شاید انتخاب مانیتور کامپیوتر کار ساده‌ای به نظر برسد اما هنگام انتخاب و خرید مانیتور باید به نکات مختلفی توجه داشت. از جمله کاربرد مورد نظر، نرخ نوسازی دلخواه، اولترا واید بودن مانیتور، دقت رنگ و غیره.
اگر فرایند انتخاب مانیتور برای شما سخت و گیج کننده است، نگران نباشید چون در این راهنما هر آنچه که برای انتخاب مانیتور لازم دارید را به شما آموزش خواهیم داد تا بتوانید بدون مشکل و دردسر بهترین انتخاب را انجام دهید.
اندازه صفحه
مسلماً هر چقدر اندازه صفحه بزرگتر باشد جای بیشتری برای انجام کار دارید اما هر مانیتور بزرگتری بهتر نیست. چون وقتی که مانیتور بزرگتری را انتخاب می‌کنید نیاز به یک میز بزرگ دارید و البته باید هزینه بیشتری پرداخت کنید.
اندازه بیشتر مانیتورها از 23 تا 32 اینچ است اما می‌توانید گزینه‌هایی بزرگتر و یا کوچکتر از این محدوده پیدا کنید. معمولاً مانیتورهای 27 اینچی حد وسط و متعادل محسوب می‌شوند چون اندازه صفحه آنها خوب است و در بیشتر مواقع قیمت متعادل و مناسبی دارند اما مانیتورهای 23 اینچی برای افرادی مناسب هستند که به فضای زیادی روی صفحه نیاز دارند و مانیتورهای 23 اینچی هم برای اشخاصی که به دنبال مانیتوری هستند که روی یک میز کوچک جا شود مناسب هستند.
مانیتورهای اولتراواید نسبت ابعاد بسیار متفاوتی دارند. در این مانیتورها به جای نسبت ابعاد 16:9 صفحات معمولی از نسبت ابعاد 21 به 9 استفاده می‌شود. همانطور که از نام این مانیتورها پیداست، چنین صفحه نمایش‌هایی فضای افقی بیشتری داشته و به راحتی میز کار شما را اشغال می‌کنند پس حتماً قبل از انتخاب مانیتور اندازه گیری‌های لازم را انجام دهید. البته این مانیتورها قیمت پایینی هم ندارند و از نظر فضا بدون شک باید برای مانیتورهای اولتراواید نسبت به فضای مانیتور هزینه بیشتری پرداخت کنید. با این حال چنین مانیتورهایی هم مزایای خاص خودشان را دارند و کار کردن با چنین صفحه بزرگی برای بعضی از کاربران لذت بخش و مناسب است. و اگر قصد اجرای بازی، ویرایش ویدیو یا مشاهده فیلم را داشته باشید چنین مانیتورهایی فوق العاده مناسب هستند. پس اگر فضای کافی روی میز را دارید تا مانیتور اولتراواید افقی را روی آن قرار دهید و می‌توانید میزتان را به نحو مناسب سازماندهی کنید، چنین مانیتوری می‌تواند برای شما مناسب ترین گزینه باشد.
رزولوشن
در حال حاضر سه سطح رزولوشن (وضوح تصویر) مهم وجود دارد که عبارتند از 1080p، 1440p و 4K. این سه سطح رزولوشن امروزه بیشترین کاربرد و پشتیبانی را دارند و بسته به میزان هزینه‌ای که مایل به پرداخت آن هستید باید یکی از این سه گزینه را انتخاب کنید. همچنین توجه داشته باشید که معمولاً صفحه نمایش‌های کوچکتر با رزولوشن کمتر می‌توانند تصویر واضح تری داشته باشند.
رزولوشن 4K بهترین تصویر را دارد و برای مانیتورهای بزرگتر ایده آل است و معمولاً مزایای دیگری مثل HDR هم دارد. رزولوشن 1080p هم خوب است (به خصوص برای مانیتورهای کوچکتر) و بیشتر نرم‌افزارها و دستگاه‌ها از آن پشتیبانی می‌کنند و مقرون به صرفه تر است. 1440p به نوعی حد وسط محسوب می‌شود و هر چند به اندازه 4K واضح نیست اما قیمت مناسب تری دارد و در عین حال تصویر آن نسبت به 1080p بهتر به نظر می‌رسد.
در هر صورت معمولاً رزولوشن 1080p برای انجام بیشتر کارها مناسب است. در حال حاضر حجم محتوای 1440p و 4K محدود است اما باز هم می‌توان فیلم و بازی‌هایی با این کیفیت پیدا کرد و اگر به دنبال انجام کارهای خلاقانه‌ای مثل ادیت ویدیو هستید، مانیتورهایی با رزولوشن بالاتر برای شما مناسب تر هستند.
نوع پنل
نوع پنل مورد استفاده در مانتیور هم بر تصویر آن تأثیرگذار است. در بیشتر مانتیورهای امروزی از پنل ال سی دی استفاده می‌شود اما مانیتورهای ال سی دی هم مدل‌های مختلفی دارند.
- TN: استاندارد قدیمی تر است اما هنوز هم به دلیل قیمت پایینش در طراحی مانیتورهای مختلف از آن استفاده می‌شود. صفحه نمایش‌های TN (Twisted Nematic) قیمت مناسب و زمان پاسخ بسیار پایینی دارند. از طرفی بازتولید رنگ و زاویه دید (چگونگی به نظر رسیدن تصویر از زوایای مختلف) در این مانیتورها ضعیف است. به این ترتیب تصویر این مانیتورها چندان باکیفیت نیست و با وجود مقرون به صرفه بودن، به دلیل کاستی‌های خاصی که دارند شاید بتوان گفت که ارزش صرف زمان برای انتخاب و خرید را ندارند.
- IPS: در مانیتورهای امروزی و مدرن، پنل‌های IPS (In-Plane Switching) بیشتر از سایر پنل‌ها استفاده می‌شود. گرچه این مانیتورها قیمت بیشتری دارند اما در عوض تراکم پیکسل آنها بالاست – یعنی رنگ‌ها دقیق تر و زاویه دید آنها بهتر است. در نتیجه زمان پاسخ این مانیتورها بالاتر است اما این اختلاف چندان زیاد نیست و قطعاً کیفیت بالاتر تصویر، آن را جبران می‌کند.
- VA: نوع سوم، پنل‌های VA (Vertically Aligned) هستند که به نوعی حد وسط بین TN و IPS محسوب می‌شوند. دقت رنگ و زاویه دید این مانیتورها نسبت به TN بهتر است اما به خوبی IPS نیست و زمان پاسخ هم به نوعی حد وسط را دارد. قیمت این مانیتورها هم بین دو مدل قبلی است. نکته قابل توجه درباره مانیتورهای VA بهتر بودن کنتراست رنگ آنها نسبت به سایر پنل‌های ال سی دی است. به همین دلیل صفحه نمایش‌های VA در بعضی شرایط مناسب هستند اما به طور کلی قدرت رقابت با IPSها را ندارند.
نرخ نوسازی
نرخ نوسازی تصویر صفحه نمایش، به تعداد دفعات به روز شدن تصویر صفحه در هر ثانیه گفته می‌شود که بر حسب هرتز (Hz) ارزیابی می‌شود. در کاربردهای عملی این ویژگی بر روان به نظر رسیدن تصویر چه هنگام وبگردی و چه هنگام تماشای ویدیو تأثیرگذار است. همچنین نرخ نوسازی حداکثر نرخ فریمی که یک مانیتور می‌تواند نمایش دهد را تعیین می‌کند – نرخ فریم تعداد تصاویر نمایش داده شده در هر ثانیه هنگام اجرای یک بازی یا نمایش یک ویدیو است.
برای مثال، یک مانیتور 60 هرتزی در هر ثانیه 60 فریم نمایش می‌دهد و یک مانیتور 144 هرتزی، 144 فریم. بیشتر مانیتورها حداقل از نرخ 60 هرتز پشتیبانی می‌کنند که برای انجام اکثر کارها کفایت می‌کند. فیلم و برنامه‌های امروزی به ندرت از نرخ 30 فریم بر ثانیه فراتر می‌روند و بیشتر محتوایی که در فضای آنلاین مشاهده می‌کنید 30 یا 60 فریم بر ثانیه هستند. بالاتر بودن نرخ نوسازی تصویر برای نمایش ویدیو یا بازی اهمیت دارد چون قابلیت دیدن فریم‌هایی بیشتر در هر ثانیه بر هر دوی این فعالیت‌ها تأثیرگذار است. اما در غیر این صورت معمولاً مانیتور 60 یا 75 هرتز برای شما کفایت می‌کند.
پورت‌ها
در رابطه با پورت‌ها، هر چقدر تعداد گزینه‌ها بیشتر باشد – مثل DisplayPort، HDMI یا USB – بهتر است. امکان انتخاب پورت‌های HDMI و DisplayPort بسیار مفید است چون هر یک از آنها نقاط قوت خاص خودشان را دارند. در حال حاضر HDMI شکل و فرم‌های مختلفی دارد (مثل HDMI 2.0 و HDMI 2.1 که نسخه 2.1 آن قابلیت پشتیبانی از رزولوشن و نرخ نوسازی بالاتر را دارد) اما در مجموع HDMI یک کانکتور قوی و کاربردی است که به طور گسترده‌ای از آن پشتیبانی می‌شود و مقرون به صرفه است. DisplayPort کمی کمیاب تر است اما می‌تواند سیگنال‌های ویدیویی و صوتی را با کیفیت بالاتر منتقل کند و در عین حال امکان استفاده از کابل‌های طولانی تر بدون از دست رفتن کیفیت را فراهم می‌کند.
اگر به دنبال مانیتوری پیشرفته با قابلیت‌های چشمگیر هستید، DisplayPort برای شما مناسب تر است در غیر این صورت HDMI 2.0 هم کفایت می‌کند و HDMI 2.1 هم قدرت رقابت با DisplayPort از نظر کیفیت را دارد (گرچه یک نسخه جدید از DisplayPort یعنی DisplayPort 2.0 با قابلیت‌های بیشتر در راه است).
وجود پورت USB روی مانیتور هم یک امتیاز مثبت مهم محسوب می‌شود و با وجود آن می‌توانید دستگاه‌های مختلف را به کامپیوتر متصل کنید. به این ترتیب مانیتور شما تبدیل به یک هاب USB شده و کمک زیادی به مدیریت کابل‌ها می‌کند. هر از گاهی مانیتورهایی با پورت USB-C PD هم پیدا می‌شود. این کانکتور قابلیت ارسال برق و دیتا را دارد که برای کاربران لپ تاپ بسیار مناسب است و می‌توانند هنگام استفاده از دستگاه، از یک مانیتور هم برای داشتن تصویر بزرگتر استفاده کنند.
استند مانیتور
گر چه فناوری داخل خود مانیتور مهم ترین ویژگی آن است اما داشتن یک استند خوب که از آن پشتیبانی کند هم بد نیست. بعضی از مانیتورها استندهایی ساده و غیرقابل تنظیم دارند و بعضی دیگر امکان تنظیم عرض، زاویه، جهت مانیتور و قرار دادن آن بین حالت‌های افقی و عمودی را فراهم می‌کنند. می‌توانید برای دستیابی به این امکانات از یک استند مجزا استفاده کنید اما در این صورت مانیتور شما باید قابلیت سازگاری با استاندارد VESA را داشته باشد. VESA، استانداردی برای روش نصب پایه مانیتور است که در بیشتر استندها از آن استفاده می‌شود و خیلی از مانیتورها به صورت آماده قابلیت پشتیبانی از این استاندارد را دارند.
با بررسی پشت مانیتور می‌توانید سازگاری آن با این استاندارد را بررسی کنید چون پایه‌های VESA چهار حفره به صورت مربع‌های بزرگ دارند.
کاربرد و نوع مانیتور
پس از بررسی ویژگی‌های کلی، به کاربردها و انواع مانیتور می‌پردازیم.
صفحه لمسی
تعداد مانیتورهایی با صفحه لمسی چندان زیاد نیست اما چنین قابلیتی می‌تواند بسیار مفید باشد. با داشتن صفحه لمسی می‌توانید از کامپیوترتان به روش‌های متفاوتی استفاده کنید و از نظر نحوه تعامل با برنامه‌ها هم آزادی عمل بیشتری خواهد داشت. سیستم عامل‌های مدرن قابلیت‌های خاصی دارند که برای کاربران صفحات لمسی طراحی شده اند (بیشتر به دلیل افزایش محبوبیت لپ تاپ‌های دارای صفحه لمسی) در نتیجه استفاده از چنین مانیتورهایی برای کاربردهای روزمره نباید سخت باشد. فقط دقت داشته باشید که مانیتورهای لمسی قیمت بیشتری دارند.
گیمینگ
پیش از این اشاره شد که مانیتورهایی با نرخ نوسازی بالا برای گیمرها مناسب هستند اما برای مانیتور گیمینگ ویژگی‌ها و قابلیت‌های دیگری هم اهمیت دارند از جمله پایین بودن زمان پاسخ و پشتیبانی از ابزارهایی مثل AMD FreeSync. به طور کلی مانیتورها از نظر زمان پاسخ نسبت به تلویزیون‌ها پیشرفته تر هستند اما خیلی از مانیتورهای گیمینگ زمان پاسخ سریع تری دارند. G-Sync و FreeSync از جمله ابزارهایی هستند که با کاهش تأخیر تصویر و پدیده پارگی تصویر، جلوه‌های تصویری را در بازی‌ها به طور چشمگیری ارتقاء می‌دهند هر چند برای استفاده از آنها نیاز به کارت گرافیک NVIDIA یا AMD دارید. برای داشتن یک مانیتور گیمینگ فوق العاده، زمان پاسخ سریع و ابزارهای بازی محوری مثل G-Sync در کنار نرخ نوسازی بالا، اهمیت زیادی دارند.
رزولوشن هم جزء ویژگی‌های مهم مانیتورهای گیمینگ است چون اجرای بازی در حالت 4K (و حتی 1440p) کار ساده‌ای نیست. هر چقدر رزولوشن تصویر بالاتر باشد، فشار بیشتری روی کارت گرافیک ایجاد می‌شود بنابراین اگر به دنبال اجرای بازی با چنین رزولوشنی هستید نیاز به یک سیستم پرقدرت دارید. البته همیشه می‌توان بازی‌ها را با رزولوشنی پایین تر از قابلیت مانیتور اجرا کرد تا سرعت و کارایی افزایش پیدا کند.
دقت رنگ
اگر در حوزه طراحی گرافیک یا ویرایش تصویر کار می‌کنید، توانایی تشخیص رنگ‌ها برای شما اهمیت ویژه‌ای دارد اما متأسفانه بعضی از شرکت‌ها این ویژگی را به صورت دقیق مشخص نمی‌کنند. در نتیجه بهتر است به ویژگی‌هایی مثل آنچه توسط عبارت creative مشخص شده دقت داشته باشید چون معمولاً این ویژگی نشان می‌دهد که در طراحی چنین مانیتوری نسبت به مانیتورهای معمولی تمرکز بیشتری بر دقت رنگ وجود داشته. پنل‌های IPS هم معمولاً به دلیل تراکم پیکسل بالاتر ترجیح داده می‌شوند اما VA هم بد نیست.
گاموت یا طیف رنگی هم جزء ویژگی‌های مهم محسوب می‌شود. sRGB استانداردی است که سال‌هاست از آن استفاده می‌شود اما Adobe RGB و DCI-P3 هم هر دو برای کارهایی مثل عکاسی و ویرایش تصویر طراحی شده اند. عدد Delta-E هم جزء مشخصاتی است که زیاد به آن اشاره می‌شود و معمولاً در قالبی مثل E < 1 یا E < 3 نمایش داده می‌شود. این عدد تفاوت بین رنگ نمایش داده شده توسط صفحه نمایش و رنگی که چشم انسان درک می‌کند را نشان می‌دهد – عدد 1 کمترین عدد و دقیق ترین است ولی معمولاً 2 هم خوب کار می‌کند.
معمولاً چنین مشخصاتی همیشه هم در دسترس نیست اما اگر به آنها دسترسی داشته باشید، اطلاعات خوبی درباره مانیتور در اختیار شما قرار می‌دهند. پیدا کردن مانیتوری خوب از نظر دقت رنگ کار سختی است اما با نگاه کردن به صفحه مشخصات و کمی تحقیق و بررسی پیش از خرید می‌توانید از بروز مشکل پیشگیری کرده و بهترین انتخاب را انجام دهید.
