کریپتوکارنسی یا همان رمزارز به ارزهای دیجیتالی گفته می‌شود که بر روی شبکه‌های کامپیوتری به اسم بلاک‌چین کار می‌کنند. بیت‌کوین، اتریوم، تتر، کاردانو، بایننس کوین و USD Coin از جمله ارزهای دیجیتال مهم هستند.

دنیای ارزهای دیجیتال همواره در حال رشد و توسعه است و دائماً ارزهای جدیدی ابداع شده و به این موج می‌پیوندند. افزایش محبوبیت این ارزها ناشی از قدرت اثبات شده و قابلیت اطمینان برترین ارزهای دیجیتال یعنی بیت‌کوین و اتریوم است.

اگر شما هم به سرمایه گذاری در این بازار علاقه دارید یا اینکه به دنبال افزایش اطلاعات خودتان در این زمینه هستید، می‌توانید از این مطلب به عنوان مرجعی برای آشنایی با این حوزه استفاده کنید.

تعریف اصطلاحات مهم حوزه ارزهای دیجیتال

بلاک: بلاک یک فایل کامپیوتری در قالب یک رکورد یا دفتر کل متشکل از تراکنش‌های ارزهای دیجیتال است که در یک بازه زمانی خاص اجرا شده اند.
بلاک‌چین: شبکه ای متشکل از بلاک‌های مستقل اما به هم پیوسته که کپی آن روی یک شبکه کامپیوتری غیرمتمرکز توزیع شده است. وقتی تراکنش‌های بیت‌کوین به بلاکی اضافه شده و یک بلاک جدید ایجاد می‌شود، آن تراکنش از طریق بلاک‌چین تأیید و بروزرسانی می‌شود.
دفتر کل توزیع شده: نام دیگر بلاک‌چین.
جنسیس بلاک: یا بلاک پیدایش، اولین بلاک بلاک‌چین است که حاوی کوین‌هایی غیرقابل خرج کردن است. جنسیس بلاک بیت‌کوین در سوم ژانویه 2009 با 50 بیت‌کوین ایجاد شد.
ارتفاع بلاک: تعداد کل بلاک‌های به هم پیوسته در یک بلاک‌چین.
نظیر به نظیر: ایجاد یک شبکه مستقیم و بدون واسطه بین دو یا چند کامپیوتر. بلاک‌چین بر روی شبکه‌های نظیر به نظیری مثل شبکه‌های غیرمتمرکز اجرا می‌شود.
پروتکل: نرم‌افزاری که بلاک‌ها را به هم لینک کرده و قوانینی را مشخص می‌کند که بلاک‌های جدید طبق آن قوانین به شبکه غیرمتمرکز اضافه می‌شوند.
الگوریتم: دستورالعمل یا فرمول مورد استفاده برای تولید کلیدهایی که تراکنش‌ها را ایمن نگه می‌دارند. ارزهای دیجیتال از سه کلید استفاده می‌کنند: هش، کلید عمومی و کلید خصوصی.
رمزنگاری: فرایندی که با استفاده از آن متن خوانا به متنی ناخوانا موسوم به هش یا کلید تبدیل می‌شود. این فرایند پایه و اساس رمزارزها را تشکیل می‌دهد.
هش: رشته ای متشکل از حروف و اعداد که نشان دهنده یک تراکنش تأیید و ثبت شده هستند. معمولاً به هش شناسه تراکنش (TxID) هم گفته می‌شود.
نرخ هش: سرعت تأیید و ثبت یک تراکنش توسط یک کامپیوتر که منجر به ایجاد یک هش جدید می‌شود. در واقع نرخ هش میانگین سرعت تولید هش‌های جدید توسط یک بلاک‌چین است و بر حسب تعداد هش در ثانیه اندازه گیری می‌شود.
کلید عمومی: رشته ای متشکل از حروف و اعداد که نشان دهنده آدرس والت شما در بلاک‌چین است. می‌توانید برای دریافت ارز دیجیتال این آدرس را در اختیار دیگران قرار دهید، مثل ایمیل آدرس یا شماره حساب بانکی.
کلید خصوصی: رشته ای متشکل از حروف و اعداد که با استفاده از آن قفل والت شما باز می‌شود. این اطلاعات شخصی و خصوصی است و هرگز نباید با دیگران به اشترک گذاشت، مثل پسورد یا پین کد.
عبارت یادآور: یک عبارت 12، 18 یا 24 کلمه ای که فقط شما به آن دسترسی دارید و نقش یک عبارت پشتیبان برای دسترسی به کلیدهای خصوصی را دارد. اگر کلید خصوصی خودتان را فراموش یا گم کنید، می‌توانید با استفاده از عبارت بازیابی آن را بازیابی کنید.
والت: فایلی در بلاک‌چین که رمزارزهای شما در آن ذخیره می‌شود. مثل صندوق ورودی ایمیل که ایمیل‌های شما را دریافت کرده و در خود ذخیره می‌کند. والت با یک کلید خصوصی و یک کلید عمومی کار می‌کند.
والت سرد: روشی برای ذخیره کلیدهای خصوصی و عمومی والت به صورت غیرآنلاین مثل نوشتن کلیدها روی یک تکه کاغذ یا ذخیره کردن آنها روی یک ‌هارداکسترنال. با توجه به عدم ارتباط بین این والت و اینترنت، خطر هک آن کمتر است.
والت گرم یا ‌هات والت: در این روش کلیدهای خصوصی و عمومی شما روی اپلیکیشنی متصل به اینترنت ذخیره می‌شود. اگر کامپیوتر یا گوشی شما هک شود، امکان سرقت کلیدها وجود دارد.
ماینینگ: فرایندی که با استفاده از آن تراکنش‌ها توسط یک یا چند کامپیوتر اعتبارسنجی و تأیید می‌شوند. وقتی کامپیوترهای شبکه تراکنش را قبول کنند، دو اتفاق رخ می‌دهد: یک بلاک جدید به زنجیره اضافه می‌شود و کوین‌های جدید تولید شده و به بلاک جدید اضافه می‌شوند.
اجماع نظر: الگوریتمی که تراکنش‌ها با استفاده از آن اعتبارسنجی و ثبت می‌شوند. انواع اصلی این الگوریتم، اثبات کار، اثبات اختیار و اثبات سهام هستند.
مم پول: مجموعه ای از تراکنش‌های اعتبارسنجی و تأیید شده که منتظر تأیید شدن توسط همه کامپیوترهای شبکه بیت‌کوین هستند. مم پول به نوعی یک محوطه انتظار برای بلاک‌های معتبر است.
اثبات کار: الگوریتمی که به کامپیوترهای بلاک‌چین امکان رقابت برای ماین کردن بلاک‌ها را می‌دهد. اولین کامپیوتری که بلاکی را ماین می‌کند، باید اثبات کند که برای انجام این کار مقدار مشخصی انرژی مصرف کرده است تا سایر کامپیوترهای بلاک‌چین این بلاک جدید را قبول کنند.
اثبات اختیار: الگوریتمی که به یک یا چند کامپیوتر مورد اعتماد، اختیار ماین کردن بلاک‌ها را می‌دهد. این روش نسبت به اثبات کار بسیار سریع تر است.
اثبات سهام: الگوریتمی که به یک کامپیوتر امکان می‌دهد با توجه به تعداد کوین‌هایی که در اختیار دارد، بلاک ماین کند. مثلاً کامپیوتری که 2 درصد از کوین‌های موجود را در اختیار دارد، می‌تواند حداکثر 2 درصد همه بلاک‌ها را ماین کند.
اثبات فعالیت: الگوریتمی که از اثبات کار و اثبات سهام برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها استفاده می‌کند. این سیستم با اثبات کار شروع شده و بعد از اضافه شدن موفقیت آمیز یک بلاک، به اثبات سهام سوئیچ می‌کند.
اثبات سوزاندن: الگوریتمی که به کامپیوترها امکان می‌دهد بر اساس تعداد کوین‌هایی که می‌سوزانند، بلاک ماین کنند. کوین‌ها با ارسال آنها به یک آدرس غیرقابل استفاده سوزانده می‌شوند. هر چقدر کوین‌های بیشتری سوزانده شوند، شانس ماین کردن بیشتر می‌شود.
توکن تعویض ناپذیر (NFT): فایل ذخیره شده در یک بلاک که امکان کپی یا جایگزین کردن آن وجود ندارد. یعنی هر NFT مثل یک اثرانگشت، منحصربفرد است. به همین دلیل توکن‌های تعویض ناپذیر به دارایی‌های دیجیتال مثل عکس‌های JPEG یا نقاشی‌های دیجیتال پیوست می‌شوند تا مالکیت آن را اثبات کرده یا امکان دسترسی به آن را برای مالک فراهم کنند.
ارز فیات: ارزی که توسط یک دولت ایجاد شده و از طریق بانک‌ها در گردش است. اما ارزهای دیجیتال در کامپیوترها هستند و از طریق یک شبکه نظیر به نظیر مثل بلاک‌چین در گردش هستند.
نود: کامپیوتری که جزء بلاک‌چین است. در نتیجه بلاک‌چین شبکه ای متشکل از نودها است.
فاست (Faucet): یک سیستم پاداش دهی روی یک وبسایت یا اپلیکیشن که برای انجام یکسری کار خاص یا در ازای عضویت افراد، به آنها ارز دیجیتال رایگان اهداء می‌کند. بعضی از فاست‌ها کلاهبرداری هستند و پیش از عضویت در آنها یا به اشتراک گذاری اطلاعات با آنها، باید کاملاً تحقیق کرد.
وال: افراد یا نهادهایی که تعداد زیادی از یک ارز دیجیتال خاص را در اختیار دارند. در بیت‌کوین، حداقل تعداد کوین‌هایی که فرد را در این گروه قرار می‌دهد، هزار بیت‌کوین است.
نانس: یک عدد تصادفی که تنها یک بار و برای اعتبارسنجی بلاک‌های جدید تولید و استفاده می‌شود. وقتی بلاکی ثبت شود، یک نانس به آن پیوست می‌شود که مشخص می‌کند این بلاک واقعاً یک بلاک جدید است و یک بلاک قدیمی نیست که دوباره ثبت شده باشد.
قراردادهای هوشمند: قطعه کدهایی که در بلاک‌چین وجود دارند و کار آنها اجرای یک منطق خاص است که برنامه نویس مشخص کرده است. وقتی اطلاعات خاصی به بلاک‌چین ارسال شود، این کد کاری که برای آن برنامه ریزی شده را انجام می‌دهد مثل اجرای یک تراکنش.
سالیدیتی: زبان برنامه نویسی مورد استفاده برای نوشتن قراردادهای هوشمند مبتنی بر اتریوم.
اوراکل: قطعه کدی که داده‌ها را از چندین منبع مختلف در داخل و خارج بلاک‌چین گرفته، سپس نتایج را اعتبارسنجی و تحلیل کرده و برای مراحل بعدی به یک قرارداد هوشمند ارسال می‌کند. قراردادهای هوشمند برای انجام کار متکی بر داده‌های اوراکل هستند.
توکن: یک نوع ارز دیجیتال که نشان دهنده یک دارایی خاص است یا کار خاصی در اکوسیستم بلاک‌چین دارد. بعضی توکن‌ها برای حاکمیت بر یک پروتکل استفاده می‌شوند و اشخاصی که آنها را داشته باشند، حق رأی دادن درباره تغییرات آینده آن بلاک‌چین را دارند.
چین لینک کردن: برقراری یک لینک ارتباطی بین دو بلاک‌چین مختلف مثل بیت‌کوین و اتریوم به نحوی که امکان انتقال ارزهای دیجیتال بین این دو بلاک‌چین فراهم شود. برای انتقال موفقیت آمیز وجه، تراکنش باید همزمان در هر دو بلاک‌چین ثبت و تأیید شود.
بلاک اکسپلورر: موتور جستجویی که امکان مشارکت در تراکنش‌های بلاک‌چین را فراهم کرده و با استفاده از آن می‌توانید به داده‌های درون بلاک‌چین‌ها دسترسی پیدا کنید. com، blockstream.info، blockexplorer.com، blockcypher.com و btc.com چند نمونه بلاک اکسپلورر هستند.
مدار مجتمع خاص منظوره (ASIC): یک مدار تخصصی که برای ماین کردن یک نوع ارز دیجیتال خاص طراحی شده و قابلیت دیگری ندارد. مثلاً یک ASIC بیت‌کوینی فقط قابلیت ماین کردن بیت‌کوین را دارد نه اتریوم.
آلت کوین: از آنجایی که بیت‌کوین اولین ارز دیجیتال جهان بود، به هر ارز دیجیتالی غیر از بیت‌کوین (مثل اتریوم، لایت کوین و کاردانو) آلت کوین گفته می‌شود. هزاران آلت کوین وجود دارد که بعضی از آنها سالم و بعضی برای کلاهبرداری و ارتکاب جرم ساخته شده اند.
اقتصاد غیرمتمرکز (DeFi): به سرویس‌های اقتصادی که بر روی بلاک‌چین ساخته شده و برای دسترسی به خدمات بانکی و مالی به قراردادهای هوشمند متکی هستند، اقتصاد غیرمتمرکز گفته می‌شود.
اکسچنج (صرافی ارز دیجیتال): سایتی که به کاربران امکان می‌دهد ارز دیجیتال را با ارزهای فیات مثل دلار یا یورو و یا با سایر ارزهای دیجتال مبادله کنند.
بیت‌کوین: اولین رمزارز جهان که سال 2009 رونمایی شد و همچنان ارزشمندترین و بزرگترین رمزارز جهان است.
SATS: کوچکترین واحد بیت‌کوین که معادل با 00000001 بیت‌کوین است. به SATS ساتوشی هم گفته می‌شود که برگرفته از اسم مستعار خالق ناشناس بیت‌کوین، ساتوشی ناکاموتو است.
اتریوم: اتریوم بلاک‌چینی با یک کوین مخصوص به اسم اتر است. بر خلاف بلاک‌چین بیت‌کوین امکان ساخت اپلیکیشن غیرمتمرکز بر روی بلاک‌چین اتریوم وجود دارد. در نتیجه قابلیت‌هایی مثل ارائه خدمات اقتصادی غیرمتمرکز، بازی‌ها و ساخت انواع اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز در این شبکه وجود دارد.
اتر: کوین شبکه اتریوم است اما اتریوم ارزهای دیجیتال دیگر مثل بیت‌کوین را هم قبول می‌کند.
Gwei: کوچکترین واحد یک اتر و هر Gwei معادل با 000000001 اتر است. بنابراین هر اتر معادل با 1 میلیارد Gwei است.
گس: کارمزدی که ماینرهای شبکه بیت‌کوین برای اعتبارسنجی و ثبت تراکنش‌ها دریافت می‌کنند. الزام به پرداخت گس برای هر تراکنش مانع از مسدود کردن شبکه با تراکنش‌های غیرمعتبر توسط هکرها می‌شود.
اپلیکیشن غیرمتمرکز (dApp): اپلیکیشن‌ها یا نرم‌افزارهایی که بر روی یک بلاک‌چین و خارج از کنترل یک مرجع مرکزی اجرا می‌شوند. مثلاً اگر توئیتر یک dApp بود، وقتی شخصی پیامی ارسال می‌کرد هیچکس حتی خود توئیتر قادر به حذف آن نبود.
مدل خروجی خرج نشده تراکنش (UTXO): سیستم پرداختی که در آن یک تراکنش شامل دو کار مختلف است. کار اول ارسال تعداد مشخصی کوین برای گیرنده و کار دوم شامل ارسال کوین‌های باقیمانده به یک آدرس دیگر از والت فرستنده‌ی تراکنش است که به این مبلغ، موجودی خرج نشده گفته می‌شود. تعداد کل کوین‌های داخل والت با جمع کردن همه موجودی‌های خرج نشده‌ی آن والت محاسبه می‌شود.
مدل حساب/موجودی: یک سیستم پرداخت که در آن هر تراکنش شامل دو کار همزمان است: تعداد دقیق کوین‌هایی که قرار است ارسال شود از موجودی والت مالک کسر شده و همان مقدار به موجودی والت دریافت کننده اضافه می‌شود. اتریوم از این مدل و بیت‌کوین از مدل UTXO استفاده می‌کند.
فورک: انشعابی که پس از آپدیت شدن الگوریتم یک بلاک‌چین ایجاد می‌شود. اگر بین کامپیوترهای مختلف (ماینرها) درباره پذیرش یک الگوریتم جدید اختلاف نظر وجود داشته باشد، یک گروه آپدیت را انجام داده و از الگوریتم جدید استفاده می‌کنند اما گروه قبلی به استفاده از الگوریتم قبلی ادامه می‌دهند. در چنین شرایطی دو بلاک متفاوت با یک ریشه مشترک خواهیم داشت.
هارد فورک: آپدیتی دائم در بلاک‌چین. کامپیوترهایی که نسخه قدیمی را اجرا می‌کنند، از بلاک‌چین آپدیت شده اخراج می‌شوند.
سافت فورک: تغییری دائم در پروتکل که کامپیوترها را ملزم به آپدیت نرم‌افزارشان می‌کند. آنهایی که آپدیت را انجام ندهند در بلاک‌چین باقی می‌مانند اما امکان ثبت بلاک‌های جدید را نخواهند داشت.
سهم بازار: ارزش کل یک ارز دیجیتال با ضرب کردن تعداد کوین‌های در گردش آن در قیمت فعلی هر کوین محاسبه می‌شود. ممکن است این عدد به صدها میلیارد یا تریلیون‌ها دلار برسد.
Flippening: تاریخ مورد انتظار که در آن اتریوم از نظر ارزش بازار از بیت‌کوین پیشی می‌گیرد.
آربیتراژ: خرید ارز دیجیتال در یک اکسچنج و فروش آن در اکسچنجی دیگر با قیمت بالاتر.
استیبل کوین (یا کوین باثبات): ارز دیجیتالی که ارزش آن با ارزش یک ارز فیات، یا یک کالا مثل طلا گره خورده است. عرضه چنین کوین‌هایی تحت کنترل یک الگوریتم قرار دارد تا ارزش آن همیشه پایدار بماند. شناخته شده ترین کوین باثبات، تتر است که ارزش هر کوین آن تقریباً برابر با یک دلار آمریکا است.
میم کوین: ارز دیجیتالی که بر اساس یک شوخی یا جوک ساخته می‌شود. میم کوین‌ها کاربردی در دنیای واقعی ندارند و ارزش آنها صرفاً به دلیل خرید توسط افرادی که به این کار علاقمند هستند ایجاد می‌شود. شناخته شده ترین میم کوین، دوج کوین است.
میانگین هزینه‌های دلاری: یک استراتژی سرمایه گذاری که در آن سرمایه گذار صرف نظر از نوسان قیمت، هر هفته یا هر ماه مبلغ مشخصی ارز دیجیتال می‌خرد.
ترکیب کننده کوین (Coin Mixer): نرم‌افزاری که باعث ناشناس ماندن و غیرقابل پیگیری شدن کوین‌ها می‌شود. در این روش تراکنش‌های دریافتی با هم ترکیب شده و بعد برای مالک در یک آدرس متفاوت با مبالغ متفاوت ارسال می‌شود.
عرضه اولیه کوین (ICO): عرضه یک کوین جدید برای کاربران در قبال دریافت پول نقد، بیت‌کوین یا آلت کوین‌های دیگر. شرکت کنندگان در ICO امیدوارند که این ارز جدید کاربرد وسیعی پیدا کرده و ارزش آن افزایش پیدا کند.
ضدپولشویی (AML): سیاست‌ها و قوانینی برای مقابله با پولشویی.
قانون احرازهویت مشتریان (KYC): رویه‌های مورد استفاده برای اعتبارسنجی هویت کاربران ارزهای دیجیتال.
خرج کردن دوباره: تلاش برای ارسال یک مقدار مشخص کوین به دو والت مختلف.
حساب امانی: یک شخص ثالث در یک بلاک‌چین مثل بیت پی که ارز دیجیتال را امانت نگه می‌دارد تا وقتی که فروشنده مبلغ درخواستی را دریافت کند. پس از تأیید دریافت، آن را برای خریدار ارسال می‌کند.
HODL: کلمه ای که با یک اشتباه تایپی (به جای Hold) متداول شد و به نگه داشتن ارزهای دیجیتال در زمان رکود بازار تا برگشتن دوباره قیمت‌ها به اوج گفته می‌شود.
FOMO (ترس از دست دادن): فروش دارایی‌های دیگر برای خرید ارز دیجیتالی که ارزش آن رو به رشد است.
FUD (مخفف کلمات ترس، عدم اطمینان و تردید): معمولاً FUD در افرادی خارج از اقتصاد کریپتو وجود دارد.
بازار گاوی: دوره ای که در آن قیمت یک ارز دیجیتال رو به رشد است.
مونینگ (یا رسیدن به ماه): ارز دیجیتالی که قیمت آن رو به رشد است – به دلیل بازار گاوی، قیمت آن تا ماه به اوج رسیده است.
پامپ و دامپ: خرید یک ارز دیجیتال به میزان زیاد برای تأثیر گذاشتن بر قیمت آن و تشویق دیگران به سرمایه گذاری و سپس فروش آن برای رسیدن به سود.
Shill: شخصی که طوری از یک آلت کوین حمایت می‌کند که انگار با بالا رفتن ارزش آن، به سود می‌رسد.
بازار خرسی: دوره ای که در آن قیمت یک ارز دیجیتال همواره رو به سقوط و نزولی است.
بگ هولدر: سرمایه گذاری که کوین او در حال حاضر نسبت به هزینه ای که برای آن کرده، ارزش بسیار کمتری دارد.
کاپیتولاسیون: فروش یک ارز دیجیتال با ضرر چشمگیر به دلیل از دست دادن امید به بالا رفتن قیمت آن.
مقاله سفید: داکیومنتی که به کاربران یک بلاک‌چین درباره جنبه‌های مختلف و طرز کار آن بلاک‌چین توضیح می‌دهد. معمولاً مقاله سفید پیش از شروع به کار یک بلاک‌چین منتشر می‌شود.
حمله 51 درصد: حمله ای که در آن یک یا چند کامپیوتر قدرت اعتبارسنجی بیشتر از 50 درصد تراکنش‌های شبکه را در اختیار دارند. چنین اشخاصی امکان لغو تراکنش‌ها، خرج کردن یک کوین بیشتر از یک بار و تعیین اینکه چه بلاک‌هایی اضافه شوند یا نشوند را دارند.

اسامی مشهور

ساتوشی ناکاموتو: شخص یا گروهی که بیت‌کوین را ساخته اند. هویت اصلی ساتوشی ناکاموتو مشخص و قابل تأیید نیست.
نیک سابو: توسعه دهنده فناوری قرارداد هوشمند و الگوریتم بیت گلد، رمزنگار و وکیل. شایعه شده که او ساتوشی ناکاموتو است.
کریگ رایت: کارآفرین استرالیایی است که ادعا می‌کند بیشتر از 150 گواهی ثبت اختراع درباره فناوری ثبت توزیع شده، قراردادهای هوشمند و شش ارز دیجیتال دارد. او ادعا می‌کند که ساتوشی ناکاموتو است.
ویتالیک بوترین: بنیانگذار اتریوم.
چانگ‌پنگ ژائو: بنیانگذار اکسچنج هنگ کنگی بایننس.
پاول دورف: بنیانگذار شبکه باز تلگرام، ارز دیجیتال گرام و بلاک‌چین TON.
برایان آرمسترانگ: بنیانگذار و مدیرعامل اکسچنج کالیفرنیایی کوین بیس.
جک دورسی: مدیرعامل شرکت پرداخت موبایلی اسکوئر (و توئیتر).
برندون چاز: بنیانگذار بزرگترین تجمیع کننده ارزهای دیجیتال Coinmarketcap. این سرویس اطلاعات را از اکسچنج‌های مختلف جمع آوری کرده و بر اساس این اطلاعات، ارزش ارزهای دیجیتال را مشخص می‌کند.
دیوید مارکوس: مدیر پروژه ارز دیجیتال لیبرای فیسبوک.
کمرون و تایلر وینکلوس: مالکان اکسچنج جیمنی و پلتفرم Nifty Gateway.
چارلی لی: بنیانگذار سومین ارز دیجیتال بزرگ تاریخ یعنی لایت کوین.
جاستین سان: بنیانگذار ارز دیجیتال ترون.
چالز‌ هاسکینسون: هم بنیانگذار اتریوم و بنیانگذار کاردانو.
سرگی نظرف: هم بنیانگذار اولین اوراکل بلاک‌چین، چین لینک.