عباس رهامی
فهرست عنوان‌ها
پیدا کردن سیاه چاله‌ها همیشه یک چالش بزرگ برای ستاره شناسان بوده است. سیاه چاله‌ها همیشه در اندازه‌های کوچک یا بزرگ کشف می‌شوند و سیاه چاله با اندازه متوسط مشاهده نشده است. اکنون برای اولین بار ستاره شناسان ژاپنی سیاه چاله‌ای با اندازه متوسط کشف کرده‌اند که خیلی ساکت و آرام در حال بلعیدن ابر گازی اطرافش است.
شکار سیاه چاله‌ها
ستاره شناسان در مورد چگونگی تشکیل و رشد سیاه چاله‌ها همچنان سؤالات زیادی دارند. به خصوص اینکه تا کنون سیاه چاله‌های کشف شده یا کوچک بوده‌اند یا سیاه چاله سیار بزرگ. کوچک‌ترین سیاه چاله پیدا شده تقریباً 5 برابر خورشید جرم داشته و بزرگ‌ترینشان چند صد میلیون برابر! یعنی ظاهراً چیزی به نام میانه روی برای سیاه چاله‌ها تعریف نشده است!
پیدا کردن سیاه چاله‌ها هم مشکلات زیادی دارد. سیاه چاله‌ها از خودشان هیچ نوری تولید نمی‌کنند. فقط برخی از آن‌ها امواج انرژی به اطراف ساطع می‌کنند. ما سیاه چاله‌ها را با ردیابی این امواج پیدا می‌کنیم. ولی مشکل اینجاست که همه سیاه چاله‌ها چنین رفتاری ندارند. بعضی از سیاه چاله‌ها «ساکت» هستند. یعنی انرژی خیلی کمی تولید می‌کنند و تقریباً غیرقابل تشخیص هستند.
سیاه چاله متوسط و آرام چطور کشف شد؟
ستاره شناسان خود سیاه چاله را مشاهده نکردند بلکه با بررسی حرکت عجیب و غیرمعمول توده گازی که تقریباً در مرکز کهکشان قرار دارد متوجه شدند در نزدیکی آن یک سیاه چاله وجود دارند.
این توده ابر که HCN–0.009–0.044 نام دارد، 25 هزار سال نوری با ما فاصله دارد. ستاره شناسان با استفاده از وسیله‌ای به نام آرایه میلی متری بزرگ آتاکاما (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) که به‌صورت خلاصه آن را ALMA می‌نامند، توانستند این ابر گازی را تحت نظر بگیرند. این دستگاه (یا در واقع سازه) در شیلی قرار دارد. با نگاه به این توده گازی آن‌ها متوجه شدند ابر گازی طوری در حال چرخش است که انگار تحت تأثیر گرانش یک جرم بسیار سنگین قرار دارد. به این شکل بود که ژاپنی‌ها توانستند بدون بررسی مستقیم خود سیاه چاله، وجود آن را تشخیص دهند.
سیاه چاله متوسط و آرام جدید بخت برگشته
سیاه چاله‌ای که دانشمندان کشف کردند 30 هزار برابر خورشید جرم دارد و در جایی قرار گرفته که بسیار کوچک‌تر از منظومه شمسی خودمان است. با توجه به این مسئله و همچنین اینکه هیچ شیء دیگری در اطراف آن مشاهده نشده است، ستاره شناسان نتیجه گرفتند این سیاه چاله کمیاب از دسته متوسط است. ولی آینده این سیاه چاله چندان روشن نیست! احتمالاً در آینده این سیاه چاله توسط یک سیاه چاله بزرگ‌تر که در همان مسیر دارد بلعیده شود. درست همان بلایی که دارد بر سر توده گازی می‌آورد! فاصله سیاه چاله متوسط و ابر سیاه چاله‌ای که در مرکز کهکشان راه شیری قرار دارد فقط 20 سال نوری است!
با کشف موفقیت آمیز این سیاه چاله، تیم ستاره شناس ژاپنی قصد دارد با همین روش به دنبال سیاه چاله‌های دیگر بگردد. سیاه چاله‌هایی که احتمالاً خیلی آرم و بی‌سر و صدا در گوشه و اطراف کهکشان می‌پلکند ولی ما از آن‌ها بی‌خبریم.
به نظر شما ممکن است واقعاً در اطراف و نزدیکی ما هم یکی از همین سیاه چاله‌های ساکت قرار داشته باشد؟
منبع: digitaltrends.com
