سرمایه گذاری شیوه‌های مختلفی دارد که افراد می‌توانند با توجه به مدت زمان سرمایه گذاری و بازدهی مورد نظر خود یک روش سرمایه گذاری مناسب را انتخاب نمایند. سرمایه‌گذاری در بورس به دو روش مستقیم و غیرمستقیم انجام می‌شود که صندوق سرمایه گذاری یکی از روش‌های غیر مستقیم سرمایه گذاری است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری، مبالغ خرد افراد را دریافت کرده و به صورت تخصصی و زیر نظر مدیریت حرفه‌ای و با نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار در حوزه‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند.
از مزایای سرمایه گذاری در صندوق‌ها می‌توان به نقد شوندگی مناسب، سهولت سرمایه گذاری، مدیریت حرفه‌ای دارایی‌ها، متنوع سازی، سرمایه گذاری با پول کم و … اشاره کرد.
انواع صندوق سرمایه‌گذاری از لحاظ نحوه خرید و فروش
صندوق‌ها از نظر روش‌های سرمایه‌گذاری در آن‌ها، به دو دسته مبتنی بر صدور و ابطال و قابل معامله (ETF) تقسیم می‌شوند.
صندوق‌های صدور و ابطالی
سرمایه‌گذاری در صندوق‌های صدور و ابطالی از طریق مراجعه حضوری به شعب صندوق یا به صورت آنلاین و از طریق سامانه مختص به هر صندوق انجام خواهد شد. صدور واحدهای صندوق به معنی خرید واحدهای صندوق و ابطال به معنای فروش آن‌هاست.
صندوق‌های قابل معامله (ETF)
نحوه خرید و فروش این صندوق‌ها مشابه سهام و سایر اوراق بهادار بورسی است و از طریق سامانه‌های معاملات آنلاین کارگزاری‌ها و در بازه زمانی معاملات انجام می‌شود. در این دسته از صندوق‌ها، عرضه و تقاضای بازار نیز بر قیمت واحدهای صندوق اثر خواهد داشت.
انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری از لحاظ ترکیب دارایی
هر صندوق ترکیب دارایی متفاوتی می‌تواند داشته باشد، که همین مورد تقسیم بندی جدیدی برای صندوق‌های سرمایه گذاری ایجاد می‌کند که در ادامه به شرح این موارد می‌پردازیم.
صندوق‌های سهامی
دارایی این صندوق‌ها عمدتا شامل سهام بورسی و فرابورس است. حداقل ۷۰ درصد دارایی این صندوق در سهام و حق تقدم سهام و مقدار باقی مانده در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود و به همین دلیل، مناسب افراد با ریسک‌پذیری بالا خواهد بود.
صندوق‌های مختلط
صندوق‌های مختلط یکی دیگر از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که ترکیب دارایی آن‌ها شامل سهام و اوراق با درآمد ثابت است. یک صندوق مختلط از لحاظ میزان ریسک مابین صندوق‌های سهامی و صندوق‌های درآمد ثابت قرار دارد.
حداقل ۴۰ درصد و حداکثر ۶۰ درصد ترکیب دارایی این صندوق در سهام و مقدار باقی مانده در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود. سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها به علت وجود اوراق با درآمد ثابت، علاوه بر ریسک کمتر نسبت به سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سهامی، شامل بازدهی بخش سهامی نیز خواهد شد.
صندوق‌های با درآمد ثابت
صندوق‌های درآمد ثابت بیشتر سرمایه خود را به اوراق با درآمد ثابتی مانند اوراق مشارکت، اوراق خزانه اسلامی (اخزا)، اوراق اجاره و سایر اوراق بدهی اختصاص می‌دهند. بازدهی این صندوق‌ها نزدیک به بازدهی سپرده‌های بانکی بوده و به همین دلیل مناسب افراد با ریسک‌پذیری پایین است.
صندوق‌های شاخصی
نوعی دیگر از صندوق‌های سرمایه گذاری که به پیروی از شاخص‌های مختلف مانند شاخص کل بورس، شاخص هم وزن و … می‌پردازد و تلاش در کسب بازدهی مشابه با یکی از شاخص‌های ذکر شده را دارد، صندوق شاخصی گفته می‌شود.
صندوق اهرمی
ترکیب دارایی صندوق‌های سرمایه‌گذاری اهرمی همانند صندوق‌های سهامی، بیشتر شامل سهام و حق‌تقدم سهام است. این صندوق شامل دو نوع واحد عادی و ممتاز خواهد بود. نحوه معامله واحدهای عادی، مبتنی بر صدور و ابطال و واحدهای ممتاز، قابل معامله در بازار (ETF) است.
واحدهای ممتاز این صندوق، برای افرادی است که ریسک پذیری بالایی دارند و مایل به کسب بازدهی بیش‌تری نسبت به بازدهی سهام هستند، مناسب است.
واحدهای عادی این صندوق نیز برای افراد با ریسک پذیری پایین، مناسب است. واحدهای عادی این صندوق‌ها، سود تقریبا پایدار را برای سرمایه‌گذاران خود به همراه دارند که از این نظر به صندوق‌های درآمد ثابت بسیار شباهت دارند.
صندوق تضمین اصل سرمایه
یکی از جدیدترین انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه صندوق تضمین اصل سرمایه است که حداقل ۳۰ و حداکثر ۷۰ درصد از سبد دارایی خود را به سهام و حق تقدم اختصاص می‌دهد.
علاوه بر ایجاد بازدهی مناسب برای سرمایه‌گذاران در دوران رشد بازار، حفظ اصل سرمایه آن‌ها نیز در این صندوق‌ها تضمین خواهد شد. لازم به ذکر است که برای استفاده از مزیت تضمین اصل سرمایه، حداقل مدت زمانی برای سرمایه‌گذاری توسط مدیران صندوق مشخص می‌گردد.
