توکن‌های تعویض ناپذیر یا NFT روش جدیدی برای ثبت آثار هنری بر روی بلاک‌چین هستند و می‌توان از آنها برای بازنمایی انواع دارایی‌های دیجیتال یا فیزیکی استفاده کرد.
معمولاً از NFT برای بازنمایی فایل‌های دیجیتال مثل عکس، ویدیو، صدا و غیره استفاده می‌شود اما می‌توان از آن برای نمایش چیزهایی مثل املاک و آثار هنری هم استفاده کرد.
در واقع، NFTها دارایی‌های دیجیتالی هستند که بر روی بلاک‌چین ذخیره می‌شوند. هر NFT یک کد شناسایی و ابرداده‌های خاصی دارد که آن را منحصربفرد و متفاوت می‌کند.
NFT چگونه کار می‌کند؟
NFTها از طریق ذخیره داده‌هایشان (مثل شناسه و توضیحات) بر روی بلاک‌چین ساخته می‌شوند. این توکن‌ها، تعویض ناپذیر هستند و همین ویژگی باعث شده که خیلی خاص باشند. یعنی بر خلاف سایر ارزهای دیجیتال، NFTها با هم متفاوت هستند.
مثلاً در بیت‌کوین، هر واحد از این ارز دیجیتال دقیقاً با سایر واحدهای بیت‌کوین برابر است اما NFTها اینطور نیستند و ارزش آنها بر اساس دارایی که هر NFT نشان دهنده آن است، مشخص می‌شود.
NFTها چگونه به شهرت رسیدند؟
اولین NFTها در سال ۲۰۱۷ و با موفقیت بازی کریپتوکیتیز به رشد و محبوبیت رسیدند که بعضی از آنها با رقم بیش از ۱۰۰ هزار دلار به فروش می‌رسیدند. پس از آن نمونه‌های مختلف دیگری مثل CryptoKicks شرکت نایکی در سال ۲۰۱۹ و تاپ شات NAB در سال ۲۰۲۰ عرضه شدند.
بازار NFT در سال ۲۰۲۱ به اوج رسید و خیلی از هنرمندان سطح جهان به این بازار آمده و NFTها را با رقم هزاران یا حتی میلیون دلار می‌فروشند.
NFTها چه تأثیری بر محیط زیست دارند؟
نگرانی اصلی درباره خطر محیط زیستی NFT این است که تولید و خرید و فروش آنها نیاز به مصرف انرژی بسیار زیادی دارد.
به همین دلیل بعضی هنرمندان و فعالان محیط زیستی NFTها را غیراخلاقی می‌دانند. مثل Memo Akten که در دسامبر ۲۰۲۰ سایت مخصوصی راه اندازی کرد که در آن به تحلیل NFTها و پیامدهای محیط زیستی آنها می‌پردازد.
این هنرمند پس از بررسی ۱۸ هزار NFT به این نتیجه رسید که میزان ردپای کربنی هر NFT به طور میانگین، معادل با مصرف برق بیش از یک ماه شخصی است که در اتحادیه اروپا زندگی می‌کند.
هزینه‌های محاسباتی NFT
علت اصلی ردپای کربنی NFT این است که این توکن‌ها در بلاک‌چین اتریوم ذخیره و تولید می‌شوند که در حال حاضر از پروتکل اجماع نظر اثبات کار استفاده می‌کند. این پروتکل انرژی بسیار زیادی را برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها مصرف می‌کند در نتیجه نودها یا همان ماینرها باید برای انجام این کار از سخت‌افزارهای تخصصی که انرژی زیادی مصرف می‌کنند استفاده کنند.
افزایش تقاضا
دلیل بعدی افزایش تقاضا است مثلاً در آگوست ۲۰۲۱ حجم معاملات این توکن‌ها به بیش از ۵.۲ میلیارد دلار رسید. نرخ رشد معاملات این توکن‌ها در سال ۲۰۲۱ نسبت به سال پیش بیش از ۳۸۰۶۰ درصد افزایش داشته است.
این اعداد بسیار قابل توجه هستند و خیلی‌ها از رونق این بازار خوشحال می‌شوند اما فعالان محیط زیستی نگران هستند که افزایش حجم معاملات این توکن‌ها باعث افزایش اثر کربنی ناشی از تولید و معامله آنها شود.
راهکارهای جایگزین
در حال حاضر راهکارهایی برای حل مسئله پیامدهای محیط زیستی بلاک‌چین در دست ساخت هستند مثل اثبات سهام. بلاک‌چین‌های اثبات سهامی وجود دارند که از NFT هم پشتیبانی می‌کنند مثل IOS.IO، الگورند یا کاردانو. اتریوم هم پیاده سازی آپگرید اتریوم ۲ را شروع کرده که شامل مکانیزم اثبات سهام است.
فاز صفر اتریوم ۲ در دسامبر ۲۰۲۰ و با ایجاد زنجیره بیکن راه اندازی شد که اولین بلاک‌چین اثبات سهامی اتریوم است. قرار است فاز یک در سال ۲۰۲۲ اجرا شود که شامل ادغام زنجیره بیکن با شبکه فعلی اتریوم است.
نتیجه گیری
توکن‌های تعویض ناپذیر جدیدترین کاربرد انقلابی فناوری بلاک‌چین هستند. این گواهینامه‌های دیجیتال نه تنها بسیار سودآور هستند بلکه کاربردهای عملی زیادی هم دارند. با این حال با رشد و توسعه بازار NFT نگرانی‌های محیط زیستی هم پررنگ تر می‌شود.
به همین دلیل ابتکاراتی برای سازگارتر کردن این پدیده با محیط زیست انجام گرفته است مثل تولید و معامله آنها از طریق بلاک‌چین‌های اثبات سهامی که بلاک‌چین بزرگی مثل اتریوم به سمت آن حرکت می‌کند و امیدواریم در آینده سایر بلاک‌چین‌ها هم مسیر مشابهی را طی کنند.
