محمد امین نعمتیفهرست عنوان‌ها
آیا نگران دمای کامپیوتر خود هستید؟ چون گرمای بیش از حد می‌تواند روی عملکرد دستگاه و طول عمر هارد شما تاثیر منفی بگذارد.
اما چطور می‌توانید تشخیص دهید این گرما بیش از حد یا در حد فقط معمولی است؟ cpu شما باید چه دمایی داشته باشد؟ و چه نشانه‌هایی برای داغ شدن کامپیوتر وجود دارد؟ در این مطلب با پاسخ به این سوالات، علت داغ شدن کامپیوتر را بررسی خواهیم کرد. پس تا انتها همراه روکیدا باشید.
کامپیوتر شما چطور گرما تولید می‌کند؟
گرما محصول فرعی جریان برق است. هر چیزی که انرژی مصرف می‌کند محکوم به نوعی فعالیت است. خواه یک کامپیوتر، یک موتور ماشین یا بدن خود ما باشد که نتیجه آن انتقال گرما است.
مقدار الکتریسیته مورد نیاز بستگی به عمل در حال انجام دارد. قطعات داخل کامپیوتر شما به‌راحتی می‌توانند گرما ساطع کنند که بارزترین آن‌ها واحد پردازش مرکزی (CPU) و واحد پردازش گرافیکی (GPU) هستند. چون الکتریسیته در بین مدارها انتقال داده می‌شود و مقاومت را تجربه می‌کند.
اورکلاک کردن cpu به‌عنوان مثال یک علت داغ شدن کامپیوتر می‌تواند باشد. این اتفاق زمانی است که پردازنده مرکزی سیستم شما با سرعت کلاک بالاتر از آن چه شرکت سازنده در نظر گرفته است، کار می‌کند.
شما می‌توانید معمولا سرعت کلاک ایده‌آل را با بازدید از سایت شرکت سازنده پردازنده کامپیوتر خود ببینید. اما اگر یک کاربر حرفه‌ای نیستید، چنین اطلاعاتی زیاد به دردتان نخواهد خورد.
مزیت اصلی اورکلاک کردن یک سیستم کارآمدتر و سریع‌تر است، اما از طرفی برای انجام وظایف کاربر باید ولتاژ بالاتری مصرف شود. این نیاز بیشتر به الکتریسیته منجر به تولید گرمای بیشتر توسط cpu خواهد شد.
بازی کردن، تماشای فیلم‌های بلوری و ریپ کردن، رایت کردن و به‌اشتراک‌گذاری فایل‌ها همگی می‌توانند علت داغ شدن کامپیوتر باشند و مانند فعالیت‌هایی از جمله ادیت، انکود کردن و نگهداری از سیستم به cpu شما فشار وارد کنند.
برخی کاربران سعی می‌کنند با استفاده از فرآیندی به اسم کاهش سرعت کلاک پردازنده (underclocking) با این مشکل مقابله کنند. با جایگزینی اسیلاتور کریستالی داخل این قطعه این کار انجام خواهد شد و مقدار انتقال گرما کاهش پیدا می‌کند.
اما بدون شک کاهش سرعت کلاک پردازنده از کارآیی سیستم نیز کم خواهد کرد. در حقیقت، اگر می‌خواهید اتاق خود را بدون استفاده از کولر خنک نگه دارید، ممکن است بهتر باشد کاملا کامپیوتر خود را خاموش کنید.
چطور داغ شدن بیش از حد کامپیوتر را متوجه شوید؟
حتی با آن که گرما روی عملکرد تاثیر می‌گذارد، دمای کامپیوتر شما به‌ندرت به اندازه‌ای بالا می‌رود که روی استفاده روزانه شما تاثیر منفی بگذارد.
گرچه اگر کامپیوتر شما کند است یا دائما هنگ می‌کند، به‌وضوح نشان می‌دهد که دمای عملکردی cpu بیشتر از حد پیشنهاد شده است.
فن‌های داخلی کیس همچنین ممکن است بیشتر از همیشه صدا کنند. به عبارت دیگر آن‌ها با سرعت بیشتری در حال کار هستند تا دمای مادربورد و پردازنده را کاهش دهند.
این کار با دور کردن هوای داغ‌تر از قطعات مهم از طریق هیت سینک (یک قطعه در حال طبیعی هادی گرما که معمولا از آلومینیوم ساخته شده است) و انتقال به خارج کیس انجام می‌شود.
کامپیوترها قابلیتی به اسم fail-safe دارند که قطعات بیش از حد داغ را برای جلوگیری از آسیب دائمی به‌صورت موقت از کار می‌اندازند. گرچه، در بعضی موارد تمام سیستم شات داون خواهد شد و تا زمانی که به اندازه کافی خنک نشود، کاملا ری استارت نخواهد شد.
حتی پس از آن اگر سخت‌افزاری معیوب باشد، ممکن است مجددا پیش از شات داون مجدد به شما اجازه داده شود خیلی مختصر به فایل‌ها دسترسی داشته باشید.
اگر به داخل کیس کامپیوتر خود دسترسی دارید، کامپیوتر را از پریز برق اصلی بکشید، سپس به آرامی قطعات را لمس کنید. کاملا گرم بودن آن‌ها طبیعی است، اما نباید آن‌قدر داغ باشند که نتوانید لمسشان کنید.
زمان انجام این کار مراقب باشید، چون ممکن است به خودتان آسیب بزنید یا قطعات داخلی صدمه ببینند.
کامپیوترتان فقط داغ است یا دمای آن بیش از حد بالا رفته است؟
اگر صدای کار کردن فن‌های کامپیوتر خود را می‌شنوید، آشفته نشوید. چنین چیزی کاملا طبیعی است. هر وظیفه سنگینی که به پردازنده، کارت گرافیک و هارد و تا حد کمتری درایو نوری (دی وی دی یا بلوری پلیر) شما فشار بیاورد، علت داغ شدن کامپیوتر شما خواهد بود و دمای آن را افزایش می‌دهد.
قطعات بدون اثر تخریبی معمولا گرما تولید می‌کنند. بدون تردید، اگر فن کامپیوتر شما دائما با سرعت قابل توجه و صدای بالا کار می‌کند، نشانه داغ شدن بیش از حد کامپیوتر است. اما اگر صدای فن را نمی‌شنوید، این موضوع نیز می‌تواند مشکلی را نشان دهد.
یک فن شکسته می‌تواند علت داغ شدن کامپیوتر شما باشد، اما به چه روش دیگر می‌توانید بیش از حد داغ شدن کامپیوتر خود را تشخیص دهید؟ اول و مهم‌تر از هر چیزی باید به عملکرد کامپیوتر خود دقت کنید.
شاید سرعت آن آهسته‌تر از حالت معمولی است. حتی زمانی که سعی می‌کنید کارهایی ساده را انجام دهید مانند باز کردن چندین تب در مرورگرتان یا باز کردن همزمان دو نرم‌افزار.
کامپیوتر شما ممکن است خودکار شات داون شده یا بدون هر نوع هشدار قبلی ری استارت شود. از طرفی اگر کامپیوتر کاملا هنگ کرد و صفحه آبی مرگ را دیدید، شک نکنید مشکلی وجود دارد.
مشکلات عملکردی الزاما به این معنا نیستند که دمای ایده‌آل پردازنده بیش از حد بالا رفته است. بدافزارها نیز می‌توانند روی عملکرد کامپیوتر شما تاثیر بگذارند. بنابراین برای کاهش این خطر امنیت کامپیوتر خود را با نصب یکی از بهترین آنتی ویروس های 2021 برای ویندوز، بالا ببرید.
در سیستم عامل ویندوز شما می‌توانید از طریق بخش Resource Monitor تسک منیجر ببینید کدام برنامه‌ها بیشتر از همه پردازنده مصرف می‌کنند. فقط کافی است اپلیکیشن‌های روی دسکتاپ خود را بررسی کنید و ببینید کدام برنامه‌ها در پس‌زمینه در حال اجرا هستند (و احتمالا تعدادی از آن‌ها اخیرا بسته شدند).
این لیست کاملا طولانی است، اما نگران نباشید چون مشکل خاصی از این نظر وجود ندارد. جدا از فن شکسته، جریان هوای ضعیف به واسطه جاگذاری بد قطعات یا منافذ مسدود شده نیز می‌تواند علت داغ شدن کامپیوتر باشد.
کامپیوتر شما کجا قرار دارد؟ قرارگیری آن در یک فضای بسته می‌تواند گرما را در داخل کیس محصور کند و گرد و غبار اطراف منافذ را بپوشانند.
همچنین برای بررسی علت داغ شدن کامپیوتر و نظارت روی دمای آن می‌توانید از برنامه‌های مخصوص بررسی دمای کامپیوتر استفاده کنید.
دمای کامپیوتر چقدر باید باشد؟
کامپیوتر شما به نحوی طراحی شده است که با حداکثر ظرفیت خود در دمای اتاق کار کند. به عبارت دیگر دمای مناسب اتاق نباید بیش از حد سرد یا گرم باشد. به همین سادگی است، اما همه یک دمای متفاوت را ترجیح می‌دهند!
بنابراین دمای کامپیوتر چقدر باید باشد؟ از نظر علمی بخواهیم جواب دهیم، دمای محیط اتاق باید بین 20 و 26 درجه سانتی‌گراد و به‌طور متوسط در حدود 23 درجه سانتی‌گراد باشد.
استفاده از یک دماسنج ساده جیوه‌ای به شما اجازه می‌دهد دمای دقیق اتاق خود را اندازه بگیرید. اتاقی که دمای آن بیشتر از 27 درجه سانتی‌گراد است می‌تواند به سیستم شما لطمه بزند. اما عوامل دیگری نیز دخیل هستند.
بنابراین دمای عملکردی کامپیوتر چقدر باشد که خیلی داغ محسوب شود؟ پردازنده شما زمان کار دمایی بالاتر از اتاق خواهد داشت، بنابراین هنگامی که ابتدا دمای آن را می‌بینید آشفته نشوید.
اما دمای cpu چقدر باید باشد و از چه حدی بالاتر نرود؟ برای پاسخ به این سوال باید دفترچه راهنمای سیستم خود را ببینید، چون بستگی به شرایطی دارد که انتظار می‌رود سخت‌افزار شما در آن حالت عملکرد طبیعی داشته باشد.
شاید بپرسید یک cpu تا چقدر می‌تواند داغ شود؟ به‌طور کلی پردازنده شما نباید دمایی بیشتر از 75 درجه سانتی‌گراد داشته باشد، اما جای بحث وجود دارد.
هر نوع دمایی زیر 60 درجه سانتی‌گراد عالی است و اندکی بیشتر از آن را می‌تواند پذیرفت. اما هرچه دما بیشتر از 70 درجه سانتی‌گراد می‌رود، باید دنبال راهی برای حذف علت داغ شدن کامپیوتر خود و پایین آوردن دمای آن باشید.
دمای بیشتر از 80 درجه سانتی‌گراد بیش از حد داغ است و می‌تواند اگر به مدت طولانی به این حالت باشد به قطعات شما آسیب بزند. بالاتر از این دما باید کامپیوتر خود را فورا خاموش کنید و اجازه دهید کاملا خنک شود.
بدون تردید، به‌ویژه حواستان در فصل تابستان باید به این موضوعات باشد. سرما یقینا به اندازه گرمای بیش از حد آسیب‌زننده نیست. دماهای اندکی زیر 20 درجه سانتی‌گراد چیزی نیستند که از آن بترسید.
توصیه می‌کنیم حواستان به پردازنده سیستمتان باشد و از طریق بخش بایوس یا رابط متحد توسعه‌پذیر سیستم‌عامل (UEFI) می‌توانید این کار را انجام دهید.
این سیستم به سخت‌افزار یاد می‌دهد کمی بعد از روشن کردن کامپیوتر سیستم عامل را لود کند. به همین علت شما یک فاصله زمانی اندک برای دسترسی به بایوس خود دارید.
چطور دمای کامپیوتر را در بازه امن نگه دارید؟
نکته مهم حذف علت داغ شدن کامپیوتر و خنک نگه داشتن محیطی است که سیستمتان در آن قرار دارد. این کار می‌تواند به‌سادگی باز کردن یک پنجره در نزدیکی سیستم یا قرار دادن یک فن در مجاورت کیس باشد.
راه‌حل‌های بالقوه ساده دیگر شامل تغییر محیط سیستم (به‌عنوان مثال جابه‌جا کردن کامپیوتر یا لپ تاپتان به یک دمای با اتاق خنک‌تر در تابستان) و رفع انسداد منافذ کیس یا تمیز کردن فن روی پردازنده می‌شوند.
خنک کردن لپ تاپ‌ها از کامپیوترها ساده‌تر است، اما از طرفی به علت هیت سینک‌های کوچکتر و منافذ محدودتر بیشتر ممکن است داغ شدن آن‌ها را تجربه کنید.
اگر نگران بیش از حد داغ شدن کامپیوتر خود هستید، چندین راهکار در پیش رو دارید از جمله نصب یک فن اضافه. البته اگر دانش فنی ندارید اصلا چنین چیزی را توصیه نمی‌کنیم.
اگر قابلیت fail-safe فعال می‌شود علت آن کاهش خطر آسیب‌زدن به قطعات شما است و دستگاهتان هنگ خواهد کرد. احتمالا در چنین مواقعی به یک فن جدید برای هیت سینک نیاز دارید.
همچنین ممکن است فن دیگر به اندازه کافی کار نکند. در هر صورت علت داغ شدن کامپیوتر هر چه می‌خواهد باشد، کامپیوتر خود را پس از خاموشی فورا روشن نکنید چون ممکن است به پردازنده آن آسیب دائمی بزند.
امکان تعویض نسبتا ساده فن داخل کیس وجود دارد، ولی در بعضی از مدل‌ها در آوردن کیس کامپیوتر به معنای از بین رفتن گارانتی است.
فن تبلت‌های ویندوزی و لپ تاپ‌ها را نمی‌توان به‌راحتی تعویض کرد. از طرفی اگر تجربه کافی ندارید، هیچ دلیلی ندارد داده‌های خود را به خطر بیاندازید. توصیه می‌کنیم برای بررسی بهتر علت داغ شدن کامپیوتر خود آن را پیش یک تعمیرکار مجرب ببرید.
سخن نهایی
به‌عنوان جمع بندی در مورد دمای طبیعی cpu باید بگوییم نباید پردازنده از 75 درجه گرم‌تر شود و دمای آن از 20 درجه نیز زیاد پایین‌تر نیاید.
کارهایی متعددی است که می‌توانید برای حذف علت داغ شدن کامپیوتر خود و خنک نگه داشتن آن انجام دهید از جمله:
- کامپیوتر خود را در محلی نگه دارید که تهویه آن مناسب است.
- گرد و غبار را از فن‌ها و منافذ پاک کنید.
- اجازه دهید قطعات داخلی پس از مدت زمانی خنک شوند.
- دفترچه راهنمای سیستم خود و قطعات آن را مطالعه کنید.
مشکلات مربوط به گرمای بیش از حد را به‌سادگی می‌توان رفع کرد و به‌ندرت دیده می‌شوند، مگر این که دائما سیستم خود را تحت فشار بالا قرار دهید.
منبع: makeuseof.com
