مهرناز شهریاری
در داخل یک آزمایشگاه کوچک فیسبوک در “مِنلو-پارک” کالیفرنیا، یک بازوی روباتیک مشکی-قرمز، به عقب و جلو حرکت کرده و تلاش می‌کند که گیره خود را در نقطه‌هایی که محققان می‌خواهند، فرود بیاورد.
روبات در ابتدا نمی‌تواند دقیق حرکت کند! این بازو که محققان نام آن را “پلوتو (Pluto)” گذاشته اند، مانند یک بچه که برای اولین بار می‌خواهد مفاصل خود را حرکت دهد، رفتار می‌کند.
اگرچه در ابتدا بازو به سمت نقطۀ درست حرکت نکرد، اما هوش مصنوعی، رفتاری را در روبات پرورش می‌دهد تا در مورد خود و محیط بیرونی‌اش، بیشتر یاد بگیرد. هنگامی که روبات، عملی را انجام دهد که به رسیدن به هدفش کمک کند، “جایزه” دریافت می‌کند (مانند شست نشان‌دادن [به نشانه رضایت از کار انجام شده] دیجیتالی در یک نرم‌افزار). دانشمندان فیسبوک دریافتند زمانی که کاوش‌ها تشویق می‌شوند، هوش مصنوعی سریعتر یاد می‌گیرد!
Franziska Meier، یکی از دانشمندان فیسبوک که برو روی AI (هوش مصنوعی) تمرکز دارد، در طی آزمایش اخیر می‌گوید:”قرار است که از این داده‌ها، برای بروز رسانی مدل آن استفاده شود”.
یکی از پروژه‌های هوش مصنوعی فیسبوک، ساخت بازویی روباتیک است که از “حس کنجکاوی” برای یادگیری بهتر، استفاده می‌کند.
تحقیقات روباتیک فیسبوک، مانند شبکه اجتماعی که با پورتال چت ویدیویی خود و یا هدسِت واقعیت مجازی اکولوس (Oculus) آن را انجام می‌دهد، بخشی از تلاش وسیع‌تر برای ساخت یک کلاس جدید از محصولات نیست. این غول رسانۀ اجتماعی، ارزش واقعی را در آموزش روبات‌ها می‌بیند، چرا که می‌تواند به صنعت فن‌آوری کمک کند تا کیفیت کلی هوش مصنوعی را بهبود بخشد. همچنین به کامپیوترها، انعطافی مشابه با توانایی مغز انسان برای مشاهده، یادگیری و عمل می‌دهد. همچنین می‌تواند به فیسبوک کمک کند تا هوش مصنوعی‌ای که در حال حاضر برای مسدود کردن محتوای توهین‌آمیز مانند گفتار تنفرآمیز، اسپم و برهنگی استفاده می‌کند را، بهبود بخشد. هوش مصنوعی به فیسبوک در نشان دادن پست‌هایی که شما بیشتر به آن توجه دارید، کمک کرده و توصیف عکس‌ها برای نابینایان را توسط این غول تکنولوژی، ممکن می‌سازد.
همچنین شبکه اجتماعی محدودیت‌های هوش مصنوعی را برای احاطۀ بر پلتفرم پراکنده خود، تجربه کرده‌است. در یک نمونه وحشتناک، هوش مصنوعی فیسبوک، نتوانست فیلمی را که در آن یک تروریست نیوزیلندی، ۵۱ نفر نمازگزار بی گناه را در دو مسجد در نیوزیلند به قتل رساند، به طور خودکار شناسایی کند. سپس این ویدیو در دیگر وب سایت‌های رسانه اجتماعی، پخش شد.
Roberto Calandra، دانشمند فیسبوک، بیان کرد: ” الگوریتم‌های بهتری که شما توسعه می‌دهید ممکن است به روش‌های دیگر درون فیسبوک و کل جامعه مورد استفاده قرار گیرند. این شبکه اجتماعی دارای دو آزمایشگاه است که دیگری در Pittsburgh [شهری در ایالت پنسیلوانیای آمریکا] است که بر روی پژوهش‌های روباتیک کار می‌کنند.
پژوهشگران هوش مصنوعی فیسبوک در “منلو-پارک”، همراه با “Daisy” روبات شش پا در حال یادگیری راه رفتن. از سمت چپ: Reberto Calandra-دانشمند پژوهشی، Franziska Meier-دانشمند پژوهشی، Yixin Lin-مهندس پژوهشی، Omry Yadan-مهندس نرم‌افزار و Akshara Rai-دانشمند پژوهشی.
فیسبوک با استفاده از ربات‌هایی که توسط شرکت‌های دیگر ساخته شده‌است، در حال بررسی راه‌هایی است که یک ماشین بتواند بدون دخالت خارجی، خودش یاد بگیرد. ماشین‌های هوش مصنوعی نیاز به داده‌های زیادی برای انجام یک کار دارند که ممکن است برای یک انسان ساده به نظر برسد؛ مانند تشخیص یک سگ در یک عکس. این اطلاعات آموزشی اغلب باید توسط انسان‌ها برنامه‌ریزی شود؛ بنابراین ماشین می‌داند که چه چیزی در تصاویر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
Meier بیان کرد که آموزش یک ماشین، به ویژه یک روبات، برای یادگیری چیزی جدید، چالش برانگیز است؛ زیرا اغلب، داده‌های آموزشی زیادی موجود نیست. روبات‌های هوش مصنوعی مثل کودکان از طریق آزمون و خطا یاد می‌گیرند. در بالای آن، دنیای واقعی می‌تواند غیرقابل‌پیش‌بینی باشد، و ماشین‌ها باید با موقعیت‌های جدید سازگار شوند.
همچنین اظهار داشت: ” اگر به این فکر می‌کنید که یادگیری ما انسان‌ها چگونه است، باید بگم که ما توسط ارتباط با جهان خارج، یاد می‌گیریم. ما همه چیز را امتحان می‌کنیم، مشاهده می‌کنیم که چه اتفاقی می‌افتد و سپس، از آن اطلاعات استفاده می‌کنیم.”
محققان هوش مصنوعی فیسبوک، بر روی این موضوع تمرکز دارند که یادگیری ماشین‌ها را به امری مستقل تبدیل کنند.
آنها اکنون در حال تلاش برای این هستند که کاری کنند یک روبات شش-پا، در عرض چند ساعت خودش راه رفتن را یاد بگیرد.
بیرون از آزمایشگاه، آنها نمونه‌ای از آنچه که در صورت موفقیتشان اتفاق خواهد افتاد را، نشان دادند. یک روبات عنکبوتی به نام Daisy، که مشکی و قرمز است، تا قبل از اینکه به یک میز برخورد کند، بر روی یک سطح سیمانی به آرامی قدم به جلو می‌گذاشت. آنها امیدوارند این روبات از آنچه که یاد می‌گیرد برای راه رفتن بر روی سطوح دیگر مانند علف یا ماسه استفاده کند، که می‌تواند برای روبات، چالش برانگیزتر باشد.
از طریق کار کردن با دانشگاه Berkeley کالیفرنیا، فیسبوک نیز راهی را برای روبات‌ها توسعه داد تا یادگیری آنها بدون داده‌های آموزشی خاص و از طریق لمس کردن باشد. روبات‌ها قادر بودند توپی را حرکت دهند، جوی‌استیکی (Joystick) را تکان دهند و وجه درست یک طاس ۲۰ وجهی را، شناسایی کنند.
Meier بیان کرد:”تصور کنید دارید کلیدی را در قفلی قرار می‌دهید. ممکن است از حس بینایی خود برای دانستن جای قفل استفاده کنید اما شما درواقع از حس لامسه دستان خود استفاده می‌کنید”.
فکر ساختن روبات‌هایی که می‌توانند خودشان یاد بگیرند ممکن است باعث ایجاد ترس در مورد آینده‌ای شود که در آن ماشین‌ها، انسان‌ها را نابود می‌کنند. با این حال، محققان در مورد سناریوی روز رستاخیز نگران نیستند و به این ایده مثل یک سرگرمی نگاه می‌کنند. تصویری در خارج از آزمایشگاه آویزان شده که بر روی آن نوشته شده است: “زنده باد انقلاب روباتی”. همچنین دکمه‌ای قرمز برای غیرفعال کردن بازوی رباتیک وجود دارد.
دکمه قرمز در آزمایشگاه فیسبوک که بازوی روباتیک را غیرفعال می‌کند.
Calandra می‌گوید:” طنزی در جامعه روباتیک وجود دارد که در مورد دانش‌آموزی است که از آزمایشگاه فرار می‌کند و فریاد می‌زند: روبات دیوانه شده است! پروفسور به دانش‌آموز پاسخ می‌دهد که اگر در را ببندد، روبات نمی‌تواند خارج شود”.
Calandra همچنین بیان کرد: “حتی کار‌های ساده‌ای مانند باز کردن یک در، اکنون بسیار پیچیده است.”
