عباس رهامی
فهرست عنوان‌ها
احساس خستگی و خواب آلودگی می‌کنید؟ راه اول همیشه خواب است. همه همین را می‌گویند. بخوابید تا خستگی‌تان از بین برود. ولی مشکل اینجاست که خواب همیشه و برای همه راه حل نیست! خیلی اوقات بااینکه کامل می‌خوابیم و استراحت کافی داریم باز هم خسته هستیم. جریان چیست؟ چرا باید همیشه این حجم از خستگی را احساس کنیم؟ با روکیدا همراه باشید
احساس خستگی و خواب همیشه به معنی خستگی نیست
در حالت معمول خستگی نشان دهنده این است که … خوب … خسته هستید! اینکه بعد از یک روز کاری طولانی یا خواب بد شبانه احساس خستگی داشته باشید کاملاً طبیعی است. در این مواقع استراحت همه چیز را حل می‌کند. حداقل تا وقتی که کم خوابی و خستگی‌تان مشکلات دیگری به وجود نیاورده باشد. یک جای ساکت و راحت پیدا کنید، ذهن را خالی کنید و بخوابید. وقتی بیدار می‌شوید احساس کاملاً متفاوتی خواهید داشت.
ولی ممکن است این کارها را قبلاً انجام داده باشید و نتیجه نگرفته باشید. خواب کامل و خوب دارید ولی باز هم همیشه خسته هستید. مستأصل و خسته دنبال راه حل هستید. خوب ولی اول باید علت مشکل را پیدا کنید. اگر یک نفر با داشتن خواب و استراحت کافی دائماً احساس خستگی می‌کند، مسائل مختلفی می‌تواند عامل آن باشد:
کم تحرکی
ساده‌ترین مسئله‌ای که ممکن است باعث خستگی دائم شود، کم تحرکی است. مثلاً بیش از حد نشستن. معمولاً تصور رایج این است که وقتی فعالیت فیزیکی داریم خسته می‌شویم. ولی همیشه این طور نیست. کم تحرکی هم باعث می‌شود بدن عملکرد لازم را نداشته باشد و دائماً خسته باشیم. معمولاً چند دقیقه ورزش و تحرک در طول روز مشکل را حل می‌کند. کمی قدم بزنید، دوچرخه سواری کنید و … . به‌علاوه وقتی ورزش و تحرک دارید، شب‌ها هم خیلی بهتر می‌خوابید. حتی اگر مقدار ساعتی که می‌خوابید کمتر باشد، باز هم به خاطر کیفیت بالاتر، اثر بیشتری خواهد داشت.
کافئین
خیلی مواقع ما برای بیدار ماندن یا سر حال شدن یا صرفاً از روی علاقه‌ای که به طعم آن داریم، کافئین مصرف می‌کنیم. به‌خصوص نوشیدن چای در فرهنگ ما بسیار رایج است و خیلی از ما در طول روز چندین لیوان چای می‌خوریم.
بیشتر مردم از اثرات کافئین اطلاع دارند و معمولاً سعی می‌کنند قبل از خواب چای و قهوه و … نخورند. چیزی که این افراد نمی‌دانند این است که طول مدت اثر گذاری کافئین بیشتر از چیزی است که فکر می‌کنند.
کافئین جلوی انتقال دهنده‌های عصبی به نام آدنوزین را می‌گیرد. این انتقال دهنده عصبی در طول روز در مغز جمع می‌شود و باعث می‌شود که بعد از ظهر احساس خستگی و خواب آلودگی پیدا کنیم. به این شکل کافئین باعث جلوگیری از خواب آلودگی می‌شود.
مشکل اینجاست که اثر کافئین تا 6 ساعت در بدن باقی می‌ماند. چرا که در سیستم تولید آدنوزین هم اخلال ایجاد می‌کند و در نتیجه خواب شبانه سخت‌تر می‌شود. به غیر از اثرگذاری بر آدنوزین، کافئین در گردش خون هم اخلال ایجاد می‌کند.
مسائل روحی و روانی
گاهی اوقات مسائل فیزیکی و سبک زندگی مثل کافئین یا کم تحریک و … نیستند که باعث خستگی می‌شوند بلکه خستگی ما منشأ روانی دارد. مثلاً اختلال اضطراب فراگیر می‌تواند باعث خستگی دائم شود. همچنین داشتن استرس و تنش زیاد در طول روز هم می‌تواند انرژی زیادی از شما بگیرید و باعث خستگی شود.
افسردگی هم یکی از مشکلات جدی است که افراد خیلی زیادی در سطوح مختلف با آن درگیر هستند. افسردگی در بسیاری از موارد کیفیت خواب را به‌شدت پایین می‌آورد و گاهی باعث بی‌خوابی می‌شود.
مشکلات و بیماری‌های جسمی
برخی مشکلات و بیماری‌های فیزیکی می‌توانند باعث خستگی دائم شوند. البته تشخیص این بیماری‌ها توسط پزشک انجام می‌شود. در این موارد معمولاً خستگی یکی از نشانه‌های مختلفی است که فرد تجربه می‌کند. از بیماری‌هایی که باعث خستگی می‌شوند مشکلات تیروئید، دیابت و کمبود آهن است.
نهایتاً چه کنیم؟
متأسفانه جواب مشخصی به این سؤال وجود ندارد. یعنی یک راه حل مشخص و قطعی وجود ندارد چون برای هر فرد شرایط متفاوت است و راه حل هم رفع آن هم همین‌طور. کاری که باید کرد این است که علت خستگی دائم مشخص شود. هر چند که داشتن اطلاعات بیشتر در مورد انواع خستگی و مسائل و مشکلاتی که منجر به خستگی می‌شوند می‌تواند به تشخیص بهتر ریشه مشکل و در نتیجه رفع آن کمک کند. رفع خستگی دائم معمولاً نیازمند مراجعه به پزشک است تا علائم بررسی شوند و به ترتیب احتمالات مختلف کنار گذاشته شده و عامل مشکل پیدا شود.
منبع: sciencealert.com
