واژه بیومتریک ترکیبی از دو کلمه بیو به معنی زندگی و متریک به معنی اندازه گیری است این یعنی بیومتریک به نوعی یک ارزیابی از خصیصه‌های بیولوژیک و زیستی فرد است. اثر انگشت، کف دست و کانتور چهره هیچ دو فردی در جهان یکسان نیست حتی دو قلوها.
همین منحصربفرد بودن خصوصیات بیومتریک آن را تبدیل به یک ابزار مطمئن برای احرازهویت افراد کرده چون بر خلاف پسورد یا پین، کپی کردن آن راحت نیست. بعلاوه استفاده از آن بسیار راحت است و مشکلاتی مثل فراموش کردن رمز را نخواهید داشت.
احرازهویت بیومتریک چگونه کار می‌کند؟
سیستم‌های بیومتریک خصوصیات افراد مثل اثرانگشت، صدا، الگوهای چهره و غیره را ذخیره می‌کنند. وقتی کاربری درخواست احرازهویت بدهد، سیستم خصوصیات بیومتریک او را با آنچه در دیتابیس خودش دارد مقایسه می‌کند. در صورت وجود تطبیق، کاربر مجوز دسترسی را کسب می‌کند. همه سیستم‌های بیومتریک این اجزای اصلی را دارند:
- حسگری که فاکتور بیومتریک موردنظر برای احرازهویت را اسکن و ثبت می‌کند.
- نرم‌افزاری که اطلاعات اسکن شده را به فرم دیجیتال تبدیل کرده و داده‌های جدید را با اطلاعات ذخیره شده مقایسه می‌کند.
- دیتابیسی حاوی اطلاعات بیومتریک برای اینکه نرم‌افزار بتواند مقایسه را انجام دهد.
تاریخچه مختصر
استفاده از خصوصیات بیومتریک برای شناسایی افراد به دوره بابلی‌ها برمی گردد که ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح از اثرانگشت ثبت شده روی لوح‌های گلی، برای اجرای تراکنش استفاده می‌کردند. چینی‌ها هم در قرن نوزدهم از اثرانگشت و کف پای بچه‌ها برای شناسایی آنها استفاده می‌کردند. در مصر هم بازرگانان بر اساس خصوصیات فیزیکی خودشان شناسایی می‌شدند.
آغازگر سیستم احرازهویت مدرن آلفونس برتیلون، پلیس فرانسوی بود که در دهه ۱۸۰۰ میلادی یک سیستم برای شناسایی مجرمان بر اساس خصوصیات فیزیکی آنها ابداع کرد که با وجود نواقص از روش قبلی یعنی استفاده از عکس و نام مفیدتر بود.
اما بنیانگذار علم نوین جمع آوری، طبقه بندی و مقایسه اثرانگشت، دکتر هنری فاولدز بود که در سال ۱۸۸۰ مقاله ای در این زمینه منتشر کرده و استفاده از اثرانگشت را برای شناسایی افراد پیشنهاد داد.
انواع خصوصیات بیومتریک
۱. بیومتریک فیزیکی
این گروه بر اساس خصوصیات فیزیکی افراد مثل اثر کف دست، اثرانگشت، الگوی رگ‌های شبکیه و عنبیه چشم و الگوی صدا طراحی می‌شوند.
۲. بیومتریک رفتاری
این گروه بر اساس رفتارها و الگوهای منحصربفرد فردی طراحی و ساخته می‌شوند. در این سیستم‌ها از خصوصیاتی مثل سرعت راه رفتن، نوع راه رفتن و دست خط برای شناسایی افراد استفاده می‌شود.
اهمیت احرازهویت بیومتریک در حوزه امنیت
طبق مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۹ صورت گرفت، پسوردها عامل اصلی ۸۱ درصد رخنه‌های محسوب می‌شوند. استفاده از خصوصیات بیومتریک احتمال هک حساب‌های کاربری را کاهش می‌دهد چون شبیه سازی آنها کار راحتی نیست. از جمله دلایل اهمیت خصوصیات بیومتریک، برای شناسایی افراد می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- دقت خصوصیات بیومتریک: خصوصیات بیومتریک بر اساس جنبه‌های رفتاری و جسمی شخص کار می‌کنند که کپی کردن آنها کار بسیار سختی است. بنابراین خصوصیات بیومتریک دقیق هستند اما نمی توان آنها را کاملاً ضدجعل دانست. برای حفاظت از حریم شخصی خودتان، اطلاعات خودتان را در زمینه امنیت این فناوری و چگونگی ایمن سازی آن افزایش دهید.
- ضد جعل بودن خصوصیات بیومتریک: سیستم‌های بیومتریک جدید طوری طراحی شده اند که حتی در صورت سرقت اطلاعات آنها باز هم ضد جعل باشند. مثلاً سرقت الگوی کف دست کاربر فایده ای برای مجرمان ندارد چون این سیستم‌ها از اطلاعات نبض و حرارت دست هم استفاده می‌کنند. این فناوری از ثبت چندین هویت کاذب توسط یک شخص هم پیشگیری می‌کند.
- سرعت و روان بودن کار با فناوری بیومتریک: سیستم‌های بیومتریک مدرن طوری طراحی شده اند که تجربه کاری روان و پرسرعتی فراهم می‌کنند.
اهمیت احرازهویت بیومتریک برای مشاغل
از جمله دلایل مفید بودن احرازهویت بیومتریک برای مشاغل، می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- سرعت بخشیدن به فرایندها
- مقرون به صرفه بودن
- پیشگیری از سرقت
- ساده سازی فرایند ثبت سوابق
آینده احرازهویت بیومتریک
با توجه به مزایای متعدد احرازهویت بیومتریک، به احتمال بسیار زیاد در آینده این فناوری جایگزین روش‌های سنتی می‌شود از جمله برای کاربردهای زیر:
- احرازهویت بیومتریک چندوجهی: در این روش به طور همزمان از چندین سیستم بیومتریک برای احرازهویت استفاده می‌شود که باعث ارتقای سطح امنیت خواهد شد.
- سیستم‌های پرداخت بیومتریک: شرکت‌هایی مثل آمازون در بعضی از فروشگاه‌های خودشان امکان اجرای تراکنش با استفاده از الگوی کف دست را فراهم کرده اند که انتظار می‌رود به زودی سایر شرکت‌ها هم به این روند بپیوندند.
- تشخیص صدا: امروزه امکان کنترل دستگاه‌هایی مثل خودرو و تلویزیون هوشمند با استفاده از صدای انسان فراهم شده که نیاز به کار با دکمه و شماره گیر را از بین می‌برند به احتمال زیاد این گرایش در حوزه اینترنت اشیاء رونق پیدا می‌کند.
