ساعت 3 صبح است. از خواب بیدار میشوید و هوس یک ساندویچ کره مربا یا پنیر و گردو خوشمزه میکنید. به سمت ظرف نان میروید ولی خدای من! نانها کپکزده است و ظاهر آبی رنگ آنها تمام سطح نان را پوشانده است.
تصمیم میگیرید نان را دور بیاندازید ولی ناگهان به یاد میآورید که پنیسیلین از کپک (قارچ) گرفته شده است. بنابراین احتمالا خوردن این نان ضرر ندارد، درست است؟ بهتر است تجدیدنظر کنید.
کارشناسان روکیدا در این مطلب میخواهند به شما توضیح دهند خوردن یک نان کپکزده چه عواقبی دارد. کپکها با قارچها در یک خانواده قرار میگیرند. در حقیقت، اگر زیر میکروسکوپ به کپکها نگاه کنید، مشاهده خواهید کرد که بسیار شبیه به قارچهای ریز هستند یعنی ساقههایی دارند که روی آنها هاگ قرار گرفته است.
این هاگها رنگهای زیبایی به کپکها میدهند مانند رنگ سبز – آبی که روی نان حالا غیرقابل خوردن شما شکل گرفته است.
با آن که کپکها ممکن است زیبا به نظر برسند ولی همچنین میتوانند مضر باشند. صدها هزار کپک وجود دارند و بسیاری از آنها میتوانند باعث بروز مشکلات تنفسی و حساسیتی شوند. در بعضی از موارد، کپکها مایکوتوکسین تولید میکنند، سمی که باعث میشود انسانها، احشام و سایر حیوانات بیمار شوند.
حالا حدس بزنید یکی از جاهایی که مشهورترین نوع مایکوتوکسین یعنی آفلاتوکسین روی آن رشد میکند کجاست؟ درست حدس زدید، روی غلات و محصولات آجیلی، دو چیزی که بسیاری از نانها از آنها تولید میشوند.
آفلاتوکسین، کپکی که سرطانزا است در تمامی نقاط دنیا پیدا میشود و یکی از کپکهایی است که بیشتر از همه روی آن تحقیق شده است. ولی با تمام توجهی که به آن شده است، کارخانهها هرگز نتوانستند این کپک را بین ببرند، گرچه واحدهای تولیدی در جاهای مختلف دنیا روی این قضیه نظارت دارند که مقدار آفلاتوکسین در حد قابل قبول باقی بماند.
دوباره به همان 3 نصف شب برگردیم. حالا ممکن است بگویید تکه کپکزده را جدا میکنم و باقیمانده نان را میخورم. این کار نیز اشتباه است. چیزی که روی آن تکه از نان دیدهاید ممکن است تنها سر کپک باشد. کپک از ساقهها میتواند ریشهها را به داخل نان هدایت کند.
این ریشهها محل دلخواه مایکوتوکسینها برای رشد هستند. علاوه بر این، باکتریهای نامرئی که ممکن است به همراه کپک باشند میتوانند شما را مریض کنند.
بنابراین، با آن که معلم علوم دبیرستان شما در مورد ساخت پنیسیلین از کپک راست گفته است ولی فکر خوبی نیست که سعی کنید این ماده ضد باکتری را از نان کپکزده وارد بدن خود کنید! مرتبه بعدی که هوس نان مربا کردید، با دقت نان را بررسی کنید و اگر کپکی روی سطح آن دیده میشود بهتر است به رختخواب برگردید و خواب آن ساندویچ خوشمزه را ببینید!