علائم تنگی کانال نخاعی چیست؟
تنگی کانال نخاعی به یک عارضه ستون فقرات اشاره دارد که در زبان انگلیسی به آن Spinal Stenosis گفته می‌شود. این بیماری در اثر ایجاد برخی سوراخ‌های استخوانی بر روی ستون فقرات ظاهر شده که همین موضوع منجر به تنگ شدن فضا برای اعصاب این قسمت می‌شود. این بیماری علل مختلفی داشته که اصلی‌ترین آن ژنتیک بوده و فرد می‌تواند از زمان به دنیا آمدن این مشکل را داشته باشد. ما در ادامه این مطلب قصد داریم تا بیشتر در مورد این عارضه و علائم شایع آن صحبت کنیم. همراه ما باشید.
تنگی کانال نخاعی چیست؟
درست مانند بخش‌های دیگر بدن انسان، نخاع ما هم دارای شبکه‌ای وسیع از رشته‌های عصبی بوده که موظف به ارسال و دریافت سیگنال‌های مختلف هستند. تنگی کانال نخاعی اعصاب این بخش را تحت فشار گذاشته و این می‌تواند منجر به بروز درد و حتی ناتوانی حرکتی برای فرد شود، بخصوص درد پایین کمر.
این بیماری به دلیل وجود یک توده که به سیستم نخاعی فشار وارد کرده ظاهر می‌شود. به علاوه اینکه وجود برخی سوراخ‌های استخوانی که در دنیای پزشکی از آن‌ها به عنوان فورامینا یاد شده هم دیده می‌شود. این سوارخ‌ها در ستون فقرات ظاهر شده و منجر به باریک شدن این کانال می‌شود. به همین خاطر جای کمی برای اعصاب و شبکه رشته‌های عصبی باقی می‌ماند.
انواع مختلف تنگی کانال نخاعی کدام‌اند؟
این بیماری دو نوع شناخته شده دارد. یکی تنگی کانال نخاعی جانبی در کمر و گردن، دیگری هم تنگی کانال نخاعی مرکزی کمر و گردن.
تنگی کانال نخاعی جانبی
نوع جانبی این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که سوراخ‌های بین مهره‌ای که از طریق حفره‌های ایجاد شده بین دو مهره عبور می‌کنند باریک می‌شوند. این موضوع منجر به تنگ شدن فضای عصب نخاعی می‌شود.
تنگی کانال نخاعی مرکزی
نوع مرکزی این بیماری که نوع دیگر آن است در صورت تنگ شدن یکی از مهره‌هایی که از کانال نخاعی محافظت می‌کنند ظاهر می‌شود. این مدل در هر قسمتی از ستون فقرات ممکن است دیده شود ولی به طور کلی قسمت کمر و گردن را درگیر می‌کند.
علت تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی می‌تواند کاملا ژنتیکی یا مادرزادی باشد و از طرفی به صورت اکتسابی در یک فرد دیده شود. در نتیجه نمی‌توان علت مشخص و واحدی برای آن نام برد. در ادامه برخی از شایع‌ترین دلایل بروز این بیماری را بررسی می‌کنیم:
- ژنتیک
- پارگی دیسک
- آرتروز ستون فقرات
- تنگی نخاعی مادرزادی
- بیماری دژنراتیو دیسک
- وجود خارهای استخوانی
- بیماری‌های زمینه‌ای مانند آرتریت
- ضخیم شدن یا کمانش رباط دیسکی
- وجود تومورهای سرطانی یا غیر سرطانی
- آسیب دیدگی نخاع یا ناحیه نزدیک به آن
چه افرادی بیشتر در معرض خطر تنگی کانال نخاعی هستند!؟
این بیماری به طور یکسان در تمامی افراد ممکن است دیده شود. با این حال افرادی که سابقه این بیماری را در خانواده دارند به احتمال زیاد بیشتر در معرض خطر آن قرار می گیرند. به علاوه افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای مانند استئوآرتریت یا آرتریت دارند بیشتر درگیر این بیماری می‌شوند.
علائم تنگی کانال نخاعی
علایم این بیماری در هر فرد می‌تواند با توجه به شرایط بیمار، وضعیت سلامتی، بیماری‌های زمینه‌ای و سن بیمار متفاوت باشد. به طور کلی علائم این بیماری به طور تدریجی شدیدتر می‌شوند و بعد از مدتی منجر به ناتوانی حرکتی خواهند شد.
از رایج‌ترین نشانه‌های این بیماری می‌توانیم‌به موراد زیر اشاره کنیم:
- گرفتگی مزمن ساق پاها
- بی حسی شدید در پاها
- ضعف پاها حین راه رفتن
- از دست دادن عملکرد مثانه
- دردی که به یکی از ران‌ها می رسد
- ضعف، بی حسی و گزگز یکی از پاها یا هر دو
- احساس درد شدید در پاها و قسمت پایینی کمر که با ایستادن شدیدتر شده
زمانی که فرد درگیر این بیماری شده ممکن است تنها برخی از علایم را تجربه کند. برای آشنایی با علائم بیشتر سری به مجله پزشکی درمانکده بزنید. در این مجله مطالب گوناگونی منتشر می‌شود از روش درمان سردرد گرفته تا رژیم غذایی مناسب افراد سلیاک.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید
علائم این بیماری بسیار مشخص بوده که می‌توانند بر اثر آسیب دیدگی، بلند کردن اشیا سنگین یا دلایل ژنتیکی ظاهر شوند. به طور کلی پیشنهاد ما به شما این است در صورتی که اخیرا شاهد علائم بالا بوده‌اید تا جایی که درد و علائم تاثیرات منفی بر روی زندگی روزمره‌تان گذاشته به دکتر ارتوپد، دکتر مغز و اعصاب یا جراح مغز و اعصاب مراجعه کنید.
تشخیص تنگی کانال نخاعی
پزشک می‌تواند به کمک معاینه فیزیکی و بررسی علائم بیمار موفق به تشخیص بیماری شود. به علاوه اینکه سوابق بیماری‌های فرد هم مورد بررسی قرار می گیرند. از دیگر روش‌های تشخیص دقیق تنگی کانال نخاعی می توانیم متدهای زیر را نام ببریم:
اسکن
اسکن توموگرافی کامپیوتری با استفاده از اشعه ایکس تصویرهای مختلفی از جهات متفاوت تهیه کرده که اندازه کانال نخاعی را نشان می دهد.
ام ار ای
تصویربرداری MRI هم یکی دیگر از روش‌های تشخیصی بیماری تنگی کانال نخاعی است. در این روش با استفاده از یک دستگاه مغناطیسی تمامی ریشه‌های عصبی، تغییرات نخاعی و هر گونه زائده و تومور موجود در شبکه نخاعی شناسایی می‌شوند.
میلوگرام
میلوگرام هم تقریبا مشابه به MRI است. این روش در صورت نبود دسترسی به MRI مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این متد با استفاده از تزریق یک ماده به قسمت مورد نظر به کمک کنتراست ایجاد شده در فضای مایع نخاعی تغییرات این کانال تشخیص داده می‌شود.
راه‌کارهای درمان تنگی کانال نخاعی
سوالی که برای بسیاری از افراد پیش می‌آید این است که آیا تنگی کانال نخاعی قابل درمان است یا خیر؟
راه‌کارهای درمانی این بیماری به دو گروه روش‌های جراحی و غیر جراحی تقسیم می‌شوند. با اینکه روش جراحی اغلب اوقات عوارض بیشتری دارد اما شانس بیشتری برای درمان قطعی هم وجود دارد. از رایج‌ترین متدهای جراحی می‌توانیم به جراحی به روش آندوسکوپ، جراحی کانال نخاعی، درمان به کمک لیزر و همچنین جراحی باز برای گشاد کردن کانال نخاعی اشاره کنیم.
اما روش‌های غیر جراحی عموما در تغییر سبک زندگی فرد خلاصه می‌شوند.
- کاهش وزن
- فیزیوتراپی و انجام حرکات اصلاحی
- مصرف داروهای ضد التهاب و ضد درد
- تغییر رژیم غذایی و مصرف مواد مغذی
- استفاده از دمنوش‌های آرامبخش به منظور کاهش درد
این‌ها برخی از روش‌های غیر جراحی و کم تهاجمی‌تر به حساب می‌آیند. اگر در این زمینه به اطلاعات بیشتری نیاز دارید می‌توانید با دکتر مغز و اعصاب مشورت کنید.
سخن پایانی
این بیماری اغلب به دلیل وارد شدن فشار بیش از اندازه به نخاع و اعصاب آن ظاهر می‌شود. اگر در این زمینه به اطلاعات بیشتری نیاز دارید می‌توانید سری به سایت درمانکده بزنید. درمانکده علاوه بر داشتن یک مجله پزشکی لیست کاملی از پزشکان معتبر را در اختیارتان می‌گذارد، از دکتر ارتوپد تهران گرفته تا متخصص اطفال و…
