5میلیون امریکایی به آلزایمر مبتلا هستند و به نظر میرسد که تا سال 2050 به رشد چشمگیر 13.8 میلیونی برسد. در خفیفترین حالت خود، اعصاب مغزی علائمی مانند از دست دادن حافظه، گم شدن، سوالهای تکراری، و فراموش کردن جای اجسام را از خود نشان میدهد – رفتارهایی که با گذشت زمان شدیدتر میشود.
چیزهای زیادی هست که ما درباره علل آلزایمر نمیدانیم، ولی فاکتورهایی وجود دارد که میتواند ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. البته در بیشتر قسمتها، افزایش ریسک بدین معنا نیست که فرد حتماّ به بیماری مبتلا خواهد شد – ولی شانس ابتلا بیشتر میشود.
اینجا نظر دانشندان را درباره فاکتورهای موثر در ابتلا به آلزایمر و بیماری شناختی بررسی میکنیم.
1- سن آلزایمر
بعضی از فاکتورهای ریسک هستند که شما قادر به کنترل آنها نیستید. مانند سن یا پیری.
بعد از 65 سالگی، هر 5 سال، ریسک ابتلا شخص به آلزایمر دوبرابر میشود.
2- ژنتیک آلزایمر
جهشهای ژنتیکی در درک پیشرفت آلزایمر، در هر دو نوع زودهنگام و دیرهنگام بسیار مهم هستند.
در نوع آلزایمر زود هنگام که علایم از سنین 30، 40 یا 50 سالگی در فرد ظاهر میشود، بیماری بعلت جهش ژنتیکی در یکی از 3 ژنی که از والدین به ارث میرسد ، بوجود میآید.
هیچ جهش شناخته شدهای که دلیل آلزایمر دیرهنگام باشد وجود ندارد، ولی بعضی از جهشهای ژنتیکی ریسک آنرا افزایش میدهد و برخی کاهش میدهد.
3- تاریخچه خانوادگی آلزایمر
انجمن آلزایمر معتقد است که اگر ژنتیک میتواند نقشی در ابتلا به آلزایمر داشته باشد، پس محیط پیرامون خانواده هم ممکن است تاثیرگذار باشد. سازمان اشاره کرده است که اگر بیشتر از یکی از اعضای خانواده به بیماری مبتلا باشد ریسک آلزایمر افزایش مییابد.
در مورد تاثیر ژنتیک و محیط اطراف بر روی آلزایمر هنوز تحقیقات بیشتری باید صورت گیرد.
4- شرایط قلبی
برخلاف ژنتیک و سن بعضی از فاکتورها قابل کنترل هستند.
بر طبق گفته NIA، برای مثال، کنترل کردن شرایط سلامت – دیابت و قلب مانند فشار خون بالا، بیماریهای قلبی، سکته مغزی و کلسترول بالا – میتواند ریسک بیماری آلزایمر را در افراد افزایش دهد.
برای درک بهتر این فاکتورهای ریسکی تحقیقات بیشتری لازم است، و بعضی آزمایشات بالینی درحال انجام هستند، ولی مسلماّ هرچیزی که برای قلب شما خوب باشد برای مغز شما هم مفید است.
5- ضربه به سر
برطبق گفته انجمن آلزایمر، ضربه به سر با ریسک ابتلا به بیماری رابطه مستقیم دارد. این را ازتحقیقات مشاهده شده برروی سربازان کهنه جنگ جهانی دوم دریافتهاند.
کسانی که در طول مدت خدمت سربازیشان جراحتهای مغزی سطحی یا عمیق داشتند ریسک پیشرفت بیماری آلزایمر یا جنون را بعداّ در زندگیشان داشتهاند.
البته، محققان اشاره کردهاند، فاکتورهای دیگری هم ممکن است وجود داشته باشد که در تحقیقات در نظر گرفته نشدهاند.
انجمن آلزایمر استفاده از کلاه ایمنی، بستن کمربند و ضد ضربه کردن خانهها رادر کاهش شانس ابتلا به جراحتهای مغزی موثر میداند.
6- سیگارکشیدن
سبک زدگی شما در ریسک ابتلا به آلزایمر موثر است. طبق نظر سازمان سلامت جهانی، سیگار کشیدن ریسک ابتلا به آلزایمر و جنون را افزایش میدهد.
محققان فکر میکنند که این به رگی که خون را در بدن و مغز جریان میدهد مربوط میشود و همچنین در سکته مغزی و بیماریهای قلبی هم موثر است.
رژیم، ورزش، فعالیتهای اجتماعی و چیزهای دیگر ریسک بیماری آلزایمر و کاهش شناختی را کاهش میدهند. در حقیقت، راههای ساده وآسان زیادی برای کاهش ابتلا به این بیماری وجود دارد.