بیت کوین بر خلاف پول رایج و معمول واقعی، بینهایت نیست. یعنی فقط تعداد محدودی از آن قرار است تولید شود. همین مسئله باعث شده که با در گذر زمان مقدار پاداشی که به بیت ماینر ها داده میشود بهمرور کمتر و کمتر شود. هاوینگ (Halving) یا نصف شدن پاداش بیت کوین اتفاقی است که هر چند سال یک بار برنامه ریزی شده است. نصف شدن پاداش بیت کوین بعدی در سال 2020 اتفاق خواهد افتاد که تأثیرات گسترده بر این پول دیجیتال خواهد گذاشت. از همین حالا افراد زیادی در مورد آینده بیت کوین پس از هاوینگ بعدی گمانه زنی میکنند. برخی بر این باورند که بیت کوین پس از نصف شدن پاداش افزایش قیمت را تجربه خواهد کرد. ولی واقعیت چیست؟
بر خلاف گروهی که منتظر یک دوره شکوفایی بیت کوین در سال آینده هستند، گروه دیگر کاملاً نسبت به این اتفاق بد بین هستند و معتقدند بیت کوین وارد فصلی از رکود خواهد شد. به نظر میرسد تصور گروه دوم درستتر باشد چرا که گزارشات، آمارها و جداول ارزش بیت کوین در دو halving گذشته همین مسئله را تا حدی تائید میکند. به نظر میرسد حداقل تا چند روز پس از هاوینگ، ارزش بیت کوین سقوط خواهد کرد. هر چند که در دو دوره گذشته ارزش بیت کوین در دراز مدت بهطور فزایندهای بیشتر شده است.
برنامه بیت کوین طوری طراحی شده است که پس از انتشار مقدار مشخصی بیت کوین، پاداش داده شده به بیت ماینر ها نصف شود. به این رویداد هاوینگ یا نصف شدن ارزش پاداش بیت ماینر که برای رمزگشایی انجام میدهد، میگویند. این رویداد تقریباً هر چهار سال یک بار اتفاق میافتد. دو رویداد قبلی مربوط به سال 2016 و 2012 بودند.
به این ترتیب باید گفت که ارزش پاداش بیت کوین هر 4 سال یک بار نصف میشود و حجم بیت کوین عرضه شده در بازار به همین میان کاهش پیدا میکند. این در حقیقت یک حرکت برای جلوگیری از تورم بیت کوین است. در حال حاضر هر 10 دقیقه 12.5 بیت کوین وارد زنجیره تأمین میشود. پس از نصف شدن پاداش بیت کوین در سال 2020، این عدد به 6.25 کاهش خواهد یافت.
ممکن است این ماجرا به این شکل تحلیل شود که کاهش عرضه بیت کوین بلافاصله منجر به افزایش ارزش آن منجر شود. ولی آن چه که در واقعیت اتفاق میافتد چنین نیست. در حقیقت باید این احتمال را هم وارد معادلات کرد که ممکن است کاهش عرضه بیت کویین بخشی از استراتژی شایعه پراکنی و ایجاد هیجان برای خرید در مردم باشد. بگذارید نگاهی به دورههای قبلی نصف شدن پاداش بیت کوین بیندازیم.
نصف شدن پاداش بیت کوین 2012
اولین بار که پاداش بیت کوین نصف شد، سال 2012 بود. تا پیش از آن هر 10 دقیقه 50 بیت کوین وارد چرخه میشد. پس از 8 ام نوامبر 2012 این مقدار به 25 بیت کوین کاهش پیدا کرد. نتیجه چه بود؟
تا چند روز قیمت بیت کوین تغییری نکرد که با توجه بهشدت کاهش پاداش بیت کوین در نوع خود جالب بود! البته این مسئله میتواند به علت آن باشد که بیت کوین در آن زمان تازه راه اندازی شده بود و در حال سپری کردن سالهای اولیه خود بود. یعنی افراد زیادی درگیر ماجرا بیت کوین نشده بودند و در نتیجه از تأثیرات و اخبار آن هم بیخبر بودند. همچنین در آن زمان بیت کوین چندان مورد توجه رسانهها قرار نداشت و در نتیجه افراد زیادی به این تغییر واکنش نشان ندادند.
اگرچه دادههای قیمت بیت کوین مربوط به سالهای دور بهصورت محدود در دسترس است، ولی بررسی همین دادهها نشان میدهد که بیت کوین در 8 ژانویه 2011 به بالاترین قیمت خود تا آن زمان که 32 دلار بود دست پیدا کرده بود. این رکوردی بود که نهایتاً 28 فوریه 2013 شکسته شد. یعنی تقریباً چند ماه پس از اولین نصف شدن پاداش بیت کوین. پس از آن بیت کوین به سیر صعودی خود ادامه داد و تا 260.5 دلار پیش رفت تا آنکه وارد یک دوره رکود چندین ماهه شد.
تقریباً یک سال پس از رویداد هاوینگ اول، بیت کوین قیمتی معادل 1176.5 دلار پیدا کرد که به معنی بیش از 1000 درصد افزایش تنها در طی یک سال بود.
نصف شدن پاداش بیت کوین 2016
هاوینگ بعدی بیت کوین در 9 ام جولای سال 2016 اتفاق افتاد. بیت کوین در آن زمان حوالی 664 دلار ارزش داشت. در روز نصف شدن پاداش بیت کوین این رقم به 626 دلار کاهش یافت. این بار ولی بر خلاف دفعه قبل، بیت کوین بهجای سیر صعودی، یک سیر نزول را پیش گرفت. البته روزهای اولیه پس از این رویداد قیمت بیت کوین تقریباً ثابت ماند ولی مجدد سیر نزولی آغاز شد که نتیجه آن قیمت 466 دلاری بیت کوین در 2ام اوت همان سال بود. پس از آن بیت کوین اگرچه روند صعودی پیدا کرد ولی هم چنان قیمتش نسبت بهپیش از نصف شدن پاداش کمتر بود.
27 اکتبر 2016 بالاخره بیت کوین ارزش سابق (قبل از هاوینگ) را پیدا کرد و این روند صعودی افزایش قیمت سرعت گرفت. چند ماه بعد رکورد قبلی بیت کویین که 1167 دلار بود شکسته شد. فوریه سال 2017 بیت کوین رکورد قبلی خود را شکست. تمام سال 2017 و حتی اوایل سال 2018 بیت کوین این روند صعودی را حفظ کرد. نتیجهاین صعود نجومی قیمت بیت کوین، رکورد بیسابقه 20 هزار دلاری آن در دسامبر 2017 بود. پس از آن بیت کوین مجدداً سیر نزولی در پیش گرفت و چنین اعداد و ارقامی دگر هرگز در جداول بیت کوین مشاهده نشد.
بنابراین بهطور خلاصه، نصف شدن پاداش بیت کوین در سال 2016 ارزش آن را از 664 دلار به حدود 20 هزار دلار رساند.
نهایتاً در مورد هاوینگ بیت کوین چه نتیجهای میتوان گرفت؟
در حال حاضر رسانههای مختلف مرتباً نصف شدن ارزش بیت کوین را اعلام میکنند. بیشتر اخبار و تحلیلها به افزایش مجدد قیمت بیت کوین معتقدند که قبل یا بعد از هاوینگ اتفاق خواهد افتاد. این گمانه پردازیها البته بر اساس آمار و ارقام و رویدادهای 2 دوره سابق است. با این حال ممکن است این دوره کاملاً متفاوت باشد.
گمانه زنیها و اطلاع رسانی در مورد این رویداد ممکن است شرایط را بهشدت تحت تأثیر قرار دهد. در بسیاری از مواقع این جو باعث افت ناگهانی قیمتها پس از عبور از لحظهای موعود میشود. این اتفاقی است که به نظر میرسد در دورههای پیشین حداقل در کوتاه مدت افتاده است.
این چنین رفتار رسانهها و بهاصطلاح بازارگرمیها پیش از این هم در دنیای ارز دیجیتال بارها اتفاق افتاده است. مثلاً رکورد افسانهای 20 هزار دلار بیت کوین خودش حاصل یکی از همین بازار گرمیهاست. تبلیغات پیش از عرضه بیت کوین و آینده آن بود که باعث شد این ارز دیجیتال از 6400 دلار به 20 هزار دلار برسد. نتیجه آن هم البته یک سقوط بزرگ در هفتههای بعد بود.
واقعیت آن است که آمار و جداول همگی تحت تأثیر اقدامات هیجانی و لحظهای مردم هستند. مثلاً در سال 2012 که افراد کمی از این رویداد اطلاع داشتند، بیت کوین افزایش شدید یا نوسان زیادی را تجربه نکرد. در حالی که سال 2016 که بیت کوین بسیار مشهورتر شده بود، نوساناتی بیسابقه در تاریخ را ثبت کرد. یک تفاوت اساسی دیگر میان نصف شدن پاداش بیت کوین در سال 2016 و 2012 نوسانات بیش از رویداد است. در حالی که در سال 2012 تقریباً هیچ نوع کاهش قیمتی پیش از رویداد دیده نشد، سال 2016 بهوضوح کاهش قیمت بیت کوین پیش و پس از هاوینگ دیده میشود.
به هر حال هر دو رویداد قبلی یک بخش مشترک دارند و آن هم افزایش قیمت بیت کوین در ماههای پس از هاوینگ و رکورد شکنیهای آن است. رفتاری که میتوانیم از بیت کوین در سال 2020 انتظار داشته باشیم.
منبع: cointelegraph