مهرناز شهریاری
شهرهای مدفون زیرآبی افسانه‌ای نیستند، در دنیا چندین شهر واقعی وجود دارد که کاملاً زیر آب قرار گرفته‌اند و به صورت اتفاقی کشف شده‌اند. بسیاری از آنها امروزه تبدیل به عجایب گردشگری جهان شده‌اند که برای بازدید از آنها باید غواصی کنید و به زیر آب بروید.
شهرهای مدفون زیر آبی که در متن مطرح شده‌اند، از جمله جاذبه‌های معروف گردشگری هستند که به دلیل زیر آب رفتن در گذشته، امروزه برای ماجراجویان و علاقمندان به باستان‌شناسی جذابیت دارند. این شهرها به خاطر ویژگی‌های تاریخی، فرهنگی و معماری خود مورد مطالعه و تحقیق توسط دانشمندان و محققان بسیاری قرار گرفته‌اند.
1- شهر بایا (BAIAE) – ایتالیا:
شهر بایا در ایتالیا یکی از معروف‌ترین شهرهای باستانی روم باستان است که به دلیل نزدیکی به آتشفشان‌ها و وجود چشمه‌های آب گرم، به مکانی مورد علاقه برای استراحت افراد ثروتمند و شوالیه‌ها تبدیل شده بود. با گذشت زمان و فعالیت‌های آتشفشانی، این شهر به آرامی زیر آب فرو رفته است. اکنون، شهر بایا به عنوان یک پارک باستان‌شناسی زیر آب مشاهده می‌شود که گردشگران می‌توانند با قایق‌ها و غواصی به بازدید از این شهر باستانی بپردازند.
2- بنای یوناگونی (YONAGUNI) – ژاپن:
بنای یوناگونی در جزیره یوناگونی ژاپن کشف شده است و هنوز دلیل و نیاز ساخت این سازه باستانی کاملاً مشخص نشده است. برخی دانشمندان باور دارند که این بنا مربوط به تمدن‌های گم‌شده یا پیشرفته‌ای از گذشته است. با وجود اینکه ما زمان ساخت این سازه را تعیین نمی‌توانیم، اما بناهای معماری و نمادهای حاضر در آن نشان می‌دهد که احتمالاً توسط انسان‌ها ساخته شده است.
3- کاخ کلئوپاترا (CLEOPATRA’S PALACE) – مصر:
کاخ کلئوپاترا در مصر، با رونقی بزرگ در دوره باستان، به زلزله ناگهانی وارد زیر آب شد. این کاخ بعدها توسط یک تیم غواصی کشف شد و وسایل با ارزش زیادی از جمله مجسمه‌ها، جواهرات و سکه‌ها به چشم افتاد. این کاخ از جمله جاذبه‌های تاریخی و باستان‌شناسی مهم در مصر است که برای گردشگران و علاقه‌مندان به تاریخ مصر بازدید ارزشمندی دارد.
4- شهر اولئوس (OLOUS) – یونان:
شهر اولئوس در جزیره کرات یونان و دریاچه مدیترانه قرار داشته است. این شهر در گذشته یکی از پرجمعیت‌ترین شهرهای جزیره بوده و به دلیل زلزله و سیل زیر آب رفته است. امروزه باقیمانده‌های این شهر شامل خیابان‌ها، کوچه‌ها و ساختمان‌ها در زیر آب قابل مشاهده هستند و محققان به بررسی‌های بیشتر در این منطقه می‌پردازند.
5- خلیج کامبای (CAMBAY) – هندوستان:
خلیج کامبای در هندوستان، به عنوان قدیم‌ترین شهر مدفون زیر آب شناخته می‌شود. این شهر به زمان‌های بسیار دور از گذشته، تقریباً 9500 سال پیش برمی‌گردد. کشف‌ها در این منطقه اطلاعات مهمی را در مورد تاریخچه انسان‌ها و تمدن‌های گذشته ارائه داده است و به عنوان یک موزه زیردریایی به دلیل اهمیت باستان‌شناسی‌اش شناخته می‌شود.
6- شهر پورت رویال (PORT ROYAL) – جامائیکا:
شهر پورت رویال در جامائیکا در گذشته به عنوان یکی از بنادر تجاری و پایگاه دزدان دریایی شناخته می‌شد. اما به دلیل زلزله‌ها و حل شدن خاک‌های شنی زیر شهر، به آرامی زیر آب فرو رفت. امروزه اجزاء این شهر از جمله بنادر و ساختمان‌ها در زیر آب قابل مشاهده هستند و به عنوان یک مکان معماری و باستان‌شناسی مهم در جامائیکا شناخته می‌شود.
7- پاولوپتری (PAVLOPETRI) – یونان:
شهر پاولوپتری یکی از قدیمی‌ترین شهرهای زیر آبی جهان است که در نزدیکی یونان و دریای مدیترانه قرار دارد. این شهر به دوران 5000 سال پیش برمی‌گردد و باقیمانده‌های آن شامل خیابان‌ها، معابد و ساختمان‌ها در زیر آب قابل مشاهده هستند. پاولوپتری به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد و تاریخ باستانی خود به مقصد طبیعت‌گردی و باستان‌شناسی برای گردشگران تبدیل شده است.
8- شهر شیر یا شیچنگ (LION CITY) – چین:
شهر شیر یا شیچنگ در چین به عنوان آتلانتیس شرق شناخته می‌شود. این شهر در سال 1959 به دست دولت به صورت عمدی زیر آب فرو رفت تا برای احداث سدسازی و نیروگاه آبی به کار رود. امروزه باقیمانده‌های این شهر شامل مجسمه‌ها، معابد و خیابان‌ها در زیر آب قابل مشاهده هستند و باعث شده‌اند که شهر شیر یکی از مقاصد گردشگری و تاریخی در چین باشد.
9- شهر تونیس هراکلیون (THONIS HERACLEION) – مصر:
شهر تونیس هراکلیون یکی دیگر از شهرهای باستانی مصر است که به دلیل شرایط نامناسب محل ساخت به زیر آب رفته است. این شهر بزرگ دارای معابد، مجسمه‌ها و اماکن مذهبی بوده و به دلیل کشف‌های باستان‌شناسی در این محل، بازدید از آن برای گردشگران و محققان جذابیت دارد.
10- شهر فاناگوریا (PHANAGORIA) – روسیه:
شهر فاناگوریا در روسیه، در نزدیکی دریای سیاه و دریای آزوف واقع شده است. این شهر به دلیل زلزله‌ها و نیروهای طبیعی دیگر در گذشته به آرامی زیر آب فرو رفته است. کشف‌ها در این شهر شامل معابد، مجسمه‌ها و نمادهای باستانی از جمله معبد زئوس، معبد ایزیس و معبد دیونیس به دست آمده‌اند و این شهر به عنوان یکی از مقاصد تاریخی و باستان‌شناسی در روسیه شناخته می‌شود.
همه‌ی این شهرها و بازمانده‌های آنها نشان می‌دهند که تاریخ انسانی زمین حاوی تعداد زیادی از شهرهای زیرآبی فراموش شده‌است که هنوز هم ممکن است شاهد دیگر کشف‌های هیجان‌انگیز و ماجراجویانه باشیم. با توجه به اثرات تغییرات آب‌وهوایی و افزایش سطح دریا، برخی از این شهرها به طور کامل به زیر آب رفته‌اند و برخی دیگر در خطر قرار دارند که در آینده ممکن است کشف شوند. غواصی و مطالعه باستان‌شناختی این شهرهای زیرآبی می‌تواند به نحوی درک بهتری از گذشته انسان‌ها و تمدن‌های گذشته فراهم کند و به ما کمک کند تا از درس‌های تاریخی‌شان بیاموزیم.
