شاید از شنیدن اسم اژدهای ریش دار تعجب کنید. ترکیب عجیبی از کلمات که فقط می‌شود کاریکاتورش را تصور کرد! ولی این حیوان کاملاً واقعی است. البته نباید انتظار داشته باشید مثل اژدهای واقعی از دهانش آتش بیرون بزند، یا در جنگ با وایت واکرها همراهی‌تان کند! بلکه باید انتظار یک دوست بامزه و مهربان را داشته باشید. مطمئن باشید زندگی کنار این خزنده استرالیایی بامزه، خالی از لطف نیست.
اژدهای ریش دار نام یک مارمولک بومی استرالیاست. اسم علمی این حیوان پاگونا ویتسپس (Pogona Vitticeps) است. این مارمولک رنگ‌ها و طرح‌های مختلفی دارند و به‌راحتی با نور و گرما شارژ می‌شوند (طبیعتاً چون خزنده هستند).
ولی قبل از اینکه یک اژدها به سرپرستی قبول کنید و القاب مختلف به خودتان بدهید (!)، لازم است کمی با ویژگی‌های این حیوانات بیشتر آشنا شوید.
آشنایی با اژدهای ریش دار
در طبیعت اژدهای ریش دار را بین صخره‌ها و در مناطق خشک و بی‌آب و علف پیدا می‌کنید. یا ممکن است آن را در حال آفتاب گرفتن روی یک شاخه یا روی یک تکه سنگ ببینید. البته اگر گذرتان به استرالیا بیفتد.
این مارمولک سری مثلث شکل و بدنی تخت و پهن دارد که با فلس‌های نرم ولی تیغ‌دار پوشیده شده است. یکی از ویژگی‌های مثبت این حیوان برای نگهداری در خانه، اندازه کوچکش است. به‌علاوه اژدهای ریش دار همه چیز خوار است و رفتار خوب و آرامی هم دارد.
اژدهای ریش دار کجاست؟
هر چند پاگونا ویتسپس بومی استرالیاست، ولی به هیچ وجه فکر آوردن این مارمولک از استرالیا نباشید! چرا؟ چون از دهه 1960 میلادی صادرات این مارمولک از استرالیا ممنوع شد. بنابراین تنها راه چاره آن است که سراغ مارمولک‌های پرورش یافته در قاره‌های دیگر بروید. این مارمولک‌ها چندین نسل خارج از استرالیا بوده‌اند که باعث شده تقریباً همه دنیا پخش شوند. در نتیجه پیدا کردن آن‌ها نباید چندان دشوار باشد.
اگر از فروشگاه حیوانات اژدهای ریش دار بخرید، در مورد اصالتش اطلاعات زیادی نمی‌توانید به دست آورید. مثلا اینکه چطور بزرگ شده یا از کجا آمده. ولی اگر بتوانید خود پرورش دهنده را پیدا کنید، هم اطلاعات بیشتری در مورد گذشته‌اش خواهید داشت (غذایی که می‌خورده، نوع و اندازه قفس و …) و هم گزینه‌های متنوع‌تر (رنگ و الگوی رنگ پوست و …). گزینه دیگر، پیدا کردن پرورش دهنده‌های آنلاین است.
غذای اژدهای ریش دار
خزنده استرالیایی در سنین جوانی و بزرگ سالی بیشتر به پروتئین و سبزیجات زیاد علاقه نشان می‌دهد. ولی بچه مارمولک عاشق پروتئین است. خیلی زیاد!
اگر بچه مارمولک می‌خرید حتما به فکر پرورش جیرجیرک هم باشید، چون غذای اصلی آن است. اژدها ممکن است تا 30 عدد جیرجیرک در روز بخورد! اگر با جیرجیرک نمی‌توانید کنار بیایید، می‌توانید از جایگزینش استفاده کنید. هر چند بعید است سراغش بروید. تصمیم با خودتان است. جیرجیرک یا سوسک؟!!
زمانی که اژدها بزرگ‌تر شد (9 ماه به بعد) باید سبزیجات رنگی برایش تهیه کنید. مارمولک هر روز باید سبزیجات بخورد و خوردن حشره، یک روز در میان باشد. سبزیجات را بهتر است خرد کنید تا تقریباً اندازه فاصله بین دو چشمش شود. ممکن است مارمولک خوردن گل را هم دوست داشته باشد. هر چند همان هویج خام و سبزیجات دیگر برایش کافی است.
نگه داری از اژدهای ریش دار در خانه
نگهداری از این حیوان به معنی خرید یک آکواریوم (در واقع تراتریوم!) با حجم حدود 150 لیتر است! و البته این فقط برای یک مارمولک کافیست. تهویه مناسب، ظرف غذا، خود غذا یعنی سبزیجات و حشرات (ترجیحاً مرده!)، استراحتگاه و پناهگاه، چند شاخه چوب، و لامپ و روشنایی را هم باید به لیست تجهیزات اضافه کنید. بهتر است سنگ های هیتر دار نخرید چون دمایش را نمی‌توانید خوب کنترل کنید.
کف باید از شن پوشیده شود و بد نیست یک محوطه پر از شن هم برای بازی گوشی و تفریح هم در نظر بگیرید. می‌توانید از شن مخصوص بازی کودکان یا شن معمولی استفاده کنید. فقط مراقب باشید شن بیش از حد ریز نباشد. چون مارمولک بخشی از این شن را می‌خورد و ریز بودن شن، ممکن است باعث انسداد روده شود.
حالا که در مورد غذا و روده صحبت شد، به این نکته هم باید اشاره کرد که نظافت بخشی از وظایف روزمره شماست. اژدهای ریش دار دفع زیادی دارد و شما باید هر روز آن جا را تمیز کنید.
برای گرمایش از لامپ طیف کامل و لامپ‌های فرابنفش استفاده کنید. اژدهای ریش دار بر خلاف ما به اشعه فرابنفش برای متابولیسم و تولید ویتامین D3، نیاز دارد. با آن که خزندگان به برای فعالیت به گرما نیاز دارند ولی ممکن است گرما برایشان بیش از حد باشد. در این صورت می‌بینید اژدها یک گوشه نشسته و دهانش را باز کرده است. کار خاصی لازم نیست بکنید. فقط چراغ‌ها را خاموش کنید تا مارمولکتان سرد شود.
اژدهای ریش دار، مهربان و دوست داشتنی
خیلی از ما از یک حیوان خانگی کم و بیش انتظار مهر و محبت داریم. شاید اژدهای ریش دار ظاهر خشنی داشته باشد ولی قلبش مهربان است. این خزنده تا حدی شبیه به فامیل دورش، یعنی طوطی است. اگر اژدها به شما وابسته شود، ممکن است در صورت جدایی، غذا نخورد. معمولا اوایل که مارمولک هنوز کوچک است، کمی ترسو و خجالتی است. ولی بعد به جمع و محیط عادت می‌کند و از بودن با دیگران لذت می‌برد. فقط مراقب باشید هر زمان اژدهایتان را لمس می‌کنید، دست هایتان هم بشویید. این خزنده مثل تمام مارمولک‌های دیگر سالمونلا دارد که برای انسان سمی است.
سرمایه گذاری روی اژدهای ریش دار معقول است چرا که این مارمولک 6 تا 10 سال عمر می‌کند. بچه مارمولک حدود 15 سانتی متر طول دارد و یک سال طول می‌کشد تا بزرگ شود و به‌اندازه 40 تا 48 سانتی متر برسد.
