در دنیای علم، یکی از ویژگی های اصلی یک سیاره، جرم کافی برای شکل گیری به صورت گرد است. این ویژگی باعث می شود که سیارات به دلیل نیروی جاذبه، به شکل کره یا تقریبا گرد باشند.
زمین و سیارات دیگر کروی هستند؟
در گذشته، مردم زمین را به شکل تخت تصور می کردند و افسانه هایی مانند قرار گرفتن زمین روی شاخ گاو یا پشت لاک پشت وجود داشت. اما امروزه می دانیم که سیارات، از جمله زمین، تقریبا به شکل کره هستند. هر سیاره ای که جرم کافی داشته باشد، می تواند توسط نیروی جاذبه به یک شکل گرد تبدیل شود.
اما آیا سیارات کاملا کروی هستند؟ بر اساس گفته سوزانا باروس، پژوهشگر موسسه اخترفیزیک و علوم فضایی پرتغال، هیچ سیاره ای کاملا گرد نیست. زمین و سیارات مشابه آن به دلیل نیروی گریز از مرکز، در اطراف استوا کمی برآمدگی دارند. این نیروی گریز از مرکز زمانی ایجاد می شود که سیاره در حال چرخش باشد و باعث تغییر شکل آن می شود.
نیروی گریز از مرکز و تغییر شکل سیارات
زمین در قسمت استوایی کمی برآمدگی دارد که باعث می شود وزن اشیا در استوا کمتر از وزن آن ها در قطب ها باشد. اگر زمین با سرعت بیشتری بچرخد، این برآمدگی بیشتر شده و زمین به شکل یک توپ فشرده در می آید. نیروی گریز از مرکز تنها نیرویی نیست که می تواند شکل یک سیاره را تغییر دهد. نیروهای گرانشی هم بر شکل سیارات تأثیر دارند.
اگر یک سیاره به ستاره خود نزدیک باشد، نیروهای گرانشی می توانند سیاره را بکشند و شکل آن را تغییر دهند. به عنوان مثال، سیاره وسپ-103بی (WASP-103b) که یک غول گازی است، به دلیل نزدیکی به ستاره اش به شکلی اشکی تبدیل شده است.
امکان وجود سیارات با شکل غیرکروی
برخی دانشمندان احتمال می دهند که ممکن است سیاراتی به شکل “توروس” یا حلقه وجود داشته باشند. این حالت زمانی رخ می دهد که یک سیاره با سرعت بسیار زیاد بچرخد و نیروی گریز از مرکز آن بیشتر از نیروی جاذبه باشد. اما تاکنون هیچ سیاره ای با این شکل مشاهده نشده است و احتمال کشف چنین سیاراتی نیز کم است.
