هیچ کشوری در جهان به اندازه سوئد در مسائل زیستمحیطی و حفاظت از محیط زیست پیشرو نیست.
سوئد کشوری است که مفهوم پلاگینگ را به دایره لغت ما افزوده است که ترکیبی است از جاگینگ و پلاکینگ. به وسیله پلاگینگ ورزشکاران و افرادی که به سلامت خود اهمیت میدهند همراه با پیادهروی یا دویدن خود کیسهزبالههایی نیز با خود حمل میکنند و زبالههای سر راه خود را جمعآوری میکنند.
محققان محیط زیست سوئدی همچنین برای متقاعد کردن مردم در مورد مزایای آب تصفیه شده یک کارخانه آبجوسازی تاسیس کرده است که آبجوی تولیدی آن از تصفیه فاضلاب تهیه شده است.
احتمالا اخبار و مقالات دیگری نیز در رابطه با میزان علاقمندی سوئدیها به بازیافت شنیدهاید، این علاقه آنقدر زیاد است که سوئدیها را برای تولید انرژی مورد نیازشان مجبور به وارد کردن زباله از کشورهای دیگر کرده است!
از طرف دیگر سوئد کار بسیار قابل توجه و چشمگیری برای حذف محلهای دفن زباله شهری/خانگی انجام داده است.
به گزارش روکیدا در ایالات متحده آمریکا حدود 53 درصد از زبالههای خانگی در زمین دفن میشوند. برای مقایسه بهتر باید بدانید که طبق آخرین گزارشها و دادهها در سال 2016 سوئدیها تنها 31 هزار تن از زباله شهری تولید شده را در زمین دفن کردهاند که این مقدار کمتر از 7/0 درصد از کل زباله تولیدی آنها که چیزی نزدیک به 4.7 میلیون تن بوده است را تشکیل داده است. این آمار بر اساس گزارش موسسه Avfall Sverige که به تهیه گزارشهایی از مدیریت زبالههای عمومی و خصوصی و همچنین سازمانهای بازیافت سوئد میپردازد.
بازیافت در کشور سوئد یک مسئله مهم و حائز اهمیت است که جنبههای اقتصادی نیز دارد و به همین دلیل قوانینی نیز در این رابطه تصویب شده است.
بر اساس آنچه که در وبسایت ملی کشور سوئد منتشر شده است بیشتر شهروندان سوئدی زبالههای خود را به نحو احسن تفکیک کرده و در محلهای مخصوص جمعآوری زباله که حدود 1000 فوت (300 متر) از هر محله مسکونی را دربرمیگیرد، قرار میدهند.
در همین رابطه اوون گافنی، تحلیلگر و سخنگوی سازمان فیوچر ارث و مرکز تحقیقات پایدار استکهلم میگوید:”در سوئد تقریبا همه چیز بازیافت میشود و این مسئله یک هنجار اجتماعی جدید است.”
او در ادامه میگوید:” مقامات محلی سوئد به آسانتر کردن فرآیند بازیافت کمک میکنند. زمانی که این نوع طرز فکر در رابطه با بازیافت در ذهن شما تثبیت شود، دیدن کشورهایی که قوانین مشخصی در رابطه با بازیافت ندارند بسیار سخت خواهد شد و میتوان گفت که این مسئله تا حدی اضطراب آور خواهد بود.”
طبق گزارش Avfall Sverige بیش از نیمی از زبالههای کشور سوئد توسط سیستم بیهوازی بازیافت یا کمپوست میشوند که این مقدار در ایالات متحده 34.6 درصد میباشد.
تبدیل زباله به انرژی در سوئد
همانطور که پیشتر نیز اشاره کردیم نزدیک به نیمی از زبالههای خانگی کشور سوئد در کارخانههای تبدیل زباله به انرژی سوزانده و بازیافت میشوند. این کارخانهها گرمای مورد نیاز نزدیک به 1.2 میلیون خانواده سوئدی و برق حدود 800 هزار خانواده را تامین میکنند. او در رابطه با اهمیت این طرح میگوید که سوئد یک کشور سرد است بنابراین مردمش به گرما نیاز دارد.
حرارتی که از سوزاندن زبالهها در کشور سوئد تولید میشود را میتوان به خوبی در گرمایش ساختمانهای مسکونی استفاده کرد زیرا نیمی از ساختمانهای کشور مجهز به سیستم گرمایش مرکزی هستند و به جای به کار بردن دیگهای بخار یا کوره از یک ماشین گرمایشی استفاده میشود. طبق مطالعهای که در سال 2011 انجام شد در شهر گوتنبرگ سوئد با سوزاندن زبالهها 27 درصد از گرمای مورد نیاز شهر تامین میشود.
روش بازیافت تبدیل زباله به انرژی در آمریکا بسیار بحث برانگیز شده است. این بحثها پیرامون نگرانیهایی در رابطه با انتشار گازهای سمی و کربن دیاکسید صورت میگیرد. سوزاندن زبالهها در واقع روش بازیافت به حساب نمیآید.
اما این طرح مخالفانی نیز دارد، به عنوان مثال در خود کشور سوئد یکی از فعالان محیط زیست میگوید که این طرح مضرات بیشتری نسبت به مزایایش دارد او میگوید که این روش بهترین راهحل نیست. چرا که در حال حاضر میزان مواد شیمیایی سمی به دلیل قوانین سختگیرانه بسیار پایین است. انتشار گاز کربن دیاکسید حاصل از بازیافت را نباید نادیده گرفت اما باید پرسید آیا این گاز بهتر از سوختهای فسیلی است یا بدتر؟ زبالههای بیومس پس از تجزیه شدن گازهای گلخانهای تولید خواهند کرد و این بخشی از چرخه طبیعی کربن است. با محاسبه مقدار گازهای تولیدی متوجه خواهید شد که انتشار گازهای حاصل از سوزاندن زبالهها تقریبا به اندازه تولید گازهای مضر از سوختهای فسیلی هستند.
واردات زباله از کشورهای دیگر!
سوئد زبالههای کشورهای دیگر را نیز سوزانده و به سوخت تبدیل میکند. گریپوال در این رابطه میگوید که سوئد برای این کار از کشورهای دیگر هزینه دریافت میکنند. در سال 2014 طبق گزارشات این کشور از تبدیل 2.3 میلیون تن زباله کشورهای دیگر به انرژی 800 میلیون دلار درآمد داشته است. این حجم از زباله میتواند به مواد دیگر تبدیل شود.
گریپ وال در این رابطه میافزاید:”به دلیل اینکه سوئد پیشتر بر روی کورههای با تکنولوژی بالا سرمایهگذاری کرده است کشورهای دیگر ترجیح میدهند که زبالههایشان را به این کشور حمل کنند.”
اما سوئد در کل میخواهد که میزان زبالههای تولیدی را کاهش دهد. به همین دلیل موسسه Avfall Sverige در سال 2015 کمپینی برای تشویق مردم به خرید با دقت بیشتر و دور انداختن کمتر به راه انداخت.
گریپوال در این زمینه گفته بود:”ما به مردم نمیگوییم که کمتر بخرند، چون که این وظیفه ما نیست و مردم نیز به این نوع توصیهها توجه نمیکنند. ما به مردم میگوییم که درست خرید و مصرف کنند، در رابطه با چگونگی مصرفشان و همچنین چیزهایی که میخرند فکر کنند. چیزهایی بخرند که دوام بیشتری دارند و شاید بتوانند لوازمی که نیاز ندارند را به افراد دیگر اهدا کنند.”
علاوه بر این، این موسسه تلاش میکند که زبالههای خوراکی را کاهش دهد و این کار را نه با تمرکز بر مسائل زیستمحیطی که با یادآوری میزان مصرف به مصرف کنندگان انجام میدهد. در سوئد از هر 5 کیسه خرید 4 کیسه دور انداخته میشود، و این مسئله به دلیل خرید بیش از حد نیاز یا به دلیل ذخیرهسازی اشتباه اتفاق میافتد و این موضوع به معنی هدر دادن میزان هزینه زیادی است. گریپوال توصیه میکند:” زمانی که به فروشگاه میروید یک لیست خرید تهیه کنید. پیش از خرید به یخچالتان نگاهی بیندازید که از اقلام مورد نیازتان اطلاع یابید.”