سرمایه‌گذاران امروزه این فرصت را دارند که دارایی‌های خود را به دو روش مستقیم و غیر مستقیم در بازار سرمایه سرمایه‌گذاری کنند. در روش غیرمستقیم، افراد مدیریت سرمایه خود را به تیمی از افراد متخصص در حوزه بازار سرمایه می‌سپارند.
این تیم که دارای مجوز‌های لازم از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار تهران هستند، مسئولیت تحلیل، معاملات و مدیریت سرمایه افراد را به عهده گرفته‌اند. سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردانی اختصاصی از جمله روش‌های غیرمستقیم است.
در مقابل، در روش سرمایه‌گذاری مستقیم، افراد به صورت مستقیم اقدام به تحلیل، خرید و فروش اوراق بهادار می‌نمایند. این دسته از سرمایه‌گذاران می‌توانند از روش‌های مختلفی مانند تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی و تابلوخوانی برای شناسایی سهم‌های مناسب استفاده کنند و به صورت مستقیم در بازار سرمایه ایران فعالیت کنند.
تابلوخوانی چیست؟
تابلوخوانی بورس یکی از روش‌های موثر شناسایی و انتخاب سهام مناسب در بازار سرمایه ایران است. ترکیب سه روش تابلوخوانی، تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی به افراد نگاهی جامع تر نسبت به روند احتمالی پیش روی در بازار سرمایه ایران می‌دهد.
یکی از اهداف اصلی تابلوخوانی، سنجش قدرت خریداران و فروشندگان حقیقی و حقوقی در بازار سرمایه ایران است.
افراد برای مشاهده تابلو هر نماد می‌توانند به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به آدرس (tsetmc.com) مراجعه کنند. در صفحه خانه این سایت، اطلاعات بازار نقدی، پیام‌های ناظر بازار، نماد‌های پرتراکنش و … به صورت جامع قابل مشاهده هستند.
سرمایه‌گذاران برای بررسی سهام مورد نظر خود، کافی است نام سهام را در قسمت جستجو وارد کرده و اطلاعات جزئی‌تری را مشاهده کنند. با استفاده از این اطلاعات جزئی و آشنایی با تابلوخوانی، افراد می‌توانند تصمیمات هوشمندانه‌تری در زمینه سرمایه‌گذاری خود بگیرند. در ادامه با بعضی از اصطلاحات تابلوخوانی آشنا خواهید شد.
سهام شناور
شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران که درصد شناوری سهم بالایی دارند، معمولا می‌توانند از نقد شوندگی بالایی نیز برخوردار باشند. معمولا در بازار سرمایه دو گروه به خرید و فروش سهام شرکت‌ها می‌پردازند. گروهی برای کسب جایگاه مدیریتی و گروهی دیگر برای دستیابی به بازدهی مناسب، به سهم‌های خریداری شده توسط گروه دوم سهام شناور گفته می‌شود.
حجم مبنا
در سال ۱۳۸۲ سازمان بورس و اوراق بهادار تهران، حجم مبنا را به عنوان پارامتری مهم در معاملات بازار سرمایه معرفی کرد. این حجم بر اساس معیارهای مختلفی مانند تعداد سهام موجود در یک سهم، درصد شناوری سهام و … محاسبه می‌شود. مفهوم کلی حجم مبنا، حداقل تعداد سهامی است که باید معامله شود تا قیمت پایانی به حداکثر دامنه نوسان مثبت یا منفی خود برسد. این اقدام به جلوگیری از تغییرات ناگهانی در قیمت سهم کمک می‌کند.
پول هوشمند
از طریق اطلاعاتی که در تابلوی هر سهم قابل مشاهده است، می‌توان ورود و خروج پول هوشمند را شناسایی کرد. پول هوشمند یا Smart Money به پولی گفته می‌شود که در اختیار سهامداران عمده سهم قرار دارد. شناسایی پول هوشمند و تحلیل آن با سایر روش‌های تحلیل مانند تحلیل تکنیکال، بنیادی و … می‌تواند دید مناسبی از وضعیت یک سهم به سرمایه‌گذار بدهد.
نخستین نشانه برای شناسایی پول هوشمند، افزایش چشمگیر حجم معاملات روزانه یک سهم نسبت به میانگین حجم ماهانه آن است. پس از مشهود شدن این افزایش حجم، باید نسبت قدرت خریدار به قدرت فروشنده را نیز تحلیل کرد.
اگر این نسبت بیشتر از ۲ باشد، ممکن است نشان‌گر ورود پول هوشمند باشد. به همین ترتیب، اگر نسبت کمتر از ۰.۵ باشد، این نسبت ممکن است نشان‌گر خروج پول هوشمند باشد. اما فقط این نسبت‌ها نباید ملاک نظر سرمایه‌گذاران باشد. این تحلیل‌ها، به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات خود را با توجه به جریان پول هوشمند در بازار سرمایه بهینه‌تر کنند.
فیلترنویسی
فیلتر نویسی ، می‌تواند یکی از مباحث جذاب و کاربردی بین افراد فعال در بازار سرمایه و علاقه‌مندان به آن باشد. این حوزه بسیار گسترده و قابل توسعه بوده و همانند هر زبان برنامه‌نویسی دیگری، دارای تعاریف و ابزارهای خاص خود است.
با فراگیری علم تابلوخوانی و به دست آوردن مهارت در این زمینه، افراد می‌توانند با استفاده از فیلتر نویسی به پیدا کردن سهام با ویژگی‌های مورد نظر خود در بازار سرمایه دست یابند. برای استفاده از این روش، ابتدا به وب‌سایت tsetmc.com مراجعه کرده و از بخش دیده‌بان به بخش فیلتر رفته و اقدام به انجام مراحل مورد نیاز کنند.
در اینجا، افراد می‌توانند فیلترهای جدیدی ایجاد کنند یا از فیلترهایی که از قبل نوشته‌اند استفاده کنند. این فیلترها بر اساس معیارهای مختلفی مانند قیمت، حجم معاملات، نسبت (P/E) و سایر مشخصه‌ها تنظیم می‌شوند.
