اگر پشت یک تلسکوپ بنشینید و کهکشان NGC 3147 (اِن جی سی 3147) را رصد کنید، یک ابر سیاهچاله یا سیاهچاله کلان جرم (Supermassive blackhole) میبینید. در حالت معمول، دیدن یک سیاهچاله اگرچه جالب است، ولی لزوماً حیرت آور نیست. بیشتر کهکشانها در دل خود چند ابر سیاهچاله پنهان کردهاند که موارد مطالعاتی جالبی برای دانشمندان هستند. ولی ابر سیاهچاله کهکشان NGC 3147 تفاوتهایی با سیاهچالههای دیگر دارد که دانشمندان را شگفت زده کرده. تیم دانشمندان ناسا میگوید این سیاهچاله اصلاً نباید آنجا باشد. ولی چرا؟!
ابر سیاهچاله مرموز کهکشان NGC 3147
یکی از تیمهای ناسا که از تلسکوپ فضایی هابل استفاده میکند، در جریان رصدهای کهکشانها ابر سیاهچالهای را در NGC 3147 تشخیص داد که بعدتر فهمید آن سیاهچاله یک مورد نادر است. طبق محاسباتی که بر اساس نظریات کیهانی انجام شده به نظر میرسد وجود این سیاهچاله در آن جا بیمعنی است! سیاهچاله مرموز حدود 250 میلیون برابر خورشید ما جرم دارد. در واقع چیزی که بیشتر ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده، احاطه شدن آن با یک دیسک (یا قرص) نازک است که در کیهان شناسی به نام دیسک برافزایشی (accretion) شناخته میشود.
دیسک برافزایشی مواد، گازها و اجرام دیگری هستند که بهسرعت در لبه سیاهچاله (یا افق رویداد) حرکت میکنند. دیسکی که در کهکشان NGC 3147 مشاهده شده، نباید آن جا باشد چرا که اصلاً اجرام و گازهای لازم برای تشکیل را در اختیار ندارد!
مشکل دیسک برافزایشی ابر سیاهچاله چیست؟
ابر سیاهچاله (یا سیاهچاله فوق سنگین) مشاهده شده در مرکز کهکشان NGC3147 ، در فاصله 130 میلیارد سال نوری از ما قرار دارد. باآنکه خطر بلعیده شدن توسط این سیاهچاله فوق سنگین ما را تهدید نکرده، ولی با بلعیدن تئوریهای کیهانیمان ما را نگران کرده!
به نظر میرسد که سیاهچاله مورد نظر باوجود میدان گرانشی بسیار بزرگش، تغذیه کافی ندارد و به عبارتی بهشدت گرسنه است. این نوع سیاهچالهها دیسکی در اطراف خود ندارند. سیاهچالههایی که بهاندازه کافی مواد و گاز داشته باشند چنین حلقههایی در اطراف خود تشکیل میدهند. باآنکه سیاهچاله مشاهده شده جزو سیاه چالههای گرسنه محسوب میشود ولی دیسکی از مواد که با 10 درصد سرعت نور در حال حرکت هستند را در اطراف خود تشکیل داده. این دیسک چنان سرعتی دارد که باید هزار یا حتی 100 هزار برابر از آنچه میبینیم پر نور تر باشند. مشخص است که تئوریهای ما به مشکل خوردهاند. مشخصاً مدلهایی که در حال حاضر برای پیش بینی دینامیک گازها در کهکشانهای کمتر فعال داریم، اشکالاتی دارند.
تئوری انیشتین و ابر سیاهچاله کهکشان NGC 3147
ستارههای کهکشان NGC 3147 باعث میشوند مشاهده درون کهکشان بهسختی امکان پذیر باشد هر چند که ابزارهای تخصصی تلسکوپ فضایی هابل به محققین این امکان را داده تا نور ستارهها را فیلتر کرده و به درون کهکشان، یعنی جایی که تودهای از مواد به شکلی غیرمنطقی به دور یک ابر سیاهچاله میچرخند، نفوذ کنند. مشاهده سیاهچاله به دانشمندان امکان داده تا دو تئوری مشهور انیشتین را در واقعیت مشاهده کنند و چگونگی اتفاق افتادن آن در نزدیکی افق رویداد را درک کنند. مشاهده دیسکی آنچنان نزدیک به سیاهچاله که سرعت و شدت نیروی گرانش بر نحوه دیده شدن فوتونهای نورش تأثیر میگذارد، واقعاً مسحور کننده و آموزنده است. حال اگر این مشاهدات تئوریها را نقض کنند، حتی جذابیت بیشتری هم پیدا میکنند!
دانشمندان که این مشاهدات را نقض کننده مدلهایشان یافتهاند، حالا برای رصد کردن کهکشانهای دیگر با تلسکوپ هابل دست به کار شدهاند. به این امید که دیسکهای موادی با ویژگیهای مشابه در کهکشانهای دیگر رصد کنند و یک بار دیگر عامل مرموز نقض کننده تئوریهای کیهانی را کشف کنند.
منبع: cnet.com