در حالی که تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که تعدیل میکروبیوم روده از طریق پروبیوتیکها می‌تواند نتایج مثبتی برای سلامتی انسان داشته‌باشد. اما یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که ممکن است برای برخی از افراد مصرف پروبیوتیکها عوارض منفی نیز داشته‌باشد.
تحقیقات جدیدی از کالج پزشکی جورجیا در دانشگاه آگوستا نشان می‌دهد که بین علائم ناشی از ضعف مغزی، از جمله ضعف حافظه کوتاه مدت و دشواری تمرکز، با رشد بیش از حد باکتریایی در روده کوچک ناشی از مصرف پروبیوتیکها ارتباط وجود دارد.
این تحقیقات جدید زمانی انجام گرفت که محققان با یک بیمار مواجه شدند که به طور قابل توجهی علائم التهاب مغزی و ضعف شناختی را بلافاصله پس از خوردن مکمل تجربه کرد. ساتیش رائو (Satish Rao) یکی از نویسندگان این تحقیق، یادآور شد : «انبساط یا نفخ شکمی در این افراد پس از مصرف پروبیوتیکها به طرز چشمگیری سریع اتفاق می‌افتد. این مسئله درست مقابل چشم ما رخ داد.»
این تیم به سرعت مشخصات متابولیک بیمار را بررسی کرد. در نتیجه‌ی آن سطح بالایی از “D-lactic acid” را در نمونه خون وی یافت که بعدا مشخص شد به دلیل استفاده منظم پروبیوتیکها و ماست بوده‌است.
عوارض منفی پروبیوتیکها
تحقیقات بیشتر نشان داد که تعدادی از بیماران دیگر نیز وجود دارند که بر اثر مصرف پروبیوتیک دچار ضعف مغزی شدند.
ضعف مغزی یک وضعیت بالینی قابل تعریف نیست، اما معمولا به بهم خوردن علائم شناختی، مثل سردرگمی، اختلال در تمرکز و نقص درحافظه کوتاه مدت گفته می‌شود. علائم اغلب گذرا هستند و گفتن اینکه دقیقا چه چیزی سبب بروز این علائم می‌شود دشوار است.
این مطالعه گروهی از افراد را جمع‌آوری کرد که همگی گزارش‌هایی از ضعف مغزی و همچنین شواهدی گواه بر استفاده از پروبیوتیکها داشتند. مشخص شد که تمام این افراد سطوح بالای رشد باکتریایی در روده کوچک خود دارند. این رشد بیش از حد باکتری لاکتوباسیلوس( lactobacillus) باعث تولید سطوح بالایD-lactic acid می‌شود.
D-lactic acid زمانی تولید می‌شود که باکتری‌های خاصی، قند را در غذا می‌شکنند. این فرآیند می‌تواند گازهایی ایجاد کند که موجب ناراحتی‌های ناخوشایند و نفخ شکمی و همچنین تولید D-lactic acid شود که می‌تواند به جریان خون وارد شده و به مغز برسد. D-lactic acid برای سلول‌های مغزی سمی است و منجر به اختلالات شناختی موقت می‌شود.
رائو می‌گوید: “ما اکنون می‌دانیم که باکتری‌های پروبیوتیک دارای ظرفیت منحصر به فردی برای شکستن قند و تولید D-lactic acid هستند، بنابراین اگر به طور غریزی روده کوچک شما خانه‌ی باکتری‌های پروبیوتیک باشد، شما دارای آمادگی برای توسعه بالقوه اسیدوز لاکتیک و ضعف مغزی هستید. ”
درمان ضعف مغزی با قطع مصرف پروبیوتیکها
بر روی نمونه کوچکی از افراد مورد مطالعه آزمایش انجام شد. در این آزمایش از افراد خواسته‌شد از مصرف پروبیوتیکها یا مواد غذایی حاوی آن‌ها پرهیز کنند و همچنین برای کاهش باکتری روده از آنتی‌بیوتیک استفاده شد. ۸۵ درصد از افرادی که از علائم ضعف مغزی رنج می‌بردند کاملا درمان شدند.
این مطالعه، یک رقابت جالب برای تحقیقاتی مبنی بر نتایج مثبت مصرف پروبیوتیکها ارائه می دهد. مطالعه‌ای در موش‌های صحرایی دانشگاه “نیو ساوث ولز” در سال گذشته نشان داد که پروبیوتیکها تنها در حیوانات با سلامت کامل روده مفید هستند. نه تنها این، بلکه نتایج نشان داد که برای موش های صحرایی با رژیم غذایی سالم، پروبیوتیکها در واقع باعث اختلال در حافظه می‌شوند.
در هر دو مطالعه، مکانیسم پروبیوتیک و اختلال عملکرد شناختی هنوز معلوم نیست. محققان در جریان مطالعه‌ی حاضر، محدودیت‌هایی را در نتیجه‌گیری از کارشان ایجاد می‌کنند. با این حال، رائو می‌گوید که مصرف خودسرانه پروبیوتیکها باید با احتیاط انجام شود، زیرا ممکن است سلامت فرد به خطر افتد.
وی افزود: پروبیوتیکها باید به عنوان یک دارو، نه به عنوان مکمل غذایی مصرف شوند.
