویدادهای دوست داشتنی! ممکن است در سفینه فضایی یا در حال پیاده روی در فضا با لباس فضایی برای فضانورد اتفاق بیفتد. چیزهایی که باعث می‌شود یک فضانورد در فضا دچار عطسه شود همان چیزهایی است که باعث عطسه ما بر روی زمین می‌شود. آن‌ها چه چیزهایی هستند؟

بینی ما مانند جاروبرقی عمل می‌کند. هر بار با عمل دم، ذرات گرد و غبار، خاک، باکتری و ویروس‌ها وارد سوراخ بینی ما می‌شوند. موهای داخل بینی بیشتر این عوامل تحریک کننده را فیلتر می‌کنند. با وجود این برخی از میکروب‌ها فرار می‌کنند و به داخل بینی می‌روند. اعصاب کوچک بینی در این هنگام علائمی را به مغز می‌فرستد. مغز که مرکز فرماندهی بدن است به عضلات قفسه سینه و گلو فرمان می‌دهد که سفت شوند. همچنین به چشم‌ها و دهان فرمان می‌دهد که بسته شوند. با این منقبض شدن گلو و قفسه سینه فرد عطسه می‌کند.

عطسه چیز بدی نیست. عطسه کردن مانند سرفه و تهوع به بدن ما اجازه می دهد چیزهایی که باعث بیماری ما می شود را از بین ببرد و حفره بینی را با جریان بزاق و مخاط تحریک کننده پاک می کند. با این حال همانطور که به خوبی می دانیم، عطسه آزار دهنده است ولی در فضا آزاردهنده‌تر است؛ زیرا کپسول‌های فضایی و ایستگاه‌های فضایی ظرف‌های آزمایشگاهی غول پیکر میکروگرانشی هستند. جای تنگ به همراه گرانش خیلی کم زمینه مناسبی برای رشد میکروب‌ها فراهم می‌کند.

اگر یک فرد در روی زمین عطسه یا سرفه کند، میکروب‌ها از دهان فرد ۱ تا ۲ متر دورتر در هوا پراکنده می‌شوند قبل از اینکه به خاطر نیروی گرانش روی زمین بنشینند. اما در فضا مانند زمین نیست و میکروب‌ها به مدت خیلی طولانی معلق می‌مانند و زمانی هم که فرود می‌آیند بر روی جعبه ابزار، وسایل آشپزخانه، تجهیزات آزمایشگاهی، صندلی توالت و حتی میز شام می‌نشینند. علاوه بر این میکروگرانشی بر سیستم ایمنی بدن تاثیر مخرب می‌گذارد و احتمال مریض شدن فضانوردان را از این میکروب‌های کم سرعت و معلق افزایش می‌دهد.

طبق نظر دکتر لئونارد مرمل از دانشگاه براون که درباره تاثیر میکروگرانش بر بیماری‌های عفونی مطالعه می‌کند، از ۱۰۶ سفر فضایی ناسا، ۲۹ گزارش بیماری عفونی در بین ۷۴۲ خدمه پرواز وجود دارد. دانشمندان هنوز کاملا نفهمیدند که چرا سفرهای فضایی باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن انسان به هم بریزد. زخم‌ها در فضا سخت‌تر بهبود می‌یابند و سلول‌های مقابله کننده با عفونت کارایی که روی زمین دارند را ندارند. در ضمن، پاتوژن‌ها که می‌توانند باعث بیماری فضانورد شوند، ناگهان در عضلات رشد کرده و قوی‌تر می‌شوند. ناسا در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۸ باکتری سالمونلا را برای دیدن اینکه فقدان گرانش چگونه بر باکتری‌های عامل مسمومیت غذایی اثر می‌گذارد در یک شاتل فضایی به فضا فرستادند. موش‌هایی که با باکتری به فضا برده شده تغذیه شدند سه برابر از موش‌های دیگر مریض شدند و سریع‌تر از موش‌های آلوده شده در زمین مردند. سالمونلا و میکروب‌های فضایی دیگر بهتر به سطح می‌چسبند و در برابر عوامل ضد میکروبی که در زمین مؤثرتر از فضا هستند، مقاوم هستند. با این وضع خیلی عجیب نیست که فضانوردان در فضا عطسه و سرفه کنند.

عطسه در روی زمین می‌تواند تا ۱۶۱ کیلومتر در ساعت سفر کند در حالی که ۵۰۰۰ قطره آب مملو از باکتری را به درون هوا وارد می‌کند.

با این حال عطسه اتفاق می‌افتد و فضانوردان باید برای آن آمادگی داشته باشند. به خصوص که آن‌ها در یک لباس فضانوردی به تنگی یک مومیایی مصری قرار دارند. فضانوردان در حین عطسه نمی‌توانند در این لباس جلوی دهان خود را بگیرند و بگویند ببخشید. دیو ولف یک فضانورد کهنه کار است. او چندین بار در حال پیاده روی فضایی در بیرون ایستگاه فضایی بین المللی مجبور به عطسه کردن شده است. ولف می‌گوید که راه حل این است که سرخود را موقع عطسه پایین بیاورید وگرنه دید خود را از دست می‌دهید زیرا نمی‌توانید آب دهان روی شیشه کلاه را پاک کنید.

دانشمندان می‌گویند که پیامدهای عطسه و سرفه در یک سفر فضایی طولانی مدت می‌تواند فاجعه بار باشد. یک بیماری یا عفونت خاموش در بدن یک فضانورد می‌تواند به راحتی در فضا تمام خدمه و فضانوردان را آلوده کند.

فضانوردان در مقابله با عطسه چه کار می‌کنند؟

جواب این است که تعداد محرک‌ها، باکتری و میکروب‌ها در فضا کم شود. در حال حاضر ناسا فیلترهای با تکنولوژی پیشرفته را برای تمیز کردن جریان هوای فضاپیماها استفاده می‌کند. فضانوردان نیز به دستمال ضدعفونی کننده و ماسک و دهان بند مجهز هستند. با این حال ممکن است که این موارد کافی نباشند. فیلترهای بزرگ هوا کار می‌کنند اما استفاده از این دستگاه‌های پر مصرف برق در فضا که هر ولت الکتریسیته در آنجا اهمیت دارد امکان ندارد. دانشمندان اعتقاد دارند که شاید بهترین راه برای مقابله با این مشکل، زدن واکسن آنفولانزا و بیماری‌های دیگر به فضانوردان باشد.

در سال ۲۰۱۱ فضانوردان مجبور شدند که توالت ایستگاه فضایی خود را بعد از انتشار بوی نامطبوع در ایستگاه تعمیر کنند. هزینه لوله کشی ایستگاه حدود ۹۰ میلیون دلار بود.

دکتر مرمل که متخصص بیماری‌های عفونی است توصیه می‌کند که فضاهای کاری و زندگی را به مواد ضد میکروبی آغشته کرده و در توالت‌ها از دمپایی مخصوص استفاده شود. توالت‌ها در ایستگاه فضایی بین المللی مانند زمین ناخوشایند، کثیف و پر از باکتری‌هایی هستند که می‌توانند به قسمت سبک کپسول فضایی فرار کنند.

البته همه این اقدامات پیشگیرانه ممکن نیست و همچنان میکروب‌ها موجودات آزاردهنده‌ای در فضا هستند. شاید بهتر است که ماموریت‌های بعدی فضایی به مقدار کافی با دستمال کاغذی و قرص سرماخوردگی همراه باشد.