آیا نیاز به تغییر ساعت تابستانی یا صرفهجویی در زمان نور روز (DTS) داریم زمانی که دائما به موضوع جوکهای مختلف تبدیل میشود؟ چرا اصلا باید این کار را انجام دهیم اگر ظاهرا برای سلامت ما ضرر دارد؟
DTS یک جوک قدیمی است. ایده استفاده بیشتر از نور خورشید برای اولین مرتبه در سال 1784 توسط بنجامین فرانکلین به عنوان راهی برای صرفهجویی در مصرف شمع در یک مقاله هجوآمیز در مجله Journal de Paris مطرح شد.
این طرح ابتدا در اروپا و سپس در طول جنگ جهانی اول در آمریکا اجرا شد.
تغییر ساعت تابستانی بیش از صد سال است که انجام میشود و دلایلی مانند کاهش در مصرف انرژی و افزایش بهرهوری پشتیبان انجام آن بودند. با ان که در ایالات متحده انجام آن به شکلهای مختلف بوده است ولی در سال 1966 لایحه زمان یکنواخت (Uniform Time Act) به تصویب رسید تا جدول زمانی فعلی 6 ماه زمان استاندارد و 6 ماه DTS ثبت شود.
سایر دلایل تغییر ساعات تابستانی این است که به افراد اجازه میدهد در ماههای تابستان وقت بیشتری برای فعالیتهای سرگرمکننده داشته باشند که منجر به افزایش فعالیت بدنی میشود، ولی تمامی این دلایل ثابت نشدهاند.
در تحقیقی که در سال 2014 انجام شد هیچ تفاوتی در الگوهای فعالیت بین افرادی که در کلرودا، یوتا، نیو مکزیکو ساکن هستند و شهروندان آریزونا، ایالتی که در آن DTS اعمال نمیشود، دیده نشد.
تحقیقات در مورد مصرف انرژی همچنین به نتایج متناقضی رسیدند: یک تحقیق صرفهجویی متوسط در مصرف انرژی در نروژ و سوئد را نشان داد، در حالی که تحقیق دیگری افزایش در مصرف انرژی در ایندیانا را گزارش کرد.
گرچه، این نتایج به سختی جدا از صرفهجویی طبیعی انرژی در ماههایی است که افراد بدون توجه به DTS مدت زمان بیشتری را بیرون از خانه هستند.
کار و بازی یک موضوع هستند ولی همچنین نباید از این نکته مهم غافل شد که بدن انسان طبیعتا براساس یک چرخه تقریبا 24 ساعته عمل میکند. درست مانند وجود منطقه زمانی تا بتوانیم در سراسر جهان زمانبندی پیوسته و ثابتی داشته باشیم، همچنین هرکدام از انسانها در بدن خود سیستمی دارند که باعث تنظیم و حفظ دقت زمانبندی فیزیولوژیکی ما میشود.
این ساعت «مستر» در بخشی از هیپوتالاموس مغز به اسم هسته سوپر اکیاسماتیک (suprachiasmatic nucleus) (SCN) قرار دارد. این ناحیه در مغز میتواند زمان را در سراسر بدن از طریق سیگنالهای شیمیایی و هورمونی تنظیم کند.
ساعتهای داخل بدن ما فرآیندهای بدنی متعددی را تنظیم میکنند که میدانیم برای سلامت انسان مهم هستند مانند چرخههای خواب و بیداری ما و تنظیم فیزیولوژی بدن به شکلهای گوناگون از عملکرد کبد گرفته تا سیستم ایمنیمان.
این ساعتها در بسیاری از صدمهرسانترین بیماریهای انسانی مانند سرطان، دیابت، ناهنجاریهای مخرب سیستم عصبی (مانند بیماری آلزایمر)، اختلالات روانی و بیماری قلب آشفته میشوند.
چه چیزی زمان را برای SCN تنظیم میکند؟ سرنخهای محیطی متعددی وجود دارد که باعث میشود «سر وقت» باشیم مانند دما، غذا و معاشرتهای اجتماعی ولی یکی از مهمترینهای آن نور است.
SCN اطلاعات ورودی را از سلولهای خاص درون شبکه چشم دریافت میکند که نور را به عنوان یک سیگنال بازپخش میکنند و SCN میتواند به سایر قسمتهای بدن انتقال دهد. بنابراین، آشفتگی نور میتواند روی عملکرد ساعات زیستی بدن اثرات مخربی داشته باشد.
ما در حال به دست آوردن اطلاعات جدیدی در مورد اهمیت حفظ سلامت ساعت زیستی به عنوان یک راه برای جلوگیری از بیماری، کم کردن سرعت یا حتی درمان آن هستیم و در حین انجام این کار، مشخص شده است DST برای سلامت انسان ضرر دارد.
با آن که ساعت بدن به آهستگی همانطور که زمین میچرخد و فصلها تغییر میکنند در پاسخ به تغییرات نور تنظیم میشود، تغییر ناگهانی زمان که در ابتدا و انتهای DTS رخ میدهد میتواند تاثیر قابل توجهی روی بدن ما بگذارد.
پروندههای پزشکی مربوط به حملات قلبی نزدیک به تغییر زمان در هر دو فصل بهار و پاییز افزایش پیدا میکند. مثالهای دیگر در مورد عواقب بد سلامت انسان در ارتباط با DST شامل افزایش آمار تصادفات رانندگی، خواب کمتر که میتواند منجر به افزایش نرخ حوادث شغلی شود و افزایش تعداد مراجعهها به بخش اورژانس بیمارستانها است.
یک تحقیق همچنین نشان داده است مردم واقعا نمیتوانند خود را با DST وفق دهند و این با سازش طبیعی ما با تغییرات فصلی تداخل دارد. این عوارض مزمن به جامعه نفوذ میکند و بهای اقتصادی و همچنین فیزیکی را در جاهایی به همراه دارد که ساکنان آن از تغییر ساعت تابستانی استفاده میکنند.
اثرات مزمن سلامت مربوط به DTS از یک مشکل حادتر صحبت میکنند که آشفتگی ریتم طبیعی بدن است و روی سلامت انسان تاثیر میگذارد.
بدن انسان مجموعهای از سیگنالها دارد که ساعت بدن ما را سر وقت نگه میدارد. چرخههای هورمونی (افزایش و کاهش در هورمونها در سراسر بدن) براساس نور تغییر میکند و زمانی که این هورمون از هماهنگی خود خارج شوند اثرات قابل توجهی روی توانایی انسان در پردازش انرژی که از غذا نیاز دارد و حتی یک خواب خوب شبانه میگذارد. به همین دلیل است که مشکل بهبود از پرواز زدگی (جت لگ) خیلی سخت میتواند شود.
در یک تحقیق گذشتهنگر (retrospective study) نشان داده شد که در طول DST، نوجوانان از یک ناهماهنگی زیاد در ساعات زیستی و اجتماعی خود رنج بردند و این قضیه در دراز مدت روی خواب، روحیه و رفتار آنها تاثیر گذاشته است.
آشفتگی در ساعات اجتماعی و زیستی در ارتباط با خطر اختلالات قلبی عروقی و غدد درونریز قرار میگیرد. حتی کاهش در امید به زندگی را میتوان به آشفتگی ساعت زیستی نسبت داد.
در نتیجه در سراسر سال باید از زمان استاندارد به جای DST استفاده کنیم؟ در این جا موضوع استفاده از مناطق زمانی مطرح میشود. با آن که ممکن است به آنها برای عملکرد در یک جامعه جهانی نیاز داشته باشیم، ولی حتی مناطق زمانی باعث میشود برخی از افراد در زمانی متفاوت با «زمان خورشیدی» زندگی کنند، یعنی زمانی از روز که آن را براساس موقعیت خورشید در آسمان محاسبه میکنند
زمان ساعت در یک منطقه زمانی خاص اکثرا نزدیک به لبه شرقی زمان خورشیدی آن ناحیه تنظیم میشود. بنابراین، حتی افراد زمان استفاده از زمان استاندارد در حاشیه غربی آن منطقه زمانی میتوانند در حدود یک ساعت با زمان خورشیدی محلی خود ناهماهنگی داشته باشند. این آشفتگی حتی در طول تغییر ساعات تابستانی میتواند شدیدتر شود.
علاوه بر این نشان داده شده است خطر ابتلا به سرطان بسته به موقعیتیابی شرق به غرب در یک منطقه زمانی میتواند بیشتر شود. با آن که زمان استاندارد یک سیستم کامل نیست، ولی بهترین گزینه ما برای پشتیبانی از تنظیم ساعت زیستی در یک جامعه مدرن است که در آن نمیتوانیم فقط براساس زمان خورشید زندگی کنیم.
استفاده از DST برای سلامت عواقب منفی دارد و منفعت آن بسیار کم است. تغییر این قضیه به استفاده از زمان استاندارد سالیانه نسبتا ساده است ولی یک راه بسیار موثر برای فراهم کردن این فرصت برای افراد است که تنظیم ساعت زیستی بدن خود را بیشتر حفظ کنند.
کارشناسانی که چندین دهه است روی ساعت زیستی تحقیق میکنند روی این موضوع توافق دارند. بنابراین زمانی که این مرتبه ساعت خود را به عقب بر گرداندید، بیایید امیدوار باشیم که روزی هرگز مجبور نباشیم آن را در فصل بهار جلو ببریم.
منبع: sciencealert.com