در مرکز اقیانوس آرام جنوبی، مکانی وجود دارد که فاصله زیادی از مناطق دیگر روی زمین دارد. اقیانوس در این منطقه متفاوت است.
این آبهای دوردست در قلب اقیانوس آرام جنوبی واقع شده است، که مرکز آن، “قطب اقیانوسی غیرقابل دسترس” را در خود جای داده است. دورترین نقطه اقیانوس، Point Nemo (به معنی “هیچ کس”) نام دارد، که به گورستان فضاپیماها هم معروف است.
اما علاوه بر اجساد ماهواره های سوخته، چه چیزی در زیر این امواج دور افتاده زندگی می کند؟
تاکنون دانشمندان ماهیت دقیق این منطقه را شناسایی نکرده اند. علیرغم اینکه این منطقه 10 درصد از سطح اقیانوس را به خود اختصاص داده است، چرخاب اقیانوس آرام جنوبی یکی از پنج چرخاب اقیانوسی زمین است. از نظر زیست شناسی دریایی، این منطقه یک “بیابان” تلقی می شود.
با این وجود، بی تردید موجوداتی در این آب ها زندگی می کنند، حتی اگر به دلایلی زندگی ارگانیک در این آب ها (و بستر دریا در زیر آن) به طور پراکنده و محدود وجود داشته باشد .
این موارد عبارتند از فاصله از خشکی (و مواد مغذی موجود در آن است)، اینکه چگونه جریان آب، مرکز چرخاب را از دیگر بخش های اقیانوس جدا می کند و سطح بالای اشعه فرابنفش در این منطقه.
در حقیقت، اطلاعات کاملاً دقیقی از موجودات زنده در چرخاب اقیانوس آرام جنوبی نداریم. چرا که به دلیل دور افتاده بودن و وسیع بودن این قسمت از اقیانوس (در حدود 37 میلیون کیلومتر مربع)، بررسی دقیق این بیابان اقیانوسی کار چندان ساده ای نخواهد بود.
علیرغم همه چالش هایی که وجود دارد، تحقیقاتی که اخیراً انجام شده نشان می دهد که موجودات میکروبی بي نظيری در این آب ها زندگی می کنند.
در طی یک سفر اکتشافی شش هفته ای در یک کشتی تحقیقاتی آلمانی به نام FS Sonne از دسامبر سال 2015 تا ژانویه 2016، گروهی از محققان به سرپرستی موسسه تحقیقات میکروبیولوژی دریایی Max Planck، یک سفر 7000 کیلومتری را از شیلی به نیوزیلند طی کردند. در این مسیر، از چرخاب اقیانوس آرام جنوبی نیز عبور کردند.
در طول مسیر، آنها با استفاده از یک سیستم تجزیه و تحلیل جدیداً توسعه یافته که محققان را قادر می سازد توالی و شناسایی نمونه های ارگانیک را در کمتر از 35 ساعت انجام دهند، از جمعیت میکروبی آبهای دور در عمق بین 20 تا 5000 متر نمونه برداری کردند.
مسیر حرکت کشتی تحقیقاتی آلمانی از شیلی به نیوزیلند
به گفته یکی از محققان به نام برنارد فوکس در ژوئیه سال 2019: “در کمال تعجب، در آبهای سطحی اقیانوس آرام جنوبی در مقایسه با چرخاب اقیانوس اطلس، حدود یک سوم سلول کمتری پیدا کردیم.”
“این احتمالاً کمترین تعداد سلول در سطح اقیانوس است که تاکنون اندازه گیری شده.”
در میان میکروب هایی که این تیم پیدا کرده، 20 کلاد مهم باکتریایی در این ناحیه بیشتر از کلاد های دیگر بود. اینها بیشتر ارگانیسم هایی بودند که دانشمندان در سیستم های چرخاب دیگر با آنها روبرو شده بودند، از جمله SAR11 ،SAR116 ،SAR86 ،Prochlorococcus و موارد دیگر.
توزیع این جوامع میکروبی تا حد زیادی به عمق آب و عواملی مانند تغییر دما، غلظت مواد مغذی و در دسترس بودن نور بستگی دارد.
یکی از جمعیت های شناخته شده، به نام AEGEAN-169، به ویژه در آبهای سطحی چرخاب اقیانوس آرام جنوبی بیشمار بود، در حالی که تحقیقات قبلی آنها را فقط در عمق 500 متری کشف کرده بود.
یک میکروبیولوژیست به نام گرتا رینتجس می گوید: “این نشان دهنده یک سازگاری بالقوه جالب توجه در برابر آبهای اولترا الیگوتروفیک (آبهایی با قابلیت تولید بیولوژیکی پایین) و تابش فراوان خورشید است.”
“این قطعاً موضوعی است که ما در آینده به بررسی آن خواهیم پرداخت.”
به طور کلی، نمونه برداری تأیید کرد که چرخاب اقیانوس آرام جنوبی یک “زیستگاه منحصر به فرد اولترا الیگوتروفیک” است، که در آن کمبود مواد مغذی رشد را به ارگانیسم های خاص الیگوتروفیک و موجودات سازگار با “شرایط سخت فیزیکوشیمیایی” محدود می کند.
به عبارت دیگر، چرخاب اقیانوس آرام جنوبی هنوز باید عنوان “بیابان” را با خود یدک بکشد، اما یک نکته مثبت برای آن همه فقدان ارگانیک وجود دارد: گفته می شود که این آبهای دوردست و تقریباً بدون حیات، پاکترین اقیانوس در جهان به شمار می رود.