شهر مورچیسون در استرالیا، یکی از شهرهای کوچک با جمعیتی کمتر از 1 هزار نفر است ولی به‌واسطه مواد کشف شده در آن منطقه، به یکی از مهم‌ترین مکان‌های مطالعاتی برای دانشمندان ستاره شناس تبدیل شده است. در سال 1969، یک شهاب سنگ بزرگ در این منطقه به زمین برخورد کرد. این شهاب سنگ پس از عبور از جو، چند پاره شد و بخش‌هایی از آن کمی دورتر از این شهر، به سمت جنوب، به زمین خورد. حال پس از گذشت چند دهه، محققین در داخل قطعات باقی مانده از شهاب سنگ توانستند ذرات ریزی از غبار ستاره‌ای کشف کنند که تا فعلاً قدیمی‌ترین ماده کشف شده بر روی زمین، لقب گرفته است.
طبق تخمین‌ها، ذراتی که در این قطعات باقی مانده کشف شده مربوط به 5 تا 7 میلیارد سال پیش است. این در حالی است که سیاره زمین تنها در حدود 4.5 میلیارد سال عمر دارد و منظومه شمسی ما حدود 4.6 میلیارد سال است که تشکیل شده است.
این یکی از شگفت انگیز ترین اکتشافات زمینی انجام گرفته در مورد کیهان است که فرصت بسیار مناسبی برای مطالعه بهتر نحوه تشکیل ستاره‌ها در کهکشان راه شیری، به ما می‌دهد. محققین در حال حاضر بر روی 40 ذره غبار فضایی به دست آمده از شهر موچیسون، کار می‌کنند. برای تخمین سن دانه‌ها به بررسی ایزوتوپ‌های عنصر نئون موجود در آن پرداختند. نئون در فضا با اشعه کیهانی واکنش می‌دهد و به همین جهت می‌تواند معیاری برای تخمین سن در نظر گرفته شود. قرار گیری در معرض اشعه‌های کیهانی که در واقع ذرات بسیار پر انرژی و در حال حرکت در جهان هستند، باعث تغییر شکل نئون شده و ایزوتوپ‌هایی به وجود می‌آورد. با توجه به فراوانی میزان ایزوتوپ‌های نئون می‌توان به شرایط پیشین و در نتیجه سن آن پی برد.
ذرات غبار ستاره احتمالاً در مسیر حرکت شهاب سنگی بوده‌اند که در نزدیکی مورچیسون فرود آمده است. از آن جا که سن این ذرات بیشتر از منظومه شمسی ماست، به کمک آن می‌توان به اطلاعات مهمی در مورد شرایط پیش از تشکیل منظومه شمسی، به دست آورد. تخمین فعلی دانشمندان از این دانه‌های غبار ستاره‌ای آن است که این دانه‌ها در حین تشکیل یک ستاره به وجود آمده‌اند. در آن زمان فرآیند تشکیل ستاره بسیار بیشتر از امروز اتفاق می‌افتاده است و این دانه‌ها نتیجه یکی از همین رویدادها هستند.
بررسی غبار ستاره‌ای نیازمند درک چرخه زندگی ذرات غبار بین ستاره‌ای است چرا که این ذرات در واقع مواد اولیه تشکیل دهنده بخش بزرگی از کیهان هستند و ردپای آن‌ها را تقریباً در همه جا، از شهاب سنگ‌ها گرفته تا ستاره‌ها و سیاره‌ها، می‌توان پیدا کرد.
تا کنون با کمک ایزوتوپ‌های نئون سن غبار ستاره‌ای تخمین زده شده است، هر چند که بازه تخمین بزرگ و به عبارت دیگر، تخمین غیرقطعی و دقیق است. انتظار می‌رود در ادامه تحقیقات بر روی این دانه‌های غبار، اطلاعات بیشتری در مورد سن، نحوه تشکیل کهکشان راه شیری، ستاره‌ها و … به دست آید.
منبع: cnet
