محمد امین نعمتی
اگر فضانوردان طبق برنامه پروژه «آرتمیس» ناسا به ماه برسند یکی از اهداف آن‌ها استخراج یخ از دهانه نزدیک به قطب جنوب این قمر سیاره زمین است. گرچه، آن‌ها برای این کار نیاز به مسیریابی دقیق این منطقه دارند. فضانوردان از قبل مجهز به تجهیزاتی مانند فضاپیماهایی که روی ماه فرود آیند، خودروهای قمری، تجهیزات حفر و خودروهای تامین هستند.
گرچه، در مدار ماه یا در سطح بسیار عجیب ماه، آن‌ها باید موقعیت خود را فوری و دقیق بدانند و بدون شک باید برای این کار از جی‌پی‌اس استفاده کنند. بنابراین، آیا یک جی‌پی‌اس روی ماه دقیق کار خواهد کرد؟
روی زمین، سامانه موقعیت‌یاب جهانی (GPS) زندگی ما را تغییر داده است. یک تعداد از کشورها از تعداد زیادی از ماهواره‌ها استفاده می‌کنند که به افراد به شکل‌های متعدد برای مسیریابی کمک می‌کنند. روی زمین، جی‌پی‌اس می‌تواند موقعیت‌ها را در حد سانتی‌متر نشان دهد. ولی در فضا چطور؟
«ژیانگ جیامینگ» و «لی چالرز» از آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا با انجام بعضی از محاسبات ریاضی این احتمال را بررسی کردند. از نظر ریاضی و تئوری، جی‌پی‌اس دقیقا روی ماه کار خواهد کرد. از سیگنال‌های دریافتی از ماهواره‌های فعلی جهانی مسیریابی نزدیک زمینی می‌توان برای مسیریابی فضانوردان روی ماه که 385 هزار کیلومتر با ما فاصله دارد استفاده کرد.
این دو دانشمند مدارهای ماهواره‌های مسیریابی را از سامانه موقعیت‌یاب جهانی آمریکا و Galileo در اروپا و GLONASS در روسیه که تعداد آن‌ها روی هم رفته 81 عدد بود نقشه‌نگاری کردند.
اکثر این ماهواره‌ها آنتن‌هایی دارند که به سمت سطح زمین نشانه رفته‌اند، اما سیگنال‌های آن‌ها همچنین به داخل فضا پراکنده می‌شوند. این محققان گفتند این سیگنال‌ها به اندازه کافی بودند تا توسط یک فضاپیما با یک دریافت‌کننده نسبتا جمع‌وجور نزدیک ماه خوانده شوند.
آن‌ها محاسبه کردند که این فضاپیما در مدار قمری قادر به دیدن سیگنال‌های 5 تا 13 ماهواره در هر زمانی خواهد بود. در این فاصله، دقت موقعیت‌یابی تقریبا 200 تا 300 متر است. آن‌ها در شبیه‌سازی ماهواره‌ای توانستند با استفاده از روش‌های گوناگون این دقت را بهتر کنند. دانشمندان ناسا اعتقاد دارند که ماهواره‌های بازپخش در مدار قمر نقش یک فرستنده موقعیت‌یابی را می‌توانند داشته باشند.
منبع: gizchina.com
