نجوم، هوا و فضا

در سال ۱۹۹۲ میلادی، ستاره‌شناسان برای اولین‌بار موفق به کشف سیاره‌ای خارج از منظومه شمسی شدند. پس از آن که تلسکوپ هابل برای اولین‌بار به فضا پرتاب شد، تصاویر حیرت‌انگیری به دست ستاره‌شناسان رسید که نشان از وجود سیاره‌های مختلف در خارج از کیهان داشت. از آن زمان، تلسکوپ‌ها هزاران سیاره فراخورشیدی را مشاهده کرده‌اند که نه تنها مشابه کرات منظومه شمسی به دور ستارگان می‌چرخند، بلکه در منظومه‌های ستاره‌ای دوتایی نیز می‌چرخند.

نکته: ستاره‌های دوتایی، ستاره‌های کوچک و خنکی هستند که به کوتوله‌های قرمز شهرت دارند.

برخی از سیارات کشف شده حتی حول محور ستاره‌های نوترونی فوق متراکم نیز می‌چرخند. در همین حال، ممکن است سوالاتی ذهن شما را درگیر کرده باشد که آیا هر ستاره‌ دارای یک سیاره منحصربفرد است؟

آیا هر ستاره دارای یک سیاره است؟

جاناتان لونین، رئیس گروه نجوم دانشگاه کرنل، در یادداشتی به طور قاطعانه نوشت، خیر! حداقل تا آنجایی که ما می‌دانیم!  

لونین به Live Science گفت: همیشه این سوال مطرح است که آیا ستاره‌شناسان می‌توانند همه چیز را تشخیص دهند یا خیر؟ کسی به طور قطع نمی‌داند. اما مطمئناً ستاره‌های زیادی در کیهان‌های مختلف وجود دارند که همانند منظومه شمسی دارای سیاره‌های مختلفی هستند. اما، با توجه به ابزارهایی که فعلا در اختیار داریم، بعید می‌دانم تا چندین دهه بتوانیم این موضوع را تایید کنیم.

لونین گفت دانشمندان تخمین می‌زنند که به اندازه تعداد ستارگان موجود در کهکشان ما سیاره وجود دارد، اما این سیارات به طور مساوی توزیع نشده‌اند. برخی از ستارگان بیش از دوجین سیاره دارند، در حالی که برخی دیگر ممکن است هیچ سیاره‌ای نداشته باشند.

نحوه شکل گیری سیاره ها توسط هر ستاره

اما چه چیزی باعث می‌شود که یک ستاره میزبان این همه سیاره باشد در حالی که سایر ستارگان به تنهایی در کیهان سیر می‌کنند؟ دانشمندان معتقدند که سیاره‌ها از نحوه شکل‌گیری هر ستاره ناشی می‌شود. وقتی ستاره‌های جوان در حال شکل‌گیری هستند، معمولاً توسط حلقه‌ای از ذرات غبار احاطه می‌شوند. این ذرات به یکدیگر برخورد کرده و توده‌های بزرگ‌تر و بزرگ‌تری را تشکیل می‌دهند که در نهایت می‌توانند به سیاره‌ تبدیل شوند. اما همه ستاره‌های جوان آنقدر خوش شانس نیستند.

اگر ستاره‌ای پیدا شود که توسط توده‌ای از ابر بین‌ستاره‌ای تشکیل شده است که به‌طور اتفاقی چرخش بسیار سریعی دارد، ممکن است به دو یا حتی چند قطعه تقسیم شود و یک سیستم ستاره‌ای دوتایی یا منظومه چند ستاره‌ای را تشکیل دهد. زیرا آن توده به جای چرخیدن به سمت بیرون برای تشکیل یک قرص به حالت انقباض در می‌آید. و در این موارد، اگر یک قرص تشکیل نشده باشد، ممکن است که منظومه دو ستاره‌ای یا سه ستاره‌ای هرگز به یک سیاره ختم نشود.

توجه: منظومه‌های ستاره‌ای دوتایی در برخی موارد می‌توانند سیاره‌ها را تشکیل دهند – مانند منظومه Kepler-47 و سه سیاره آن – اما شرایط باید کاملاً مناسب باشد.

لونین می‌گوید: طی تصاویری که از خارج از کیهان به دست ما رسیده به نظر می‌رسد منظومه‌های ستاره‌ای دوتایی‌ای وجود داشته باشند که دارای سیارات هستند. بنابراین آیا آن سیستم‌ها با شکستن مواد به دو دسته و سپس تشکیل یک قرص در اطراف یکی از آن توده‌ها، یا شاید هر دوی آن‌ها به وجود سیارات ختم می‌شوند؟ هنوز چیزی نمی‌دانیم!

فاصله سیاره های ایجاد شده تا ستاره هایشان چقدر است؟

لونین در این باره می‌گوید: توده پر از گرد و غبار یک ستاره جوان ممکن است آنقدر آهسته بچرخد که به سادگی به ایجاد یک سیاره جدید ختم شود؛ بدون اینکه هرگز قرصی تشکیل دهد. اما این اتفاق به ندرت پیش می‌آید!

همچنین این امکان وجود دارد که یک ستاره، سیاره‌ها را فقط برای گرانش شدید ستاره دیگری تشکیل دهد تا آن‌ها را از منظومه شمسی به بیرون پرتاب کند، یا حداقل آن‌ها را بیش از حد به بیرون بفرستد که قابل تشخیص نباشند. این ممکن است همان اتفاقی باشد که برای سیاره HD 106906 b، که دور یک منظومه ستاره‌ای دوتایی در مداری دور از کیلتر می‌چرخد، افتاده است؛ به طوری که سیاره آن حدود هزاران سال نوری دورتر قرار گرفته است.

اما لونین هشدار داد که دانش ما در مورد تعداد ستاره‌های میزبان سیارات به آنچه می‌توانیم تشخیص دهیم بستگی دارد. دلیل آن این است که بسیاری از سیارات با استفاده از روش ترانزیت شناسایی می‌شوند که از افت درخشندگی ستاره به عنوان نشانه‌ای از عبور سیاره از مقابل آن استفاده می‌کند.

ما همیشه می‌توانیم به یک ستاره خاص نگاه کنیم و بگوییم، خب، سیاره‌ای در اطراف آن شناسایی نشده است، اما می‌دانید، شاید سیاره‌ای وجود داشته باشد که به نوعی کوچک است و واقعاً بسیار دورتر از ستاره اصلی خود می‌چرخد و حتی از نزدیکی آن نیز عبور نمی‌کند؛ دقیقا مانند سیاره پلوتون که تا چند سال پیش اغلب ستاره‌شناسان تصور می‌کردند به دور خورشید می‌چرخد، اما متوجه شدند که ستاره آن جایی دیگر است و همین امر موجب حذف پلوتون از فهرست سیاره‌های منظومه شمسی شد. بنابراین، این همیشه یک احتمال است، اما بیشتر از احتمال، ستارگانی هستند که واقعا سیاره‌ای در اطراف خود ندارند.

سخن پایانی

با یکی دیگر از مقالات نجومی وبسایت روکیدا همراه شما دوستان عزیز بودیم. هنوز این فرضیه که همه ستاره ها دارای سیاره هستند مورد تایید قرار نگرفته و اغلب ستاره‌شناسان به دنبال کشف این موضوع هستند. با این حال، منطق می‌گوید که بسیاری از ستاره‌ها حداقل دارای یک سیاره هستند که به دورشان می‌چرخد.

آیا تاکنون به فرضیه چندجهانی فکر کرده‌اید؟ تصور کنید سوار یک موشک هستید و در حال ترک زمین و خروج از منظومه شمسی می‌باشید. اما، با سرعت فضاپیماهای کنونی بعید است حتی به سیاره اورانوس برسید. ترک کهکشان راه شیری با تکنولوژی‌های کنونی کاملا غیر ممکن است. زیرا باید سریعتر از سرعت نور حرکت کنید. اما اگر می‌خواهید بدانید بیرون از منظومه شمسی ما چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است، ما را تا انتهای مطلب همراهی کنید.

با توجه به اطلاعاتی که ناسا از کیهان به ما می‌دهد، احتمالا میلیاردها منظومه دیگر در سرتاسر هستی وجود دارند که شاید ذهن ما گنجایش درک آن را نداشته باشد.  بنابراین، شما برای آشنایی با جهانی دیگر و سیارات داخل آن نیازی به سفر با فضاپیما ندارید. چرا که ما اطلاعات خوبی قرار است در این باره در اختیار شما بگذاریم.

فرضیه چندجهانی ، یک جهان بزرگ قدیمی

کیهان‌شناسان تا حد زیادی بر این باورند که زمانی که جهان ما بسیار جوان بود – کمتر از یک تریلیونم یک تریلیونم یک ثانیه – کاملاً متلاشی شد. در کوچکترین کسری از زمان (که دوباره شامل شامل تریلیونم بر تریلیونم ثانیه)، تمامی منظومات و ستارگان در کل گیتی پخش شدند.

اما آیا تاکنون به این فکر کرده‌اید که گیتی چقدر بزرگ است؟ گفتن دقیق آن سخت است، زیرا این مفهوم بسیار فرضی است، اما به گفته اخترشناسان بزرگتر از آن چیزی است که حتی انسان بتواند آن را تصور کند. به بیانی بهتر، عظمت هستی هرگز در مخیله ذهن انسان نمی‌گنجد. بیشتر مدل‌های این رویداد که تورم کیهانی (inflation) نامیده می‌شود، جهانی را به تصویر می‌کشد که حداقل ۱۰^۵۲ برابر بزرگ‌تر از حجم قابل مشاهده کنونی کیهان توسط انسان است. از آنجایی که بشر تنها موفق به مشاهده ۹۰ میلیارد سال نوری از کیهان شده، این بدان معناست که وسعت واقعی جهان ما آنقدر بزرگ است که تقریباً غیرقابل درک است.

تئوری جهان های جزیره ای

تورمی که در فرضیه چندجهانی تعریف شده، بسیاری از مشکلات را در کیهان‌شناسی استاندارد بیگ بنگ حل می‌کند – مدلی که چگونگی شروع جهان را توصیف می‌کند – مانند این که مناطقی از جهان که بسیار دور از یکدیگر هستند، تقریباً دمای یکسانی دارند. بر اساس تئوری تورم کیهانی، آن مناطق، زمانی بسیار دنج‌تر بودند و قبل از این که تورم آ‌ن‌ها را از هم متلاشی کند، به خوبی یکدیگر را می‌شناختند.

یک پیامد بالقوه دیگر در تئوری تورم وجود دارد و آن هم این است که ممکن است این جهان‌ها هرگز نتوانند یکدیگر را ملاقات کنند. این «تورم کیهانی ابدی» نامیده می‌شود، و این ایده توضیح می‌دهد که چگونه جهان در بزرگ‌ترین مقیاس‌ها، ممکن است همیشه در حال متورم شدن باشد. به طوری که مشابه یک ماشین ریسندگی تنها جیب‌های کوچک را به هم می‌چسباند تا به لکه‌های عادی و آرام‌بخشی مانند خودمان تبدیل شوند. در واقع جهان‌های جزیره‌ای تنها با شکاف وسیعی از نیستی جدا می‌شوند. به گونه‌ای که جزایر همجوار، همواره سریع‌تر از نور از یکدیگر دور می‌شوند (زیرا تورم همین کار را می‌کند).

این جهان‌های جزیره‌ای، که در فرضیه چندجهانی بزرگ‌تر جاسازی شده‌اند، هرگز یکدیگر را ملاقات نمی‌کنند و هرگز نمی‌توانند با یکدیگر صحبت کنند. در واقع، یافتن شواهد مستقیم از وجود آن‌ها غیرممکن خواهد بود.

تورم یا عدم تورم کیهانی

در فرضیه چندجهانی موضوع تورم همیشه مورد بحث بوده است. در واقع، بدون در اختیار داشتن شواهد مستقیم، آیا می‌توانیم حدس بزنیم که آیا تئوری چندجهانی محتمل است یا خیر؟ اگر ما فقط یک حباب در یک وان حمام غول پیکر پر از فوم هستیم که سریعتر از نور منبسط می‌شود، چگونه می‌توانیم وجود آن این را بفهمیم؟

اولین قدم آزمایش تورم است. کیهان‌شناسان هنوز در مورد آن صحبت نمی‌کنند، اما شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد چیزی مانند تورم در جهان اولیه اتفاق افتاده است. نوسانات در تابش پس زمینه‌ی کیهانی، یا نوری که در زمان جهان ما شروع به سرد شدن کرد (زمانی که تنها ۳۸۰۰۰۰ سال سن داشت) منتشر شد، الگویی دارد که با آنچه در صورت وقوع تورم مشاهده می‌کنید، مطابقت دارد. این در حالی است که هیچ نظریه دیگری درباره جهان اولیه با آن الگوی نور مطابقت ندارد.

پس این نظریه می‌تواند کمی به الگوهای رسم شده نزدیک باشد. اما تورم کیهانی یک نظریه واحد نیست. این بیشتر شبیه کلاس یا دسته‌ای از نظریه‌هاست. به طوری که صرفا مدل‌های مختلف فیزیک متفاوت، محرک‌های متفاوت، علل مختلف و اثرات متفاوت این رویداد را فرض می‌کند. از آن جایی که همه این نظریه‌ها بر اساس مدل‌های فرضی فیزیک شدید جهان اولیه هستند، هنوز خیلی زود است که بگوییم کدام یک از نظریه‌ها – در صورت وجود – درباره فرضیه چندجهانی درست است.

فیزیکدانان گمان می‌کنند که تورم کیهانی ابدی شامل شکل‌گیری تمام هستی است، به طوری که شبیه به اغلب مدل‌های تورم است. بنابراین، به دنبال این شبهه، اگر تئوری تورم کیهانی صحیح باشد، تورم ابدی نیز به احتمال زیاد درست است، و چندجهانی ممکن است واقعی باشد.

قضاوت در مورد فرضیه چندجهانی

نیازی به گفتن نیست که وجود چندجهانی قرص بسیار بزرگی برای بلعیدن است. اگر فرضیه تورم ابدی درست باشد، پس فقط یک جهان یا تعداد زیادی کیهان وجود ندارد، بلکه تعداد نامتناهی جهان کوچک وجود دارد. به گونه‌ای که هر یک به طور بالقوه از قوانین فیزیک و آرایش ذرات خود پشتیبانی می‌کند. بنابراین، اگر تعداد راه‌های چیدمان ماده و انرژی محدود باشد – فقط راه‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید یک جهان بسازید – آنگاه یک چندجهانی بی‌نهایت نیاز به کپی‌های مکرر از همان موقعیت فیزیکی دارد، حتی اگر ترکیب خاصی از پیکربندی‌های فیزیکی به‌طور باورنکردنی نادر باشد.

این بدان معناست که یک کپی از نسل بشر وجود دارد، در فاصله‌ای محدود (اما بسیار دور). و یک کپی دیگر از در گذشته وجود داشته است. و یکی دیگر. و یکی دیگر. که برای رسیدن به انتهای این مدل شاید میلیاردها سال باید تلاش کنیم.

اما تنها در صورتی می‌توانیم بگوییم که فرضیه چندجهانی وجود دارد که تئوری تورم ابدی واقعاً تمام هستی را در بربگیرد. به طوری که دقیقاً همان چیزی باشد که گروهی از فیزیکدانان اخیراً در مقاله‌ای به آن اشاره کرده‌اند. برای اثبات این قضیه، جزئیات این مقاله به مجله کیهان‌شناسی و فیزیک نجومی arXiv ارسال شد. آن‌ها تعداد زیادی از مدل‌های تورم کیهانی را مورد بررسی قرار دادند و برای رسیدن به پاسخی روشن آن را با انواع مدل‌ها و پارامترهای دیگر تطبیق دادند. آن‌ها این کار را به منظور شناسایی این که کدام یک یکپارچه بوده و کدام یک به تورم ابدی و چندجهانی منجر شده است.

پاسخ آن‌ها به این تحقیق چیزی جز پیچیده بودن آن نبود.

جزئیات تحقیق مجله arXiv در خصوص فرضیه چندجهانی

اول از همه، آن‌ها دریافتند که تورم ابدی آنطور که در ابتدا تصور می شد رایج نیست. توضیح آن‌ها برای این که چرا کیهان‌شناسان فکر می‌کردند تورم ابدی کل هستی را شامل می‌شود، به این دلیل بود که کیهان‌شناسان قبلی تنها مجموعه محدودی از مدل‌ها را مطالعه کرده بودند. آن‌ها دریافتند که بسیاری از مدل‌های تورم قابل دوام (در اینجا “قابل دوام” به این معنی است که آشکارا با مشاهدات در تضاد نباشد) منجر به یک سناریوی تورم ابدی نشدند.

با این حال، محققان دریافتند که حتی دستیابی به اندازه‌گیری «مشترک» چیزی مانند تورم ابدی دشوار است، زیرا ما درک خوبی از مدل‌های تورم و نحوه عملکرد آن‌ها نداریم. آن‌ها استدلال کردند که پاسخ دادن به سؤال کلی بودن تورم ابدی با یک پاسخ غیرممکن است، زیرا هنوز چیزهای زیادی در مورد فیزیک تورم برای یادگیری وجود دارد.

پس آیا هم اکنون یک همزاد دیگر در جهانی دورتر وجود دارد که دقیقاً همین مقاله را می‌خواند؟ علم می‌گوید: گفتنش سخت است.

سخن پایانی

با یکی دیگر از مقالات علمی وبسایت روکیدا خدمت شما همراهان عزیز بودیم. فرضیه چندجهانی جزو آن دسته از فرضیه‌هایی است که اثباتش بسیار سخت است. زیرا نیاز به مطالعه دقیق تمامی مدل‌های موجود دارد. در واقع، تنها در صورتی می‌توانیم بگوییم که نظریه چندجهانی وجود دارد که تئوری تورم ابدی واقعاً تمام هستی را در بربگیرد.

تلسکوپ فضایی جیمز وب یکی از مهم‌ترین دستاوردهای نجومی در چند دهه اخیر به حساب می‌آید. همان‌گونه که در اخبار شنیده‌‌اید، این تلسکوپ غول‌آسا اخیراً‌ به فضا پرتاب شد تا دورنمایی هیجان‌انگیز در کهکشان پیش روی انسان‌ قرار دهد. تلسکوپی که از آن صحبت می‌کنیم نزدیک به ۳۲ سال توسط برجسته‌ترین مهندسان سازمان‌های فضایی اروپا، کانادا و ناسا در حال ساخت و توسعه بود. ناگفته پیداست در این تلسکوپ فضایی با جدیدترین دستاوردهای نجومی روبه‌رو هستیم. در بین تمامی این دستاوردها، مقاومت این تلسکوپ و دوربین‌های آن در برابر سرما چشمگیرتر به نظر می‌رسد. در ادامه اطلاعات بسیار جالبی از تلسکوپ فضایی جیمز وب با شما در میان می‌گذاریم.

تلسکوپ فضایی جیمز وب، بزرگ‌ترین تلسکوپ فضایی است که تاکنون بشر ساخته. جیمز وب به عنوان جانشین تلسکوپ فضایی هابل به حساب می‌آید. این تلسکوپ قرار است دل کهکشان را بشکافد و به اعماق کائنات سفر کند. وظیفه اصلی تلسکوپ فضایی جیمز وب، جمع‌آوری پرتوهای مادون قرمز از دوردست‌های فضا است. با این حال همان‌گونه که شما بهتر از ما می‌‌دانید، قسمت‌های بسیار دور فضا دمایی بیش‌از‌حد سرد دارد. به همین دلیل ناسا مدعی است تلسکوپ جیمز وب سردترین دوربین فضایی خواهد بود. برای اطمینان‌ خاطر پیدا کردن از کارآیی این تلسکوپ فضایی در شرایط بسیار سرد، تلسکوپ فضایی جیمز وب امتحان‌های سختی را پشت سر گذاشته است.

جالب است بدانید بسیار از جرم‌های کهکشانی مانند سیاره‌ها، ستاره‌ها، گاز و گردوغباریی که در فضا وجود دارد، پرتوهای مادون قرمز ساطع می‌کنند. با این حال دیگر اجرام گرم در فضا نیز چنین پرتویی ساطع می‌کنند. به همین دلیل ۴ ابزار بسیار قدرمند تلسکوپ فضایی جیمز وب، باید در کنار مقاومت در برابر سرمای بسیار زیاد، پرتوهای مادون قرمز را با دقت چشمگیری تشخیص دهند. برای اینکه تلسکوپ فضایی جیمز وب مقدار این پرتوها را کاهش دهد، باید در دمای ۲۸۸ درجه زیر صفر قرار بگیرد. برای عملکرد دقیق تلسکوپ فضایی جیمز وب، تشخیص‌گرهای داخل ابزارهای نیمه‌ مادون قرمز این تلسکوپ باید در دمایی معادل ۲۶۶ درجه زیر صفر قرار بگیرند. این دما فقط چند درجه از سرمای صفر مطلق بیشتر است. دمای صفر مطلق، سردترین دمایی است که وجود دارد. این دما به معنای نبود کامل گرماست، به همین دلیل شبیه‌سازی چنین دمایی کار ساده‌ای نیست.

برای رسیدن به چنین دمایی، تلسکوپ فضایی جیمز وب پس از قرار گرفتن در فضایی بسیار دور از کهکشان، محافظی بزرگ به اندازه یک زمین تنیس را در برابر پرتوهای خورشید، باز می‌کند. این محافظ جلو رسیدن پرتوهای خورشید را به تلسکوپ فضایی جیمز وب می‌گیرد. سایه‌ای که این محافظ برای تلسکوپ ایجاد می‌کند، باعث می‌شود سرمای مورد نیاز تلسکوپ برای دریافت پرتوهای مادون قرمز را به دنبال دارد. انتظار می‌رود تلسکوپ فضایی تلسکوپ جیمز وب پس از ۷۷ روز از پرتاب، به موقعیت مناسبی برای دریافت پرتوهای مادون قرمز کهکشانی برسد. سپس ۱۹ روز طول می‌کشد تا دمای تلسکوپ جیمز وب به حدود منفی ۲۶۶ درجه سانتی‌گراد برسد. با رسیدن به این دمای بسیار سرد، تلسکوپ فضایی جیمز وب آماده دریافت پرتوهای مادون قرمز خواهد شد.

خنک‌کننده‌های دیگری نیز در تلسکوپ فضایی جیمز وب تعبیه شده است. این خنک‌کننده‌ها، دستاوردی بسیار چشمگیر در دانش فضایی به حساب می‌آیند. در این فرایند از گاز هلیوم برای انتقال گرما از تشخیص‌دهنده‌های تلسکوپ کمک گرفته شده است. به غیر از قسمت‌های تشخیص‌دهنده پرتوهای مادون قرمز، دیگر قسمت‌های تلسکوپ جیمز وب نیازی به سرمایی بسیار زیاد ندارد. به همین دلیل دانشمندان فضایی برای دستیابی به چنین فناوری، از مراکز نجومی قسمت‌های مختلف دنیا کمک گرفته‌اند.

تلسکوپ فضایی جیمز وب، به لطف این فناوری‌ها قرار است پرده‌های زیادی از رازهای کهکشان بردارد. از آنجایی که این تلسکوپ هم اکنون در بی‌کران آسمان در حال حرکت است، باید دید این دستاوردها چه دورنمایی از کهکشان پیش روی بشریت قرار خواهد داد.

تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا در حال حاضر آماده پرتاب و تبدیل شدن به قوی‌ترین تلسکوپ از لحاظ کیفیت تصاویر در فضا است. اما سوالی که ذهن علاقمندان به نجوم را مشغول خود کرده این است که عکس‌های آن چگونه با عکس‌های تلسکوپ هابل مقایسه خواهند شد؟

تلسکوپ فضایی هابل در آوریل ۱۹۹۰ به مدار پایین زمین پرتاب شد. این تلسکوپ در طول سه دهه با ثبت تصاویر باورنکردنی و خیره‌کننده از کیهان توجه ما را به خود جلب کرده است. آسمانی که زمانی تنها یک پرتگاه کم‌نور تصور می‌شد و برای بسیاری از انسان‌ها اسرارآمیز بود، اکنون تبدیل به جهانی پر از جزئیات و اجرام رنگارنگ شده است. به طوری که انسان هم اکنون قادر است تصاویر اغلب ستاره‌ها و کهکشان‌هایی که قبلاً در آرزوی دیدن آن‌ها بود را مشاهده کند.

اما تلسکوپ فضایی جیمز وب که در ۲۴ دسامبر به فضا پرتاب شد، کارها را کمی متفاوت خواهد کرد. بر اساس اطلاعیه ناسا، جیمز وب با آینه طلایی غول پیکر و ابزارهای رصد نور مادون قرمز، به گونه‌ای طراحی شده که قادر است اجسام را متفاوت‌تر ببیند. در این اطلاعیه آمده است که جیمز وب اجسام را ۱۰ تا ۱۰۰ برابر کم نورتر از آنچه هابل می‌بیند، مشاهده خواهد کرد. بنابراین، کیفیت تصاویر وب چگونه با کیفیت تصاویر هابل مقایسه خواهد شد؟

یک چیز مسلم است: طبق این اطلاعیه، تصاویری که وب می‌گیرد، «جزئیات را بهتر نشان خواهد داد و دیدنی‌تر خواهد بود».

تلسکوپ فضایی جیمز وب جایگزین هابل نخواهد شد

تلسکوپ وب اغلب به عنوان جانشین هابل توصیف می‌شود. اما علی‌رغم تعداد انگشت شماری اشکال جزئی هنگام ثبت تصاویر در طول سال‌ها، ابزارهای علمی هابل همچنان قوی هستند و این دو تلسکوپ بزرگ قرار است با هم (البته دور از یکدیگر) در فضا به ماموریت خود ادامه دهند.

هابل در مدار پایین زمین قرار داشته و بسیار به ما نزدیک است، اما وب بسیار دورتر، به نقطه‌ای پایدار از نظر گرانشی در فاصله ۹۳۰۰۰۰ مایلی (۱.۵ میلیون کیلومتری) از زمین، به نام نقطه لاگرانژ خورشید-زمین ۲ (L2) خواهد رفت.

علاوه بر این، در حالی که هابل و جیمز وب هر دو تلسکوپ فضایی بزرگی هستند (اگرچه وب بسیار بزرگتر است)، این دو در واقع کیهان را بسیار متفاوت می‌بینند.

کلاوس پونتوپیدان، یکی از توسعه‌دهندگان پروژه وب در مؤسسه علمی تلسکوپ فضایی در بالتیمور، در یک کنفرانس خبری در ماه مه گفت: جیمز وب تصاویر شگفت‌انگیزی خواهد گرفت؛ این تصاویر به مراتب بهتر از عکس‌هایی خواهند بود که هابل تاکنون به ثبت رسانده است. پونتوپیدان در ادامه صحبت‌های خود افزود: اگرچه جیمز وب از جهاتی بهتر است، اما تصاویر وب اساساً متفاوت خواهند بود، زیرا طول موج‌های متفاوتی نسبت به آن دارند.

در حالی که هابل نور را در طول موج‌های نوری و فرابنفش در درجه اول مشاهده می‌کند، تلسکوپ فضایی جیمز وب برای تشخیص نور مادون قرمز در درجه اول طراحی شده است.

زیبایی در مادون قرمز

وب با مشاهده مادون قرمز، تصاویر زیبا و منحصر به فردی را ثبت می‌کند.

پونتوپیدان گفت: فکر می‌کنم که جیمز وب فوق‌العاده خواهد بود، اما پیش‌بینی این که چگونه تصاویر را به ثبت می‌رساند بسیار دشوار است، زیرا این اولین مأموریت آن در نوع خود خواهد بود.

پونتوپیدان گفت: کیفیت تصاویر به نظر بسیار متفاوت‌تر از هابل خواهد بود. ستارگان به خودی خود محو می‌شوند. زمانی که شما به طول موج بلندتری حرک کنید، آن‌ها کم نورتر و کم نورتر می‌شوند، این در حالی است که ابرهای بین ستاره‌ای درخشان‌تر و درخشان‌تر و درخشان‌تر می‌شوند.

پونتوپیدان توضیح داد که برخی از ترکیبات گازی و همچنین گرد و غبارها زمانی که شما به صورت اریب در حال حرکت به قسمت نور مادون قرمز آن‌ها هستید، کمی ضعیف یا به اصطلاح شل می‌شوند. اما این لزوما چیز بدی نیست.

پونتوپیدان افزود: «من فکر می‌کنم در این باره شاید نگرانی‌هایی وجود داشته باشد، زیرا توسعه‌دهندگان ناسا هرگز نمی‌خواهند تصاویری به دستشان برسد که در نهایت تار یا مبهم به نظر برسند. اما همانطور که مشخص است، در واقع، اگر کمی بیشتر به سمت مادون قرمز بروید … خود غبار در مسیر نور خواهد درخشید. در این حالت شما یک سحابی شفاف و نورانی خواهید دید که می‌درخشد.

تفاوت در مادون قرمز

هابل می‌تواند نوری را در محدوده طول موجی از حدود ۲۰۰ نانومتر (nm) تا ۲.۴ میکرون ببیند، در حالی که برد تلسکوپ فضایی جیمز وب از حدود ۶۰۰ نانومتر تا ۲۸ میکرون خواهد بود. با این حال طبق اطلاعیه ناسا، محدوده نور مرئی از حدود ۷۰۰ تا ۴۰۰ نانومتر است.

حتی اگر وب اساساً نور مادون قرمز را مشاهده کند، همچنان می‌تواند قسمت قرمز/نارنجی طیف نور مرئی را نیز ببیند. روکش طلایی آینه‌های آن نور آبی را از طیف مرئی جذب و در عوض نور مرئی زرد و قرمز را منعکس می‌کند که تشخیص آن برای چشم غیر مسلح انسان بهتر است.

اگرچه هابل چنین قابلیتی ندارد، اما توانایی مشاهده مقداری فروسرخ را دارد، بنابراین این نوع رصد به معنای پایان عمر هابل نیست. در واقع، در سال ۲۰۱۳، تیم هابل یک تصویر مادون قرمز خیره کننده از سحابی سر اسب را منتشر کرد که هابل آن را در جشن بیست و دومین سالگرد پرتاب خود به فضا گرفته بود.

قدرت مادون قرمز

هابل برای چندین دهه تصاویر خیره کننده‌ای را در اختیار جهان قرار داده است و وضوحی مشابه تلسکوپ فضایی جیمز وب دارد. بر اساس اطلاعیه ناسا، رزولوشن زاویه‌ای وب یا وضوح دید آن، مانند هابل خواهد بود. در این اطلاعیه آمده است: تصاویر وب به همان وضوح تصویر هابل به ثبت می‌رسند. به گفته ناسا، وضوح وب به آن اجازه می‌دهد تا جزئیات یک شی به اندازه یک پنی ایالات متحده را در ۲۴ مایلی (۴۰ کیلومتری) ببیند.

علی‌رغم این شباهت، وب آینه بسیار بزرگ‌تری دارد {۲۱.۳ فوت (۶.۵ متر) عرض در مقایسه با ۷.۸ فوت (۲.۴ متر)}. آشکارسازهای پیشرفته جیمز وب برای دیدن عمیق‌تر طیف مادون قرمز نسبت به هابل طراحی شده است.

ناسا توضیح داده است که وب با رصد در مادون قرمز، به دانشمندان این امکان را می‌دهد تا فواصل دورتری از کیهان را ببینند. آینه بزرگ‌تر وب همچنین سطح بیشتری را برای جمع‌آوری نور به آن می‌دهد، و این امکان را فراهم می‌کند که حتی به میلیاردها سال قبل رفته و دورترین اجرام آسمانی را مشاهده نمایند.

طراحی پیشرفته

تلسکوپ فضایی جیمز وب به گونه‌ای طراحی شده است تا بتواند تصاویر اولین ستارگان و کهکشان‌هایی که در اولین کیهان شکل گرفته‌اند را به ثبت برساند. این تلسکوپ غول‌پیکر می‌تواند اجسامی را که ۱۰ میلیارد بار کم‌نورتر از کم‌نورترین ستاره‌های قابل مشاهده بدون تلسکوپ هستند را ببیند. این در حالی است که جیمز وب قادر است اشیایی که  ۱۰ تا ۱۰۰ بار کم‌نورتر از چیزی که هابل می‌تواند مشاهده کند را شناسایی نماید.

وب به چهار ابزار علمی برای کمک به مشاهدات خود مجهز شده است. این‌ها شامل دوربین مادون قرمز نزدیک (NIRCam)، طیف‌نگار مادون قرمز نزدیک (NIRSpec)، ابزار مادون قرمز میانی (MIRI) و سنسور هدایت دقیق/تصویرگر مادون قرمز نزدیک و طیف‌نگار بدون شکاف (FGS-NIRISS) می‌شوند.

پونتوپیدان گفت: با این ابزارها، وب می‌تواند کاری را انجام دهد که ما آن را طیف‌سنجی تصویربرداری می‌نامیم، جایی که می‌تواند یک تصویر بگیرد، اما یک طیف و هر پیکسل از تصویر را نیز به ثبت برساند. در طیف سنجی تصویربرداری، اطلاعاتی در مورد طیف طول موج‌های موجود در هر قطعه کوچک از تصویر وجود دارد. این می‌تواند به دانشمندان کمک کند تا بدانند چه عناصر یا مواد شیمیایی خاصی ممکن است آن طیف را ایجاد کرده باشد.

سخن پایانی

پونتوپیدان  سخنان خود را این گونه به پایان می‌رساند که مجموعه منحصر به فرد ابزارهای تصویربرداری وب به او اجازه می‌دهد تا انواع کارهای علمی دیگر را انجام دهد، مانند مشاهده سیارات فراخورشیدی در حال عبور از مقابل ستاره‌ها یا تعیین ترکیب یک ابر در منطقه ستاره ساز. او به مطالعاتی اشاره کرد که ممکن است به دنبال یخ، آب و مواد آلی پیچیده در جو سیارات فراخورشیدی باشند. تلسکوپ فضایی جیمز وب با مشارکت ناسا، آژانس فضایی اروپا و آژانس فضایی کانادا طراحی شده است. امیدواریم که از این مقاله جذاب وبسایت روکیدا نهایت بهره را برده باشید.

از میان تمام تئوری‌های توطئه‌ای که اینترنت را پر کرده است، تئوری زمین مسطح احتمالاً جالب‌ترین آن باشد. از این گذشته، یونانیان باستان شکل سیاره (و حتی محیط آن) را در قرن سوم قبل از میلاد کشف کردند.

اما جامعه‌ای اندک از زمین‌شناسان که در دهه ۱۹۵۰ تأسیس شد و به اصرار بر مسطح بودن زمین اختصاص داشت، ذهنیت مدرنی از طرح زمین مسطح را ایجاد کرد. این باورمندان (در این مقاله قصد داریم تا معتقدان به تئوری زمین مسطح را، باورمندان خطاب کنیم) ادعا می‌کنند که زمین یک دیسک صاف است و شواهدی مبنی بر گرد بودن آن – مثلاً عکس‌هایی که از فضا گرفته شده‌اند – فریبکاری مفصلی است که توسط چندین دولت انجام می‌شود. نظرات در مورد نحوه عملکرد زمین مسطح متفاوت است، و معتقدان نسخه‌های مفصلی از فیزیک و تفاسیر خلاقانه از منظومه شمسی را سرهم می‌کنند تا تئوری‌های خود را ثابت کنند.

هیچکس هنوز نمی‌داند تعداد معتقدان به زمین مسطح چقدر است؟ طبق گزارش مجله اسمیتسونیان که در سال ۱۹۵۶ تأسیس شد، انجمن معتقدان به تئوری زمین مسطح زمانی به ۳۵۰۰ نفر می‌رسید که در حال حاضر تنها بیش از ۵۰۰ عضو در فهرست خود دارد. اما برخی از باورمندان نمی‌خواهند که عضو این انجمن باشند.

طبق یک مقاله که توسط CNN در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، برخی از شرکت‌کنندگان در کنفرانس بین‌المللی زمین مسطح در دالاس در آن سال به خبرگزاری گفتند که این سازمان یک جبهه تحت حمایت دولت است که برای ساخت تئوری زمن تخت طراحی شده است. بعدها انجمن زمین مسطح به این موضوع واکنش نشان داد و به CNN گفت: ما یک نهاد تحت کنترل دولت نیستیم. ما سازمانی از نظریه‌پردازان زمین مسطح هستیم که مدت‌ها قبل عضو گروه FEIC بودیم.

باورمندان به تئوری زمین مسطح چه کسانی هستند؟

از شکاف بین کنفرانس بین‌المللی زمین مسطح و انجمن زمین صاف می‌توان دریافت که باورمندان زمین صاف یک گروه یکپارچه نیستند. رئیس فعلی انجمن زمین مسطح، دانیل شنتون، اهل لندن است که اکنون در هنگ کنگ زندگی می‌کند. رابی دیویدسون، که کنفرانس‌های بین‌المللی سالانه زمین مسطح را سازماندهی می‌کند، یک کانادایی است که از جهان‌بینی کتاب مقدس حمایت می‌کند و با آنچه او «علم‌گرایی» می‌خواند مخالف است.

یک نظرسنجی عمومی در سال ۲۰۱۷ توسط Public Policy Polling نشان داد که تنها ۱ درصد از آمریکایی‌ها معتقدند زمین صاف است و ۶ درصد دیگر گفتند که نسبت به این تئوری مطمئن نیستند. شواهد بسیار کمی مبنی بر تفاوت در این عقیده بر اساس وابستگی سیاسی وجود داشت. تنها ۳.۲ درصد از شرکت‌کنندگان شاید تمایلات سیاسی داشتند.

مقاله ای در سال ۲۰۱۸ در کلرادو سان در مورد کنوانسیون زمین مسطح در دنور نشان داد که بسیاری از شرکت‌کنندگان به مجموعه کاملی از تئوری‌های توطئه اعتقاد داشتند، مانند اینکه همه سیاستمداران تنها یک بازیگر هستند و این نیروهای سایه قدرتمند در جهان هستند که آن را کنترل می‌کنند.

باورمندان به تئوری زمین مسطح گاهی اوقات از سوی افراد مشهور تشویق می‌شوند. به عنوان مثال، در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۶، خواننده رپ بابی ری سیمونز جونیور (معروف به BoB) آهنگی به نام “Flatline” منتشر کرد که در آن از نیل دگراس تایسون، اخترفیزیکدان، پس از نبرد توییتری این دو بر سر موضوع کروی بودن زمین انتقاد کرد. این خواننده رپ متقاعد شده است که زمین صاف است. یک روز پیش از آن، او در توییتی نوشت: مهم نیست که چقدر در ارتفاع هستید… افق همیشه هم سطح چشم است… ببخشید دانشجویان… من هم نمی‌خواستم باور کنم اما شواهد مرا مجبور کرد. در سال ۲۰۱۸، کایری اروینگ، بازیکن NBA، پس از ایجاد یک جنجال رسانه‌ای که به کروی بودن زمین شک کرده بود، سال ۲۰۱۷ در یک پادکست خبری مجبور شد از مردم و اخترشناسان عذرخواهی کند.

نقشه زمین مسطح

باورمندان به تئوری زمین مسطح حتی نقشه آن را نیز ترسیم کرده‌اند. نظریه پیشرو زمین صاف معتقد است که زمین یک دیسک است که دایره قطب شمال در مرکز آن قرار دارد. قطب جنوب نیز یک دیوار یخی به ارتفاع ۱۵۰ فوت (۴۵ متر) در اطراف لبه دیسک است. آن‌ها می‌گویند که کارمندان ناسا از این دیوار یخی محافظت می‌کنند تا از بالا رفتن و سقوط افراد از دیسک جلوگیری کنند. (ناتان تامپسون، نظریه‌پرداز توطئه زمین مسطح، با توجه به بدبینی خود نسبت به ناسا، در اواسط ماه مه ۲۰۱۷ به مردی که به گفته او کارمند ناسا در استارباکس است، نزدیک شد. تامپسون، بنیانگذار صفحه رسمی بحث زمین مسطح و گلوب در یوتیوب، ادعا کرد که ثابت می‌کند زمین مسطح است. این که چندین فضانورد پس از انجام ماموریت به طور مشکوکی در اقیانوس غرق شدند تنها یک دروغ است که توسط ناسا مطرح شده است.

علاوه بر این، آن‌ها می‌گویند که گرانش زمین یک توهم است. چراکه اجسام خود به خود به سمت پایین شتاب نمی‌گیرند. در عوض، دیسک زمین با سرعت ۳۲ فوت بر ثانیه به سمت بالا شتاب می‌گیرد که توسط نیروی مرموز به نام انرژی تاریک به سمت بالا هدایت می‌شود. در حال حاضر، در مورد اینکه آیا نظریه نسبیت انیشتین به زمین اجازه می‌دهد تا به طور نامحدود به سمت بالا شتاب بگیرد یا نه، میان باورمندان به تئوری زمین مسطح اختلاف نظر وجود دارد.

زیر این دیسک چه چیزی قرار دارد؟

در مورد آنچه در زیر دیسک زمین نهفته است، هنوز اظهارنظری نشده است. اما اکثر باورمندان معتقدند که از “سنگ” تشکیل شده است.

شایان ذکر است که همه موارد فوق حتی در انجمن زمین صاف کاملاً بحث برانگیز است. دیویدسون در مقاله‌ای در سال ۲۰۱۹ به سی ان ان نوشت: هیچ یک از ما باور نمی‌کنیم که یک شی پرنده معلق در فضا هستیم. او گفت که در کنفرانس‌های بین‌المللی زمین مسطح، این باور رایج‌تر است که فضا اصلاً وجود ندارد و دیسک زمین به صورت ثابت در یک مکان صاف قرار دارد. به گزارش گاردین، یکی از سخنرانان در FEIC 2018 حتی استدلال کرد که زمین نه یک کره است و نه یک دیسک، بلکه به شکل الماس است.

آیا باورمندان به تئوری زمین مسطح فکر می‌کنند که ماه نیز صاف است؟

نظرات باورمندان در مورد ماه متفاوت است. سایت Space.com در این باره گزارش داد که برخی فکر می‌کنند در حالی که زمین مسطح است، ماه و خورشید کروی هستند. در این دیدگاه، چرخه روز و شب زمین با این فرض توضیح داده می‌شود که خورشید و ماه کراتی به ابعاد ۳۲ مایل (۵۱ کیلومتر) هستند که در دایره‌هایی در فاصله ۳۰۰۰ مایلی (۴۸۲۸ کیلومتری) بالای صفحه زمین حرکت می‌کنند. (آن‌ها می‌گویند ستارگان در یک فضای خالی در ارتفاع ۳۱۰۰ مایلی حرکت می‌کنند.) مانند نورافکن‌ها، این کره‌های آسمانی بخش‌های مختلف سیاره را در یک چرخه ۲۴ ساعته روشن می‌کنند. معتقدان به این تئوری بر این باورند که باید یک “ضد ماه” نامرئی نیز وجود داشته باشد که ماه را در طول ماه گرفتگی پنهان کند.

در یوتیوب، ویدئوهایی وجود دارد که به سایه‌ها در تصاویر ماه اشاره می‌کنند و استدلال می‌کنند که ماه شفاف است و بنابراین فقط یک نور است. یکی از سخنرانان کنفرانس زمین مسطح در سال ۲۰۱۸ با حضور یک خبرنگار گاردین، موردی را برای ماه به عنوان یک طرح ارائه کرد.

روش زتتیک (ZETETIC) چیست؟

اگر بر اساس شواهد علمی منصرف کردن باورمندان به تئوری زمین مسطح سخت به نظر می‌رسد، دلیلی برای آن وجود دارد: نظریه‌پردازی زمین مسطح از شیوه‌ای از تفکر به نام «روش زتتیک» ناشی می‌شود. روش زتتیک جایگزینی برای روش علمی است که توسط یک زمین مسطح قرن نوزدهمی توسعه یافته است، که در آن مشاهدات حسی حاکم است.

مایکل ویلمور، معاون ایرلندی انجمن زمین صاف در سال ۲۰۱۷ به Live Science گفت: به طور کلی، این روش تاکید زیادی بر تطبیق تجربه‌گرایی و عقل‌گرایی، و استنتاج‌های منطقی بر اساس داده‌های تجربی دارد.

در نجوم زتتیک، داده‌ها به این نتیجه ختم می‌شوند که زمین در واقع باید صاف باشد. ضد ماه، توطئه ناسا و همه چیزهای دیگر صرفاً توجیهاتی برای چگونگی کارکرد آن در عمل هستند.

جزئیات موجود در نجوم زنتیک

جزئیات موجود در نجوم زنتیک، نظریه باورمندان را آنقدر بی‌معنی می‌سازد که شبیه یک شوخی به نظر برسد، اما بسیاری از حامیان آن واقعاً آن را مدلی قابل قبول‌تر از نجوم نسبت به مدلی که در کتاب‌های درسی یافت می‌شود، می‌دانند.

ویلمور گفت: مسئله اعتقاد و صداقت یکی از مسائلی است که زیاد مطرح می‌شود. اگر بخواهم حدس بزنم، احتمالاً می‌توانم بگویم که حداقل برخی از اعضای ما، جامعه زمین صاف و تئوری زمین مسطح را نوعی تمرین معرفت‌شناختی می‌دانند. احتمالاً عده‌ای هم هستند که فکر می‌کردند داشتن گواهی بر روی دیوارشان به نوعی خنده‌دار است. با این حال، من بسیاری از اعضا را شخصاً می‌شناسم و به اعتقاد آن‌ها کاملاً ایمان دارم.

ویلمور خود را در زمره مؤمنان واقعی به حساب می‌آورد. او گفت: اعتقادات من نتیجه درون‌نگری فلسفی و مجموعه قابل توجهی از داده‌هایی است که شخصا مشاهده کرده‌ام و هنوز در حال جمع آوری آن‌ها هستم.

ویلمور و رئیس انجمن، شنتون، هر دو فکر می‌کنند که شواهد دال بر گرمایش جهانی بسیار قوی و مستند هستند، علی‌رغم اینکه بسیاری از این شواهد از داده‌های ماهواره‌ای جمع‌آوری‌شده توسط ناسا به دست می‌آیند. آن‌ها همچنین تکامل و سایر اصول اصلی علم را می‌پذیرند. این برخلاف دیویدسون است که با نظریه‌ها و یافته‌های علمی دیگر مانند تکامل که با تفسیر دقیق کتاب مقدس در تضاد هستند، مخالفت می‌کند.

چگونه ثابت کنیم که زمین مسطح نیست؟

علیرغم ادعاهای باورمندان به تئوری زمین مسطح ، راه‌های زیادی برای دانستن اینکه جهان گرد است وجود دارد. یک گزینه شفاف این است که کتابخانه تصویر ناسا را بررسی کنید، که مملو از تصاویر زیبا و منحنی از کره زمین است که از ایستگاه فضایی بین‌المللی گرفته شده است. اگر ناسا همه را فریب می‌دهد، چرا میلیاردها انسان روی کره زمین به این موضوع متعهد هستند.

توجه به عکس‌های ناسا

آیا به ناسا اعتماد ندارید؟ اسپیس دات کام گزارش داد روس‌ها همچنین از زمین گرد عکس‌های زیادی گرفته‌اند. آژانس فضایی ژاپن هم همینطور. چین و چند کشور دیگر نیز در فضا ایستگاه بین‌الملی دارند.

برای باورمندان که متقاعد شده‌اند همه این کشورها تنش‌های سیاسی خود را صرفا در این زمینه کنار گذاشته‌اند تا تئوری زمین کروی را حفظ کنند.

تماشای زمین از بندر

همچنین راه‌های دیگری برای بررسی کروی شکل بودن زمین حتی با چشمان غیرمسلح وجود دارد. یکی از ساده‌ترین راه‌ها رفتن به بندر و تماشای حرکت کشتی هاست. همانطور که یک کشتی در افق ناپدید می‌شود، ابتدا قسمت انتهایی کشتی و سپس انتهای آن به تدریج محو می‌شوند.

مراجعه به کتاب‌های نجوم یونانیان باستان

همچنین می‌توانید به کتاب‌های نجوم یونانیان باستان مراجعه کنید. فیلسوفان هلنیستی باستان بر اساس چند مشاهدات دریافتند که جهان باید به شکل کره باشد. یکی از این مشاهدات این بود که تعداد ستارگان در نیمکره شمالی و جنوبی یکسان نیستند: از نیمه‌های مخالف زمین، شما به وضوح به قسمت‌های مختلف فضا نگاه می‌کنید. دیگری این بود که سایه زمین روی سطح ماه در هنگام ماه گرفتگی به شکل منحنی است.

یونانی‌ها حتی متوجه شدند که چگونه می‌توانند محیط تقریبی زمین را بدون ابزاری جذاب‌تر از چوب و نور خورشید محاسبه کنند. اراتوستن یکی از فیلسوفان یونانی با اندازه‌گیری زاویه سایه‌ای که خورشید در یک زمان و روز در دو شهر با فاصله‌ی مشخص از هم می‌اندازد، توانست محاسبه کند که محیط سیاره بین ۲۴۰۰۰ تا حدود ۲۹۰۰۰ مایل (۳۸۶۰۰ و ۴۶۶۷۰ کیلومتر) است. همین واقعیت که زاویه خورشید در نقاط مختلف سیاره متفاوت است نشان می‌دهد که همه ما روی یک سیاره کروی شکل زندگی می‌کنیم.

تئوری توطئه از دیدگاه روانشناسی

هر چند که سیستم اعتقادی باورمندان به تئوری زمین مسطح غیرقابل تصور و عجیب به نظر می‌رسد، اما کارشناسان و روانشناسان را شگفت زده نمی‌کند. کارن داگلاس، روان‌شناس دانشگاه کنت در بریتانیا که روان‌شناسی تئوری‌های توطئه را مطالعه می‌کند، می‌گوید که باورهای معتقدان به تئوری زمین‌ صاف با عقاید دیگر نظریه‌پردازان توطئه که او مطالعه کرده است، همخوانی دارد.

داگلاس به لایو ساینس گفت: به نظر من این افراد به طور کلی معتقدند که زمین مسطح است. من چیزی نمی‌بینم که به نظر برسد آن‌ها این ایده را صرفا به هر دلیل دیگری مطرح کنند.

او گفت که همه تئوری‌های توطئه یک محور اساسی دارند: آن‌ها یک نظریه جایگزین در مورد یک موضوع یا رویداد مهم ارائه می‌کنند و توضیحی (اغلب) مبهم برای اینکه چرا کسی آن نسخه «واقعی» وقایع را پنهان می‌کند، می‌سازند. او گفت: یکی از مهمترین نکات جذاب این است که آن‌ها یک رویداد بزرگ را اغلب بدون پرداختن به جزئیات توضیح می‌دهند. به طور خلاصه، بسیاری از مستندات باورمندان مبهم هستند.

روش مطمئنی که در آن نظریه‌پردازان توطئه را به داستان خود پایبند می‌سازد، جذابیت خاصی است که به آن داستان می‌بخشند. به هر حال، باورمندان به تئوری زمین مسطح نسبت به عقاید خود بسیار تعصبی‌ هستند (احتمالاً به این دلیل که بقیه ما احساس می کنیم چیزی برای اثبات نداریم). اگر با یک دیدگاهی که در اقلیت قرار دارد، روبرو هستید که به روشی هوشمندانه و به ظاهر آگاهانه مطرح شده است، احتمالا به یک دلیل به کروی بودن زمین شک کنید. آن هم این که باورمندان به چنین تئوری‌هایی هرگز از عقاید خود عقب‌نشینی نمی‌کنند و به مخالفان خود هیچ اهمیتی نمی‌دهند که همین امر می‌تواند روی ذهن بشر بسیار تأثیرگذار باشد.

و در پایان …

در مطالعه‌ای که به صورت آنلاین در ۵ مارس ۲۰۱۴ در مجله آمریکایی علوم سیاسی منتشر شد، اریک الیور و تام وود، دانشمندان علوم سیاسی در دانشگاه شیکاگو، دریافتند که حدود نیمی از آمریکایی‌ها حداقل یک نظریه توطئه را تأیید می‌کنند. الیور به لایو ساینس گفت: «بسیاری از مردم مایلند بسیاری از ایده‌ها را باور کنند که مستقیماً با روایت فرهنگی غالب در تضاد است. او می‌گوید که باور توطئه‌آمیز از تمایل انسان به درک نیروهای نادیده در کار ناشی می‌شود که به عنوان تفکر جادویی شناخته می‌شود.

با این حال، باورمندان به تئوری زمین مسطح به طور کامل در این تصویر کلی جا نمی‌گیرند. چراکه اکثر نظریه‌پردازان، تئوری‌های توطئه بسیاری را اتخاذ می کنند، حتی آنهایی که با یکدیگر در تضاد هستند. در همین حال، باورمندان تنها به شکل زمین شک دارند. الیور در ایمیلی نوشت: اگر آن‌ها مانند دیگر نظریه‌پردازان توطئه بودند، باید به تفکر جادویی زیادی مانند اعتقاد به بشقاب پرنده ها، ESP، ارواح شیطان یا سایر نیروهای غیبی و عمدی تمایل داشته باشند. بنابراین،  به نظر نمی‌رسد که به آنها اعتقادی داشته باشند؛ زیرا اگر اینطور بود باورمندان را نسبت به اکثر آمریکایی‌هایی که به تئوری‌های توطئه اعتقاد دارند بسیار غیرعادی می‌کرد.

ممنونیم که با روکیدا همراه بودید.

آیا تاکنون به عمر خورشید فکر کرده‌اید؟ چه زمانی قرار است که این ستاره دوست‌داشتنی گرمای خود را از دست بدهد؟ به گفته جورج هریسون خواننده و ترانه‌سرای سبک بیتلز، همانطور که تمامی ادیان و کتاب‌های مقدس به فانی بودن انسان و زمین اشاره داشته‌اند، علم نیز به این قضیه اعتقاد ویژه‌ای دارد؛ به طوری که همه چیز فانی است و باید به انتهای خویش برسد و طبق مدل‌های ریاضی و نجومی، این موضوع شامل خورشید نیز می‌شود.

بنابراین، چه زمانی عمر خورشید به پایان می‌رسد؟

اگرچه مرگ نهایی خورشیدی تریلیون‌ها سال در آینده تخمین زده شده است، اما «زندگی» خورشید در فاز فعلی‌اش، حدود پنج میلیارد سال بعد به پایان می‌رسد.

همجوشی هسته‌ای هیدروژن موجود در خورشید به آن اجازه می‌دهد تا انرژی خود را به اطراف ساطع کند، و فشار کافی برای جلوگیری از فروپاشی را در زیر جرم خود فراهم کند.

پائولا تستا، یکی از اخترفیزیکدان‌های برجسته در کالج هاروارد، می‌گوید: “خورشید کمی کمتر از پنج میلیارد سال عمر خواهد کرد. خورشید در واقع یک نوع ستاره میانسالی است، به این معنا که عمر آن حدود ده میلیارد سال یا بیشتر خواهد بود.

پس از اینکه خورشید بیشتر هیدروژن موجود در هسته خود را می‌سوزاند، به عنوان یک غول قرمز به فاز بعدی خود منتقل می‌شود. به گفته ناسا، در این نقطه تقریباً پنج میلیارد سال آینده، خورشید تولید گرما از طریق همجوشی هسته‌ای را متوقف می‌کند و هسته آن ناپایدار و منقبض می‌شود. به عبارتی عمر خورشید به پایان می‌رسد. در همین حال، قسمت بیرونی خورشید که همچنان حاوی هیدروژن است، منبسط می‌شود و با سرد شدن به رنگ قرمز در می‌آید. این انبساط، به تدریج سیارات همسایه خورشید یعنی عطارد و زهره را می‌بلعد و بادهای خورشیدی را تا حدی افزایش می‌دهد که میدان مغناطیسی زمین را به همراه جو آن از بین می‌برند.

البته، این تقریباً خبر بدی برای هر حیات در سیاره ما خواهد بود. طبق یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ که در Geophysical Research Letters منتشر شد، با هر افزایش ده درصدی درخشندگی خورشید، انتظار می‌رود اقیانوس‌های زمین طی ۱ تا ۱.۵ میلیارد سال دیگر تبخیر شوند. طبق یک مطالعه دیگر در سال ۲۰۰۸ که در ماهنامه انجمن نجوم سلطنتی منتشر شد، در طی چند میلیون سال از این انبساط اولیه، این احتمال وجود دارد که خورشید بقایای سنگی زمین را نیز مصرف کند.

خورشید پس از خاموشی

خورشید پس از این که هیدروژن خود را از دست بدهد شروع به ادغام هلیوم باقیمانده از همجوشی هیدروژن به کربن و اکسیژن می‌کند. خورشید قبل از اینکه در نهایت تا هسته خود فرو بریزد، یک سحابی سیاره‌ای شگفت‌انگیز – پوسته درخشانی از پلاسمای داغ و باقیمانده – را در لایه‌های بیرونی خود به جا می‌گذارد، زیرا به شدت متراکم و بسیار داغ‌تر می‌شود.

تستا گفت که این سحابی تنها برای حدود ده هزار سال قابل مشاهده خواهد بود. البته ده هزار سال از منظر کیهانی تنها یک چشم بر هم زدن طول می‌کشد. در همین حین، آنچه از خورشید باقی می‌ماند، تریلیون‌ها سال را صرف خنک‌سازی می‌کند تا در نهایت تبدیل به یک جسم بدون تابش شود.

برای رسیدن به این جدول زمانی هم برای طول عمر خورشید و هم برای تمام ستارگان با جرم نسبی آن، دانشمندان باید بدانند که آن‌ها چگونه انرژی خود را به اطراف ساطع می‌کنند؛ امری که تا قبل از در نظر گرفتن گداخت هسته‌ای در توده‌های خورشیدی بسیار دشوار به نظر می‌رسید.

تستا که در مورد مکانیسم‌های گرمایش و فرآیندهای گسیل پرتو ایکس تحقیق می‌کند، گفت: بسیاری از علوم ستاره‌شناسی نسبتاً جدید هستند، زیرا بخش جدایی‌ناپذیر درک چگونگی عملکرد یک ستاره از درک واکنش‌های هسته‌ای و همجوشی ناشی می‌شود. به طور مثال، شراره‌های خورشیدی، در لایه‌های بیرونی جو خورشید مطابق با علوم هسته‌ای عمل می‌کنند که بشر تنها هفتاد سال است که به علم هسته‌ای پی برده است. قبل از دهه ۱۹۳۰، یکی از ایده‌های اصلی در مورد نحوه عملکرد ستارگان این بود که انرژی فقط از انرژی گرانشی نشات می‌گیرد.

پیشرفت علم ستاره‌شناسی و کشف‌های جدید

هنگامی که اخترشناسان و اخترفیزیکدانان درک بهتری از همجوشی داشتند، توانستند مدل‌های کامل‌تری را همراه با داده‌های مشاهده شده از چندین ستاره برای زندگی ستارگان ارائه دهند.

تستا به Live Science گفت: «با کنار هم قرار دادن اطلاعات مختلف از تعداد زیادی از ستارگان مختلف، ستاره‌شناسان و اخترفیزیکدانان می‌توانند مدلی برای چگونگی تکامل ستارگان ترسیم کنند؛ امری که به ما حدس نسبتاً دقیقی از سن و عمر خورشید می‌دهد».

این سن – حدود ۴.۶ تا ۴.۷ میلیارد سال – با تاریخ‌گذاری رادیواکتیو قدیمی‌ترین شهاب‌سنگ‌های شناخته‌شده، که از همان سحابی خورشیدی که خورشید و اجرام سیاره‌ای در منظومه شمسی را به وجود آورده است، تأیید می‌شود. به لطف این ابزارها، دانشمندان درک خوبی از زمانی که نور خورشید در نهایت محو می‌شود، دارند.

سخن پایانی

با یکی دیگر از مقالات نجوم و ستاره‌شناسی در وبسایت روکیدا همراه شما دوستان عزیز بودیم. عمر خورشید نیز مانند عمر تمامی اشیا در هستی روزی به پایان خواهد رسید. البته، مدت زمان تخمین زده شده برای آن حدود چهار الی پنج میلیارد سال است که شاید میلیاردها نسل تا آن زمان به زندگی خود در زمین ادامه دهند.