این ۱۰ جانور آب و هوا را پیشبینی می کنند!

گاوها در علفزار «ما ما» می‌کنند اما معنی آن چیست؟ شاید معنی آن یک سلام و احوالپرسی ساده با همنوعان یا درخواست یونجه بیشتر باشد. حتی ممکن است یک پیام هشدار از آمدن طوفان باشد! به لطف توانایی‌های قابل توجه رادارهای آب و هوایی مدرن و دیگر ابزارها، هواشناسی اکنون بسیار پیشرفته است. اما هنوز هم این طور نیست که انسان‌ها فقط به روش‌های بسیار علمی برای پیش بینی باران، برف و هوای آفتابی تکیه کنند. در حقیقت، رفتار حیوانات قرن‌ها به طور وسیعی در پیش بینی آب و هوا مورد استفاده قرار گرفته است تا به مردم کمک کند در آب و هوای نامساعد آماده باشند. اگر چه این رفتارها ممکن است به نظر مرموز و غیر قابل باور باشند اما کارشناسان معتقدند که حیوانات به خوبی خودشان را با طبیعت و شرایط در حال تغییر آن (رطوبت، فشار هوا، طول روز) وفق داده‌اند و به نظر می‌آید که توانایی پیش بینی تغییرات روزانه و حتی فصلی را دارند.

اما همه حیوانات این نبوغ را ندارند. با اینکه برخی از گونه‌ها در هواشناسی شامه خوبی دارند اما برخی از داستان‌های موجود در این باره شایعاتی سرگرم کننده و حتی گاهی خنده دار هستند. شما را دعوت می‌کنیم تا برای شناختن حیوانات و روش‌های آن‌ها در پیش بینی آب و هوا، این نوشته روکیدا را دنبال کنید.

1- سایه موش خرمای امریکایی و پیش گویی در مورد زمستان

مسلما از مشهورترین حیوانات که به اعتقاد عده‌ای از مردم توانایی پیش بینی آب و هوا را دارد موش خرمای امریکایی است. این جانور به قدری محترم شمرده می‌شود که نام او روی یک روز عید، یک باشگاه هواداری و یک فیلم (فیلم روز گراندهاگ با بازی بیل مورای) گذاشته شده است. مردم اطراف امریکا و بخصوص در ایالت پنسیلوانیا، هر سال در روز دوم فوریه جشنی برگزار می‌کنند که در آن چشم همه به این موجود دوخته می‌شود. به اعتقاد این مردم، در این روز اگر موش خرما که پس از یک خواب زمستانی از لانه خود خارج می‌شود، سایه خود را ببیند (به عبارت دیگر هوا آفتابی باشد) آن وقت به معنی این خواهد بود که شش هفته دیگر زمستان خواهد رسید! و اگر سایه‌ای در کار نباشد (یک روز ابری)؛ آن وقت می‌گویند که بهار زودتر فرا می‌رسد!

در واقع، این افسانه به سنتی در اروپا برمی‌گردد. کشیش‌ها در روز دوم فوریه، شمع مخصوص را برای تبرک به مردم می‌دهند. اعتقاد بر این است که اگر هوا در این روز ابری باشد، بهار زودتر از راه می‌رسد! آلمانی‌ها هم رسمی شبیه به این دارند که در آن سایه جوجه تیغی نشان‌دهنده زمستانی طولانی‌تر است. هنگامی که شمار قابل توجهی از آلمانی‌ها به پنسیلوانیا مهاجرت کردند، داستان تغییر کرد و موش خرما جایگزین جوجه تیغی شد.

بررسی‌ها از سال 1999 تا 2012 نشان داد که پیش بینی ‌پایان زمستان بوسیله موش خرماها فقط 4 بار در این 13 سال درست بوده است که خیلی نتیجه جالبی نیست. در نتیجه می‌توان گفت که این جانور هیچ توانایی در پیش بینی آب و هوا ندارد. با این حال این رسوم و جشن‌ها برای سرگرمی، آن هم قبل از زمستانی سرد خوب است.

2- گاوها قبل از بارش باران در چراگاه لم می‌دهند

گاوها برای ما شیرهای پر خامه و استیک‌های آب‌ دار فراهم می‌کنند. اما آیا گاوها توانایی پیش بینی آب و هوا را دارند؟ معمولا گاوها در مزرعه موجودات خونسردی هستند. اما با به هم خوردن اوضاع آب و هوا و باران باریدن مضطرب می‌شوند و در چراگاه روی زمین لم می‌دهند به صورتی که باعث می‌شوند یک تکه از زمین چراگاه خشک باقی بماند.

اما اگر روی نیمکت کنار مزرعه بنشینید و به گاوهایی که روی زمین دراز کشیدند توجه کنید می‌بینید که آن‌ها فقط به نشخوار کردن می‌پردازند نه اندیشیدن به وضعیت آب و هوا در 5 روز آینده! یک مطالعه علمی نشان می‌دهد که گاوها در هوای گرم بیشتر تمایل به ایستادن دارند تا گرما را در سراسر بدن خود پراکنده کنند و خود را خنک نگه دارند. در هوای آفتابی هم به سایه می‌روند (البته چه کسی این کار را نمی‌کند؟). اما این تحقیقات در مورد دراز کشیدن گاوها قبل از بارش باران چیزی نمی‌گوید. پس احتمالا لم دادن گاوها قبل از باران صحت ندارد!

3- قورباغه‌ها نزدیک بارش باران بلندتر قورقور می‌کنند

شاید بهتر باشد برای پیش‌بینی باران به جای گاوها از قورباغه‌ها استفاده کنیم. این موجودات دوزیست جذاب در بیش از 4700 نوع وجود دارند که در سراسر جهان پراکنده شده‌اند. آن‌ها در اندازه‌های مختلف وجود دارند و وزنشان گاهی به بیش از 3 کیلوگرم می‌رسد. قورباغه‌ها به جای اینکه مانند انسان و حیوانات دیگر، آب را بنوشند از طریق پوست خود آن را جذب می‌کنند.

صدای قورقور قورباغه‌ها در محیط دوستانه آن‌ها طبیعی است اما اگر صدای آن‌ها حرارت خاصی گرفت و شدید شد، بهتر است که چتر خود را باز کنید و روی سرتان بگیرید. کارشناسان این پدیده را به این دلیل می‌دانند که قورباغه‌ها بعد از جفت گیری، تخم‌های خود را در آب شیرین می‌گذارند. بنابراین احتمالا آن‌ها پس از باران در تولید مثل موفق‌تر خواهند بود زیرا قلمرو بزرگتری برای تخم ریزی دارند. به همین دلیل است که این جانوران قبل از بارش باران برای پیدا کردن جفت با صدای بلندتری قورقور می‌کنند. پس دفعه بعد که سمفونی خاص قورباغه‌ها را شنیدید، سریع بارانی خود را بپوشید یا به سرپناه بروید!

4- موقعیت لانه سنجاب‌ها از نوع زمستان خبر می‌دهد

سنجاب‌ها دائم در حال پریدن از درختی به درخت دیگر هستند و به جمع کردن بلوط و جست و خیز می‌پردازند. اما آیا این همسایگان کوچک انسان می‌توانند نوع زمستان پیش رو را برای ما معین کنند؟ بر اساس مشاهدات طولانی مدت، با دنبال کردن الگوهای دقیق ساخت لانه بوسیله سنجاب‌ها می‌توان فهمید که زمستان پیش رو چقدر سخت و شدید خواهد بود؟ اگر لانه سنجاب‌ها عمدتا در قسمت بالاتر درخت‌ها ساخته شده باشد می‌توان نتیجه گرفت که زمستان به شدت سرد و خشن خواهد بود. اما اگر لانه‌ها پایین‌تر ساخته شده باشند، نشان دهنده زمستانی ملایم‌تر است. اگر چه هیچ راهی برای رد کردن این نظریه وجود ندارد، هیچ مدرکی هم مبنی بر تایید آن وجود ندارد. متخصصان می‌گویند که وضعیت آب و هوای حال و گذشته بیشتر در ساخت لانه توسط این دوست کوچک ما تاثیر دارد تا وضعیت آب و هوای آینده.

با این حال این سنجاب‌ها بسیار با مزه و سرگرم کننده هستند و شاید به همین دلیل است که نظریاتی در مورد ارتباط آن‌ها با پیش بینی آب و هوا وجود دارد. برای مثال عده‌ای اعتقاد دارند که زیاد شدن سنجاب‌های چاق نشان از زمستانی سخت است. همچنین نحوه جمع کردن بلوط بوسیله سنجاب‌ها یعنی آرام یا با عجله جمع کردن بلوط، می‌تواند نوع زمستان پیش رو را نشان دهد.

5- پرندگان قبل از طوفان‌های بزرگ، مکان طوفان را ترک می‌کنند

سال‌هاست که مردم اعتقاد دارند پرندگان وقتی که طوفان نزدیک می شود، کم‌تر پرواز می کنند و در آب و هوای مناسب بیشتر در آسمان فعالیت دارند. ایده پشت این نظریه این است که افزایش فشار هوا که توسط طوفان ایجاد می شود برای پرندگان ناراحت کننده است و آن‌ها ترجیح می‌دهند که در مواقع طوفان، بیشتر نزدیک به زمین پرواز کنند تا در میان ابرها و ارتفاع بالا.

یافته‌های اخیر حاکی از این است که پرندگان واقعا می‌توانند آمدن طوفان را حس کنند. دانشمندان با مطالعه روی گروهی از چکاوک‌های طلایی رنگ فهمیدند که این پرندگان قبل از گردباد، محل را ترک کردند و پس از چند روز به همان جا بازگشتند. دانشمندان بر این باورند که پرندگان امواج فروصوت (امواجی با فرکانس کم) حاصل از نزدیک شدن طوفان را شنیده و قبل از طوفان، آن محل را ترک کردند. توانایی شنیدن امواج فروصوت به پرندگان در تعیین الگوی مهاجرتشان کمک می‌کند.

6- مارها می‌توانند وقوع زلزله را قبل از آن حس کنند

آیا مارها واقعا می‌توانند وقوع زلزله را پیش بینی کنند؟ این افسانه به رفتار این جانور در سال 373 قبل از میلاد باز می‌گردد. زمانی که مارها و جانوران دیگر قبل از یک زلزله بزرگ، شهر هلیس در یونان را ترک کردند.

اولین چیزی که باید بدانید این است که زمین لرزه‌ها هر روز اتفاق می‌افتند. فقط اغلب اوقات آنها خیلی کوچک هستند و آن‌ها را حس نمی‌کنید. تعداد قابل توجهی از زمین لرزه‌ها را حلقه آتش افسانه‌ای (لبه‌ای از اقیانوس آرام که از کمربندی آتشفشانی تشکیل شده است) ایجاد می کند اما با این وجود، هیچ جای جهان از زلزله در امان نیست.

قرن ها پس از واقعه هلیس، علاقه مندان به مارها همچنان به دنبال کردن الگوهای حرکت مارها با توجه به زمین لرزه‌ها ادامه دادند، هرچند که شواهد زیادی از آن ارائه نشده است. دانشمندان اذعان می کنند که مارها و حیوانات دیگر چندین ثانیه قبل از اینکه انسان‌ها زمین لرزه را احساس کنند، قادر به احساس موج اولیه زلزله هستند. اما مسئله‌ای که هنوز باقی می‌ماند این است که آیا حیوانات می‌توانند روز زلزله را هم قبل از وقوع آن تشخیص دهند. آیا حیوانات قادر به احساس تغییر زاویه زمین یا تغییرات میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی هستند؟ تا امروز دانشمندان جوابش را نمی دانند.

7- گوسفندان قبل از بارش باران یا برف گرد هم جمع می‌شوند

به نظر می‌رسد که گوسفندها از آنچه که انتظار داشتیم زیرک‌تر هستند. پشم بدن این موجودات بامزه برای زندگی در مزرعه به کارشان می‌آید. داستان‌هایی در بین مزرعه داران وجود دارد که عقیده دارند گوسفندان دارای حس ششم هستند که نزدیک شدن بارش باران یا برف را می‌فهمند. سپس آنها در یک گروه نزدیک هم جمع می‌شوند تا از پشم‌ همه گله به خوبی استفاده کنند و گرم شوند. با این حال، این رفتار تاکنون به طور قطع ثابت نشده است.

البته این تنها نظریه موجود در مورد پیش بینی هوا بوسیله گوسفندان نیست. دامداران ایسلند از گذشته‌ها معتقد بودند که ادرار کردن بیش از حد معمول گوسفندان در آغل نشانه بارش بارانی شدید است. همچنین رنگ ادرار گوسفندان را در تعیین آب و هوا مرتبط می‌دانند. ادرار به رنگ زرد نشانه هوای خوب و آفتابی و ادرار خاکستری نشانه هوای بارانی است!

8- عطسه گربه نشانه آمدن باران است

کتاب ضرب‌المثل‌های آب و هوا که در سال 1883 میلادی به خواست وزارت جنگ امریکا نوشته شده است، به طرز عجیبی یک سری روش‌های خیالی را بیان می‌کند؛ از جمله اینکه گربه سانان قادر به پیش بینی آب و هوا هستند! احتمالا شایع ترین داستان این است که عطسه گربه نشان دهنده آمدن باران است. با اینکه دوست داریم به گربه‌ها اعتبار بیشتری بدهیم ولی باید بگوییم که مدرک زیادی در اثبات این ادعا وجود ندارد. دلایل محکمتر برای عطسه گربه‌ها گردوغبار، آلرژی، مشکلات دندانی یا تب خراش گربه و بیماری‌های عفونی دیگر می‌تواند باشد.

9- گرگ ها با نزدیک شدن طوفان زوزه می‌کشند

ماه کامل معمولا ما را یاد زوزه کشیدن گرگ‌ها می‌اندازد. اما یک رویداد دیگر مرتبط با آسمان هم وجود دارد که ممکن است باعث زوزه کشیدن گرگ‌ها شود. طوفان‌های بزرگ با تغییر فشار هوا همراه هستند. بعضی از کارشناسان بر این باورند که این تغییرات آب و هوایی باعث آسیب زدن به گوش گرگ‌ها و موجب رنجش آن‌ها می‌شود. دشوار بتوان گفت که این حرف درست است یا نه اما هر کسی که گوش‌های حساسی دارد و همیشه از یک منطقه کوهستانی در حال عبور است یا با هوای سرد سر و کار دارد می تواند دلیل ناراحتی گرگ‌ها برای تغییر فشار هوا را بفهمد. به هر حال اگر صدای زوزه گرگی را شنیدید، بهتر است که برای در امان ماندن، هم از گرگ و هم از باران، خودتان را مخفی نگه دارید هرچند که گرگ‌ها معمولا به انسان حمله نمی کنند.

اما ما می‌دانیم که گرگ‌ها فقط به دلیل یک درد کوچک در گوش خود زوزه نمی‌کشند. دانشمندان دلایل دیگری نیز برای این کار ذکر می‌کنند. دلایلی مانند پیدا کردن جفت، پیام هشدار، ارتباط برقرار کردن با گروه و همینطور فقط به این دلیل که از این کار خوششان می‌آید. حتما می‌گویید که یک دلیل جا افتاده است؟ بله، ماه کامل. اما دلیل واقعی و محکمی مبنی بر اینکه ماه باعث شیدایی و شیفتگی دوستان حیله گر ما شود، وجود ندارد!

10- کوسه‌ها قبل از طوفان به عمق آب می‌روند

فکر کردن به کوسه‌ها آدم را یاد دندان‌های تیز و وحشتناک آن‌ها می‌اندازد. اما به نظر می‌رسد که این شکارچی ماهر از گوش‌های خیلی حساسی برخوردار است به طوری که کارشناسان می‌گویند که این جانور می‌تواند تغییرات در فشار آب و هوا را که ناشی از گردبادهای معمولی و طوفان‌های گرمسیری است را تشخیص دهد.در واقع، بررسی الگوی مسیر کوسه‌ها نشان می‌دهد که آن‌ها قبل از برخی طوفان‌ها به آب‌های عمیق‌تر می‌روند. مانند گردباد چارلی در سال 2004 و طوفان گرمسیری گابریل در سال 2001.

نظریه حساس بودن گوش کوسه‌ها به طور قطعی ثابت نشده است. برخی از کارشناسان می‌گویند که راه‌های دیگری نیز وجود دارد که کوسه‌ها بتوانند نزدیک شدن طوفان را حس کنند. همان طور که امکان دارد شاید کوسه‌ها مانند برخی حیوانات دیگر (که به طور عجیبی در پیدا کردن غذای مورد علاقه خود مهارت دارند) دارای یک حس ششم باشند که به آن‌ها در بقای مناسب در طول زمان کمک می‌کند.