جواد کوهکن
فهرست عنوان‌ها
فضای بیکران عالم این سؤال را در ذهن ایجاد می‌کند که آیا امکان زندگی و حیات در مکانی غیر از زمین امکان پذیر است یا نه؟ از این رو ستاره‌شناسان به دنبال کشف سیاراتی با چنین ویژگی هستند. حالا در نزدیکی ما جهانی بیگانه کشف شده است که ممکن است ویژگی‌هایی داشته باشد که امکان حیات را در سطح آن امکان پذیر می‌کند. راس 128 ب (Ross 128 b) سیاره فراخورشیدی در اندازه زمین است که در فاصله‌ای به دور ستاره خود می‌گردد که امکان قابل سکونت بودن آن را افزایش می‌دهد.
سیاره فراخورشیدی به سیاراتی می‌گویند که مانند زمین دور یک ستاره می‌گردند اما خارج از منظومه شمسی ما قرار دارند. چیزی که این کشف را خیلی جالب‌تر می‌کند این است که این سیاره فقط 11 سال نوری از ما فاصله دارد، علاوه بر اینکه ستاره کوتوله سرخ آن نیز به نظر غیر فعال است. بنابراین، این دنیای تازه کشف شده مانند سیارات فراخورشیدی قابل سکونت دیگر دچار طوفان رادیواکتیوی نمی‌شود و از این رو احتمال قابل سکونت بودن آن بیشتر افزایش می‌یابد.
ستاره شناسان راس 128 ب را با استفاده از رادار جستجوگر سیاره با دقت بالایی در رصدخانه لاسیلا در شیلی شناسایی کردند. در این مطالعه که در مجله نجوم و اخترشناسی منتشر شده است، محققان مدت زمان گردش به دور ستاره و جرم این سیاره را محاسبه کردند. فاصله ای که راس 128 ب از آن ستاره را دور می‌زند خیلی نزدیک به ستاره است، طوری که یک سال در این سیاره کمی کمتر از 10 روز ما است. با این وجود به دلیل اینکه ستاره آن یک کوتوله سرخ خیلی کوچک و سرد است، سیاره همان مقدار انرژی گرمایی دریافت می‌کند که زمین از خورشید می‌گیرد.
راس 128 ب و پروکسیما ب
کوتوله‌های سرخ بیشترین نوع از ستاره‌ها در کهکشان ما هستند و بسیاری از آن‌ها دارای سیستم‌های سیاره‌ای می‌باشند. برای مثال نزدیکترین ستاره به منظومه شمسی، پروکسیما قنطورس است که ستاره‌شناسان در سال 2016 یک سیاره فراخورشیدی به اندازه زمین را در مدار آن کشف کردند. آن‌ها نام این سیاره را که نزدیکترین سیاره به ما در ناحیه قابل سکونت است، پروکسیما ب گذاشتند. پروکسیما ب باید برای داشتن امکان زیست در فضای خارجی خود، جوّی معتدل داشته باشد.
با این حال ستاره پروکسیما قنطرس به طور منظم اشعه‌های ایکس و تابش فرابنفش خطرناک و کشنده فوران می‌کند. برای اینکه حیات بر روی پروکسیما ب ممکن باشد، این سیاره به یک جو مغناطیسی بسیار قوی نیاز دارد تا بادهای ستاره‌ای قدرتمند را منحرف کند. این بادها می‌تواند جو سیاره را نابود و زندگی گیاهی و جانوری روی آن را تهدید کند.
اما راس 128 ب در کنار یک ستاره کوتوله سرخ غیر فعال زندگی می‌کند که فضای محلی این سیاره را با تابش عظیم خود منفجر نمی‌کند. در واقع راس 128 خاموش‌ترین ستاره نزدیک به ما است که میزبان یک سیاره فراخورشیدی معتدل است. علی رغم اینکه فاصله راس 128 ب تا ستاره‌اش 20 برابر کمتر از فاصله زمین تا خورشید است، فقط 38 درصد بیشتر از زمین تابش دریافت می‌کند. این سیاره در صورت داشتن جو می‌تواند پایگاهی باشد که زندگی در آن ممکن است. اگر چه راس 128 ب یک کشف هیجان انگیز است اما حتی راهی برای فهمیدن اینکه این جهان نزدیک به ما دارای جو است یا نه وجود ندارد! و در صورت داشتن جو آیا تعادل شیمیایی مناسب برای رشد حیات را دارا است یا نه؟
به دنبال نشانه‌های حیات در راس 128 ب
راس 128 ب با تلسکوپ‌های زمینی و فضایی خیلی غول پیکر هدف کشف نشانه‌های زیستی قرار گرفته است. اخترشناسان نشانه‌هایی را جستجو می‌کنند که بوسیله یک زیست کره بیگانه ایجاد شده باشد. برخی از این تلسکوپ‌ها به دنبال کشف آب در این سیاره هستند. محققان می‌گویند که وجود نشانه‌های زیستی مانند عناصر دی‌اکسیژن، ازون، متان و دی‌اکسیدکربن در سیاره می‌تواند دلیل وجود یک جو قابل سکونت باشد.
علائم رادیویی بیگانه از راس 128 ب
تلسکوپ رادیویی در پورتوریکو علامت فرکانسی ضعیف و مرموزی را از سیستم راس 128 دریافت کرده است. ستاره شناسان تصور می‌کنند که این یک علامت از پدیده ناشناخته ستاره‌ای یا یک علامت ناگهانی ماهواره‌ای باشد؛ با این حال دریافت یک علامت رادیویی بیگانه و ناشناس از یک دنیای با امکان وجود حیات بسیار هیجان‌انگیز است.
