پس از بیش از سه دهه موفقیت در ویندوز مایکروسافت، چندین شکست فاحش در این راه وجود داشته است. با این حساب، شش نسخه از بدترین ویندوز را انتخاب کرده ایم. همهی اینها باعث شد که بخواهیم به نسخههای قدیمیتر و بهتر ویندوز پایبند بمانیم یا از گزینههایی مانند مک یا لینوکس به جای آن استفاده کنیم.
معیارهای رتبه بندی
بسیاری از ما با دیدن نسخهی ویندوز، نسخهی بد آن را تشخیص میدهیم. شاید ما در سر و کله زدن با اشکالات آن با معضل شخصی بزرگی مواجه شده ایم، یا وقت خود را برای نصب مجدد پی در پی آن از دست داده ایم، یا داستانهایی دربارهی سقوط چند باره ی آن شنیده ایم.
در تهیهی این لیست، معیارهای زیر را در نظر گرفتیم: چقدر مردم از هر نسخه متنفرند (حضور در سایر لیست های بد)، فروش چقدر ضعیف بوده است، با چه سرعتی در میان مردم پذیرفته شده، نقدهای وارد شده به آن چقدر بد است، طول عمر آن در بازار، و تجربیات شخصی خودمان با این نرم افزار. برای سرگرمی، عبارت ” ویندوز به درد نخور است” را نیز درگوگل جستجو کردیم و نتایج را بررسی کردیم.
صادقانه بگویم، هیچ دانش قطعی در این مورد وجود ندارد، بنابراین شما ممکن است با رتبه بندی دقیق ما موافقت نکنید، اما میتوانیم با اطمینان این را پیش بینی کنیم: اگر حداقل یکی از این نسخههای ویندوز را استفاده کرده اید، میخواستید آن را ارتقاء دهید.
به بیان ساده تر، میخواهیم به نسخه های کامل دسک تاپ ویندوز (به استثنای مختصر یک مسیر انحرافی مبتنی بر ARM) پایبند بمانیم، بنابراین نسخههای مبهم سرور و PDA (فعلا) از سرافکندگی در امان خواهند ماند.
شماره 6 ویندوز1.01 (1985)
ویندوز 1.0 از نظر اهمیت ممکن است رتبه بالایی داشته باشد (برای مثال، اولین نسخهی ویندوز)، اما در بازار منفور بود. برخلاف مکهایی که از ابتدا با سخت افزاری بهینه شده برای استفاده از رابط ماوس و GUI ساخته شده بودند، رایانه های شخصی IBM مجبور بودند به ترفندهای نرم افزار kludgy اعتماد کنند تا حتی انجام دادن همان کار را شروع کنند.
در نتیجه، ویندوز 1.0 در آن زمان محدودیتهای یک رایانهی رایج 1985 را کنار زد و آن را به برنامه ای تبدیل کرد که از حافظهی زیادی استفاده میکند و استفاده از آن بسیار کند بود. در سال 1986، نیویورک تایمز ویندوز 1.0 را بررسی کرد و نوشت “اجرای ویندوز بر روی کامپیوتر با حافظه 512K شبیه ریختن شهد در قطب شمال است.” پشتیبانی شخص ثالث ضعیف را اضافه کنید و ویندوزی واقعاً به درد نخور داشتید.
خوشبختانه اوضاع برای مایکروسافت بهتر شد: رایانههای شخصی متداول از اوایل دههی 1990 به اندازه کافی قدرتمند شدند تا بتوانند ویندوز را به راحتی کنترل کنند.
شماره 5 ویندوز XP(انتشار اولیه، 2001)
بعد از تمامی اصلاحات، ویندوز XP قطعا یکی از بهترین نسخههای ویندوز در تمام زمانها بود. اما برخی از شما ممکن است بخاطر بیاورید که XP قبل از انتشار Service Pack 2 2004 به چه شکل بود: آشفته بازاری پر از خطا با مشکلات راه اندازی و حفره های امنیتی بزرگ.
برای سیستم فعال سازی کاملا جدید ویندوز XP، که اولین بار برای ویندوز در آن زمان بود، دردسرهای فزاینده ای وجود داشت. برای جلوگیری از سرقت نرم افزار، مایکروسافت از مشتریانی که دستگاهای شخصی خود را ساخته یا ارتقاء داده اند، خواست تا نسخهی کپی ویندوز XP آنها را از اینترنت یا با تلفن فعال کنند.
اگر در سخت افزار رایانهی خود تغییرات قابل توجهی ایجاد میکردید (مانند نصب یک هارد دیسک یا کارت گرافیک جدید)، ویندوز XP به فعال سازی مجدد احتیاج داشت، برای برخی افراد در دوره ای که همیشه آنلاین بودن مرسوم نبود، چیزی به جز سردرگمی نبود.
خوشبختانه مایکروسافت سال ها به اصلاح XP ادامه داد و در نهایت به یک سیستم عامل پایدار و مستحکم تبدیل شد که بسیاری در ترک آن مردد بودند. انتشار ویندوز Service Pack 2 XP یک لحظهی مهم و حساس بود که باعث امنیت بیشتر سیستم عامل شد.
شماره 4 ویندوز آر تی (2012)
مایکروسافت ویندوز RT را به عنوان نسخهی مبتنی بر ARM ویندوز طراحی کرد که با گروه جدیدی از دستگاههای سبک تر و با کارایی بیشتر مانند Surface RT کار میکرد. فقط یک مشکل وجود داشت: نمیتوانست میلیونها برنامهی ویندوز طراحی شده برای ساختار x86 سنتی ویندوز را اجرا کند. و اکثر برنامههای خاص ویندوز 8 در فروشگاه ویندوز در آن زمان خیلی خوب نبودند.
حتی بدتر از آن، پشتیبانی کامل از دسک تاپ را با یک حالت دسک تاپ که فقط به برنامه های دسک تاپ مایکروسافت مانند آفیس اجازه میدهد، ارائه میداد. برنامه های شخص ثالث ممنوع بود، حتی اگر برای ARM دوباره کامپایل میشد. در پایان، RT چیزی بیش از یک شرمساری بود: خرابی ویندوز RT و سخت افزار همراه Surface RT منجر به ضرر 900 میلیون دلاری مایکروسافت در سال 2013 شد.
شماره 3 ویندوز 8 (2012)
ویندوز 8 یک اقدام شجاعانهی تجاری از سوی مایکروسافت بود. این چالشی برای رایانههای شخصی بود که توسط آیفون و آیپد اپل ایجاد شده بود (فروش رایانههای شخصی سال به سال کاهش مییافت) و مایکروسافت تصمیم گرفت با یک سیستم عامل متقاطع که میتواند هم از صفحه نمایش لمسی و هم از رایانه رومیزی استفاده کند، این مشکل را حل کند.
متأسفانه، مایکروسافت با استراتژی جدید خود کمی بیش از اندازه مشتاق شد و مشتریان اصلی رایانههای رومیزی خود را مجبور به سازش در بهره وری برای اولین رابط صفحه نمایش لمسی جدید خود به نام Metro کرد که یک رابط عالی برای تبلت ها بود، نه برای دسک تاپ ها.
در حقیقت، ویندوز 8 با تجربهی ویندوز دسک تاپ به عنوان نوش دارو پس از مرگ سهراب روبرو شد. سیستم عامل به طور پیش فرض در صفحهی شروع راه اندازی میشد و “دسک تاپ” را پشت یک نماد پنهان میکرد. هنگامی که با دسک تاپ مواجه میشدید، منوی استارت در کار نبود و در عوض گوشههایی آزار دهنده وجود داشت. اگر لحظه ای موس خود را در گوشه سمت راست بالای صفحه میگذاشتید، یک نوار Charms ظاهر میشد.
در نهایت، ویندوز 8 ابتدا شرط بندی تمام عیاری به روی موبایل بود که نتیجه نداد. بررسیهای مربوط به آن بسیار ناامیدکننده بود و مایکروسافت ابتدا با ویندوز 8.1 و سپس با ویندوز 10 به طرز فجیعی پس رفت کرد. در طول این مدت، بسیاری از کاربران به راحتی با ویندوز 7 سر کردند یا حتی به سراغ مک رفتند.
شماره 2 ویندوز ویستا (2006)
بعد از موفقیت چشمگیر ویندوز XP، ویندوز ویستا یک شکست مفتضحانه بود. سیستم عامل جدید و براق در شش نسخهی گیج کننده (Starter، Home Basic، Home Premium، Business، Enterprise و Ultimate) عرضه شد و بازار را آشفته و مشتریان را سردرگم کرد.
یکی از اولین شکایات در مورد ویستا این بود که به کندی روی دستگاههایی اجرا می شد که عملکرد بسیار خوبی با XP داشتند. از حافظهی زیادی نیز استفاده میکرد. این را تا حدی مدیون رابط کاربری جدید و شفاف Aero و گجتهای همیشه درحال اجرایی بود که بر قابلیتهای گرافیکی، حافظه و قدرت پردازنده فشار می آورند.
پس از آن دردسرهای گیج کننده ای وجود داشت که قصد کمک داشتند، اما در واقع مانع این کار شدند. به عنوان مثال دستورالعملهای ترسناک کنترل حساب کاربری (UAC) هر زمان که بخواهید کاری را با رایانه خود انجام دهید هر چند دقیقه یکبار ظاهر میشوند تا صفحه را بپوشانند. خوشبختانه، امکان خاموش کردن آنها با چند ترفند وجود داشت، اما مایکروسافت به چه فکر می کرد؟
در پایان، ما می توانیم از شکستهای فراوان ویستا بخاطر شکوه ویندوز 7 تشکر کنیم که با حفظ پیشرفتهای خود، مشکلات ویستا را برطرف کرد.
شماره 1 ویندوز ویرایش هزاره( 2000)
در ابتدا، ویندوز 98 به معنای آخرین سیستم عامل مبتنی بر هسته MS DOS مایکروسافت بود، اما این شرکت متوجه شد که زمان لازم برای آماده سازی ویندوز مبتنی بر NT برای مشتریان ندارد. نتیجهی آن ویندوز ویرایش هزاره یا به اختصار ویندوز ام ای بود.
ویندوز ام ای چه مشکلی داشت؟ مهمترین مشکل این بود که بسیاری از مردم دریافتند که ناگهان از کار میافتد – زیاد از کار میافتد. از نظر ما، هیچ کس به طور دقیق دلیل ناپایداری ام ای را نسبت به ویندوز 98 که قبلاً ناپایدار بود توضیح نداده است، اما گمان می کنیم که این امر به دلیل اشکالاتی است که هنگامی که مایکروسافت با عجله ویژگی های جدیدی را بدون انجام آزمایش مناسب به ام ای اضافه کرد، پدیدار شد.
مسائل دیگری نیز وجود داشت: برنامههایی که روی ام ای اجرا میشدند، نشت حافظه زیادی داشتند که باعث خرابی نیز میشدند. برنامه شامل System Restore در ابتدا به درستی کار نکرد. و ام ای حالت MS DOS Real را که برای کار با برخی از برنامه های قدیمی، به ویژه بازیهای MS DOS در اواخر دهه 1990، که بسیاری از کاربران کامپیوتر در آن زمان هنوز بازی میکردند، لازم بود، حذف کرد.
مایکروسافت برای بدتر کردن شرایط موجود جواب آن را از قبل در آستین داشت: ویندوز 2000 که پایدار و باشکوه بود. مطمئناً فاقد زنگ ها و سوت های پر زرق و برق مصرف کننده بود، اما میتوانست این کار را انجام دهد. در عوض، مایکروسافت توپ را در زمین ام ای انداخت و در سال 2001 تنها با ویندوز XP شروع به بازگشت کرد (همانطور که در بالا گفتیم، در ابتدا مشکلات خاص خود را داشت).
جایزه ی افتخاری: ویندوز 10 (2015)
این یک جادهی ناهموار برای ویندوز 10 بود. از جمله مشکلات ایجاد شده در تبلیغات درون برنامه، بازیهای رایگان پایه، به روزرسانیهای اجباری، جمع آوری دادهها و مسائل مربوط به حفظ حریم خصوصی، و شکل ظاهری و رابط کاربری گرافیکی Frankenstein که بیت ها و قطعات چهار نسل ویندوز را در یک محصول ادغام میکند، مایکروسافت هنوز روی رفع عیوب کار می کند.
ویندوز 10 برای ارائهی یک تجربهی دسکتاپ شایسته امتیازات بالایی کسب میکند، اما صفحهی لمسی به نوعی بدتر از ویندوز 8 است. در این ویندوز مایکروسافت دو ساختار نرم افزار UWP و پلت فرم قدیمی Win32 را در اختیار شما قرار میدهد. در دوراهی بین ترک کردن برنامههای قدیمی Win32 – که ویندوز 10 در حالت های DPI بالا ضعیف اجرا میکند – و نگه داشتن پایگاه نصب عظیم آن، ویندوز 10 نه در این سمت است و نه در آن سمت.
با ویندوز 10، به روزرسانیهای بعضاً غیر قابل کنترل هرگز پایان نمییابند. مایکروسافت به طور مداوم با ویژگی های جدید در گیر است، زمانیکه اپلیکیشنها و برنامههای سودمند را بدون پشتیبان رها میکند، آنها را خاموش و روشن میکند. و هنوز حداقل دو راه مختلف (Control Panel و Settings) برای پیکربندی سیستم وجود دارد. ویندوز 10 مانند کدهایی، بدون اینکه ایده ای عظیم آنها را متحد کند، در اطراف رها شده است. ما در طول سالها به اندازه کافی درباره ویندوز 10 نظر داده ایم تا بدانیم بسیاری از افراد واقعاً بسیاری از جنبههای آن را دوست ندارند.
بنابراین حتی اگر ویندوز 10 از بسیاری جهات یکی از بزرگترین نسخههای ویندوز در همهی زمانها است، میتوان گزینه ای قوی ساخت که از دیگر جهات یکی از بدترینها است. اگر قرار است ویندوز 11 وجود داشته باشد، امیدواریم بدون اینکه همه چیز را خراب کند (مانند ویستا و ویندوز 8 قبل از آن) بتواند شروع جدیدی داشته باشد. آینده در انتظار آن است!