گاهی، بعضی از والدین از ترسهای بی مورد کودکانشان گله میکنند و نمیدانند در مواجهه با ترسهای فرزندانشان چگونه رفتار کنند. اگر شما نیز این روزها دغدغه ترسهای فرزندتان ذهن شما را به خود مشغول کرده با ما همراه باشید. چرا که قرار است از دیدگاه کودکان بi ترسهایشان نگاهی بیندازیم و به بررسی علتها و راهکارهایی برای واکنش بهتر به ترسهای کودکان بپردازیم.
ترس، واکنشی هیجانی است که هرگاه امنیت ما به خطر بیفتد ظاهر میشود. این واکنش کاملا طبیعی است و از همان بدو تولد در کودک مشاهده میشود. کودکان معمولا از بعضی پدیدهها میترسند و علت ترس آنها برای پدر و مادر شناخته شده نیست.از این رو والدین از خود میپرسند چرا کودکم میترسد؟ حال با ترس او چه کنم؟ بعضی ترسها طبیعی است مانند ترس از حیواناتی نظیر عنکبوت، سگ یا گربه، ترس از بلندی، تاریکی یا اشباح.
بعضی از ترسها زود پایان مییابندو برخی دیرپا هستند. پرسش اینجاست که آیا تمامی ترسهای کودکان طبیعی است؟
ترسهای کودکان و دلایل آنها
ترسهای کودکان بین سن ۲ تا ۶ سالگی غیر منطقی و غیر واقعیاند اما باید مورد توجه قرار بگیرند. این ترسها معمولا بعد از ۶ سالگی از بین میروند اما اگر کودکان در این سنین با حادثهای ناگوار مانند مرگ و داغدیدگی یکی از عزیزان یا طلاق والدین مواجه شوند این ترسها به شکل اضطرابی تا بزرگسالی همراه او خواهد ماند.
کودکان ترسو، اغلب خجالتی هستند و در موقعیتهای اجتماعی سعی در مخفی کردن خود دارند. مثلا پشت مادر پنهان میشوند .این کودکان در آینده از اعتماد به نفس کمی برخوردار خواهند بود.
بعضی از ترسها علت روانشناختی دارند.مثلا کودکانی که از رفتن به مدرسه اجتناب میکنند وابستگی بیش از حد به والدین دارند. تعدادی از ترسها به علت یادگیریهای غلط محیطی میباشد .مثلا کودک در تاریکی از عروسکهای روی دیوار اتاقش میترسد در حالی که در طول روز با آنها بازی میکند. بهترین روش برای کاهش این نوع ترسها بازی سایه با انگشتان میباشد.روانشناسان معتقد هستند که هرچه رابطه کودک با والدینش بهتر باشد میزان ترس و مشکلات عاطفی او کمتر است.
برای اینکه والدین از ترسهای طبیعی کوک نگران نشوند لازم است با ترسهای طبیعی کودک در سنین مختلف آشنا باشند.
زیر شش ماه: ترس از تابلوهای ادراکی ترسناک و گاهی تاریک
شش الی هفت ماهگی: ترس از افراد غریبه
هشت ماهگی: ترس از جدا شدن از والدین
یک سالگی: ترس از جدا شدن از والدین، صدا، حیوانات، حمام کردن
دو سالگی: آموزش توالت رفتن، خوابیدن، ترس از جدا شدن از والدین
سه سالگی: شب خوابیدن، موجودات تخیلی، هرکس که با بقیه اعضای خانواده فرق داشته باشد
چهار سالگی: حیوانات، از دست دادن والدین
پنج سالگی: گم شدن، رفتن به مهد، از دست دادن والدین
همانگونه که میبینید ترس از جدایی از والدین از سن هشت ماهگی تا سه سالگی از شایعترین ترسها میباشد.
حال به بررسی راهکارهایی برای کاهش برخی از ترسهای شایع در کودکان میپردازیم البته ذکر این نکته ضروری است که بدانید حفظ خونسردی و آرامش شما در مواجهه با ترس کودک ضروریست در غیر این صورت کودک ترس خود را منطقی میداند.
ترسهای دیگر :
ترس از این حشرات در سن سه تا چهار سالگی به اوج خود میرسد.
راهکار: می توانید حشره را در شیشهای بگذارید و نزدیک کودک برده و در مورد آن با کودک صحبت کنید یا اینکه به او بگوید بیا شکل این پشه و یا عنکبوت را بکشیم.
ترس از رعد و برق و طوفان: در سن سه تا چهار سالگی به اوج خود میرسد.
راهکار: با کودک به زیر باران بروید و به آسمان نگاه کنید. نترسیدن و عادی بودن شما باعث کاهش ترس کودک میشود.
ترس از دکتر: کودکان از دکتر یا حتی لباس سفیدی که آنها به تن دارند به شدت وحشت کرده و از رفتن به نزد آنها اجتناب میکنند.
راهکار: هیچگاه به کودک خود دروغ نگویید و به او نگویید که آمپول درد ندارد بلکه به او اطمینان دهید که درد موقتی بوده و به زودی حالش بهتر میشود. به این ترتیب یاد میگیرد که او میتواند عامل نگران کننده را کنترل کند.
همچنین وسایلی از اسباب بازیهای دکتر بازی را تهیه کنید و نقش بیمار را ایفا کنید. کودک در نقش دکتر سعی میکند شما را بترساند، شما با بیان اینکه تو دکتر خوبی هستی و میخواهی حال مرا خوب کنی رضایت خود را ابراز نمایید به این شکل کودک متوجه میشود پزشک در جهت سلامتی او گام برمی دارد.
ترس از تنها خوابیدن در اتاق:
این ترس تقریبا در سن ۳ یا ۴ سالگی به وجود میآید و معضلی جدی برای برخی والدین است
راهکار:
۱- زمان خواب باید به شکل مراسم خاص باشد به گونهای که کودک از رفتن به رختخواب لذت ببرند.به طور مثال والدین کنار رختخواب او بنشینند،اورا نوازش کنند برای او قصه بخوانند.این کار سبب افزایش حس امنیت در کودکان میشود.
۲- سروصدای موجود در خانه در زمان خواب کودک باید به حداقل ممکن برسد.
۳- مصرف غذاهای سنگین و نوشیدن مایعات زیاد قبل از خواب مانع از خواب آرام و راحت خواهد شد.بنابراین یک فاصله زمانی بین شام و ساعت خواب کودک در نظر بگیرید.
در صورت مشاهده موارد زیر از روانپزشک یا روانشناس بالینی کودک کمک بگیرید.
۱- رویاهای وحشتناک مکرر
۲- زمانی که خوابیدن کوک به تنهایی سبب بروز اضطراب در کودک شود و هنگام صبح به چسبندگی زیاد کودک به مادر منجر شود.
هنگامی که اضطراب تنها خوابیدن، منجر به شب ادراری کودک میشود.
منبع: چرا کودکان میترسند،نوشته رضا پور حسین و نازنین خسروی
