مهرناز شهریاری
تحقیقات جدید نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض داروهای ضدافسردگی، مانند مهارکننده‌های باز جذب سروتونین (SSRIs)، می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی در رشد مغز جنین تأثیر بگذارد. در مطالعه انجام‌شده در کالج پزشکان و جراحان دانشگاه کلمبیا، نتیجه گرفته شده است که این تغییرات می‌تواند خطر افسردگی در دوران بلوغ را افزایش دهد.
این مطالعه شامل 98 نوزاد بود؛ 16 نفر از نوزادان درون رحم در معرض SSRIs، 21 نفر در معرض افسردگی درمان‌نشده مادران قرار گرفته بودند و 61 نفر از افراد سالم بودند. نوزادانی که در رحم در معرض SSRIs قرار گرفته بودند، افزایش حجم در مناطق مغز شامل آمیگدال و اینسولا و همچنین افزایش ارتباط بین این مناطق ظاهر شد.
به گزارش روکیدا، آمیگدال و اینسولا نقش مهمی را در پردازش عاطفی بازی می‌کنند. ما این تغییرات را در موش‌ها و پس از مواجهه با SSRIs در اوایل زندگیشان مشاهده کردیم. این تغییرات به ناهنجاری‌های رفتاری که بعدا در نوجوانی ظاهر می‌شود، ارتباط داشت.
یک مطالعه در سال 2016 منتشر شد که در آن سلامت 15 هزار نفر از افراد که درون رحم در معرض SSRIs قرار گرفته بودند بررسی شد. میزان افسردگی بالایی در این افراد در مقایسه با مواردی که در معرض آن قرار نگرفته بودند، مشخص شد. نتایج نشان داد که در سن 15 سالگی، افرادی که در معرض SSRI داشتند، دو تا سه برابر احتمال افسردگی در آن‌ها بیشتر بود.
علیرغم برخی از نتایج نگران‌کننده بدست آمده، این مطالعات محدودیت‌های قابل‌توجهی داشت. مهم‌ترین مسئله این بود که تا حدودی ارتباط بین این نتایج با SSRIs سخت است. اکثر افرادی که قرص ضدافسردگی مصرف می‌کنند، دچار مشکلات پزشکی و روانی ازجمله افسردگی بالینی یا اضطراب هستند. این موضوع ارتباط بین قرص‌های ضدافسردگی با ناهنجاری در فرزندان را تصدیق نمی‌کند. تحقیقات دیگری نیز نشان داده است که حجم آمیگدال در فرزندانی که مادر افسردگی داشت، بدون در نظر گرفتن مصرف داروهای ضدافسردگی متفاوت است. بنابراین تمام تقصیرها را نمی‌توان بر گردن SSRIs انداخت.
در کل، استفاده از داروهای ضدافسردگی در دوران بارداری، نسبتاً سالم و بی‌خطر است. پزشکان به این نکته اشاره کردند که اثرات افسردگی در دوران بارداری، خطرات خاص خود را دارد. جاناتان پوزنر (Jonathan Posner) یکی دیگر از محققان این مطالعه نشان داد که قرص‌های ضدافسردگی بدون SSRI می‌تواند گزینه خوبی باشد.
پوزنر گفت: “این یک تصمیم بالینی دشوار بود. ما می‌دانیم که افسردگی مادران به‌خودی‌خود می‌تواند بر روی سلامت جنین و رابطه بین مادر و نوزاد تأثیر بگذارد. پس کاری نکردن درباره این موضوع جواب نیست. اما انجام کارهای دیگر مانند مصرف قرص‌های ضدافسردگی بدون SSRIs و روان‌درمانی می‌تواند به مادران افسرده کمک کند تا از پس بارداری در این دوران بربیایند.”
گینگریچ همچنین اضافه کرد که تیمی که بر روی موش‌ها مطالعه می‌کردند گفتند که زمان‌بندی هنگام مصرف SSRIs در دوران بارداری نیز اهمیت دارد.
نشان داده‌شده است که ریسک کمتری در سه ماه اول و دوم بارداری وجود دارد. پس بهتر است که میزان دوز در سه ماه سوم کم کنیم یا به قرص ضدافسردگی بدون SSRI تغییر دهیم.
