امیرحسین حیدرزاده
سیاره سرخ یا مریخ؟ شما چشم انداز‌های زیبا و رنگ‌های جذاب این سیاره را به چه اسمی می‌شناسید؟
کانال را در عکس می‌بینید؟ نام آن دائو ولس است. اما این کانال با آب‌های سطحی تراشیده شده یا آب‌های زیر زمینی؟ دانشمندان برای جواب به این سوال تلاش می‌کنند.
کانال دائو ولس 500 کیلومتر طول، 2.5 کیلومتر عمق و 40 کیلومتر عرض دارد.
ممکن است در زیر سطح مریخ نشانه‌هایی از زندگی را پیدا کنیم. نشانه‌هایی که به میلیاردها سال پیش باز می‌گردد.
امروز سطح این سیاره خشک و یخ زده است. آیا در گذشته نیز به همین شکل بوده است؟
بر اساس مطالعات جدید: در گذشته‌های دور تابستان‌های مریخ گرم‌تر بوده است. این گرما می‌توانست یخ‌های بزرگ مریخ را آب کند.
آب در هر سیاره‌ای که باشد مایع حیات است.
خورشید در گذشته تقریبا 30 درصد کم نورتر از امروز بوده است. یعنی گرمای کم‌تری تولید می شده. در نتیجه خورشید برای گرم و مرطوب نگه داشتن مریخ ضعیف بوده است.
حالا یک تناقض بزرگ ایجاد می‌شود. چطور ممکن است که در یک دوره، مریخ گرم و پر آب باشد و خورشید کم نور؟
برای یافتن جواب این سوال، مریخ نورد ناسا 8 سال در حال بررسی دریاچه‌ها و رود‌های قدیمی مریخ بوده است.
دانشمندان در یک نرم افزار شبیه سازی، گازهای گلخانه‌ای را وارد جو مریخ کردند. گازهای گلخانه‌ای مانند: دی اکسید کربن و بخار آب.
با ورود گازهای گلخانه‌ای به جو مریخ، دمای هوای بالا رفت. اما بالا رفتن دما پایدار نیست.
لوجندرا اوجا استادیار دانشگاه راتگرز است. او گفت: من و همکارانم فکر می‌کنیم که تناقض خورشید جوان (کم نور) حل شده است. اما چطور؟
ما نباید در آسمان به دنبال مرکز گرما بگردیم. گرمای مورد نیاز مریخ برای آب شدن یخ‌ها درون آن وجود داشته است.
اوجا و همکارانش به دنبال منبع گرما می‌گردند. احتمالا عناصری مانند توریم، پتاسیم و اورانیوم در داخل مریخ فعالیت اتمی داشته‌اند.
ما فکر می‌کنیم فعالیت‌های اتمی از 3.7 تا 4.1 میلیارد سال پیش وجود داشته است. اوجا می‌گوید: ما در ارتفاعات جنوبی مریخ به دنبال این شواهد هستیم.
در این منطقه یخ‌های بزرگ از مدارک تاریخ محافظت می‌کنند. اما این گروه نیاز به اطلاعات بیش‌تری از سطح مریخ داشت.
ماهواره ادیسه از سال 2001 به دور مریخ می‌چرخد. در طی این سال‌ها اطلاعات زیادی از مریخ جمع آوری کرده است. مانند: ضخامت و تغییرات لایه‌های یخ.
ادیسه دارای یک طیف سنج اشعه گاما است. یعنی امواج گاما را به سمت سیاره سرخ ارسال می‌کند. این امواج به لایه‌های مختلف برخورد می‌کنند و باز می‌گردند.
بازگشت امواج از هر ماده متفاوت است. دانشمندان از این تفاوت می‌توانند جنس مواد سیاره سرخ را تشخیص دهند.
نتیجه بررسی‌ها کشف مقدار زیادی توریم و پتاسیم در مریخ بود.
محققان تشخیص دادند: گرمای داخلی مریخ برای ذوب کردن یخ‌ها کافی بوده است. این گرما فضای مناسب برای زندگی در زیر سطح مریخ را فراهم می‌کند.
اما ما هنوز در مورد شرایط زندگی در سطح مریخ چیزی نمی‌دانیم.
آیا این سیاره در سال‌های اول زندگی خود گرم و مرطوب بوده است یا سرد و خشک؟ در مورد شرایط بعدی مریخ اطلاعات بیش‌تری وجود دارد.
سیاره سرخ به سرعت تغییر کرد. میدان مغناطیسی خود را از دست داد. جو سیاره مقابل طوفان‌های خورشیدی قرار گرفت.
این اتفاقات مریخ را برای حیات نا مناسب کرد. هیچ موجود زنده‌ای در آن سرما، بدون آب و تابش اشعه خورشید دوام نمی‌آورد.
در کنار این اتفاقات فکر می‌کنیم که آب‌های زیر زمینی هنوز وجود داشتند. شاید به عمق بیش‌تری رفته باشند اما هنوز به شکل آب بودند.
آیا امروز هم زندگی در عمق مریخ ادامه دارد؟ اوجا گفت: در عمق سیاره سرخ، زندگی می‌تواند با فعالیت‌های گرمابی و واکنش آب با سنگ ادامه داشته باشد.
شاید سطح زیرین سیاره سرخ طولانی‌ترین محیط زیست زنده‌ی مریخ باشد.
مطالعات جدید می‌تواند گذشته‌ی زندگی در زمین را هم به ما نشان دهد.
به سیاره‌های دورتر از خورشید فکر کنید. اوجا گفت: برخی از سیاره‌ها از خورشید منظومه خود دور هستند. اما ممکن است به دلیل گرمای تولید شده توسط خود سیاره برای زندگی مناسب باشند.
منظور گرمای رادیو اکتیو است.
اوجا در ادامه گفت: تناقض خورشید کم نور کامل حل نمی‌شود. گرمای خود سیاره، یک راه جزئی به حساب می‌آید.
اطلاعات زیادی در مورد جریان واقعی گرما در دسترس نیست. محققان به اندازه گیری واقعی و دقیق حرارت نیاز دارند. متاسفانه امکان چنین کاری وجود نداشت.
جدیدترین مهمان سیاره سرخ را می‌شناسید؟
در سال 2018 کاوشگر این‌سایت مارس روی سیاره سرخ فرود آمد. این کاوشگر ساخت ناسا است.
این‌سایت مارس یک کاوشگر کوچک حرارتی پیشرفته را با خود به سیاره سرخ برد. مهندسان ناسا برای این کاوشگر اسم گذاشتند. نام او مول است.
این حسگر باید 3 متر سطح مریخ را حفاری کند تا به مکان مناسب برسد.
فکر می‌کنید ساکنین گذشته مریخ چه کسانی بودند؟ نظرات خود را با روکیدا درمیان بگذارید.
منبع: space.com
