شهر هوشمند حسابی بر سر زبان‌ها افتاده و کلان‌شهرهای مهمی را سراغ داریم که راه هوشمندسازی در پیش گرفته‌اند. با این حال همان‌گونه که انتظار می‌رود نبض فناوری‌های نوین در کلان‌شهرهای مهم دنیا تپش بیشتری دارد. این روزها شهرهای پیشرفتهای را سراغ داریم که جدیدترین دستاوردهای فناوری را به خدمت گرفته‌اند. این فناوری‌ها به اندازه‌ای هیجان‌انگیز هستند که علاقه‌مندان دنیای تکنولوژی را انگشت به دهان می‌گذارند. از آنجایی که شناخت کاملی از همراهان خود در روکیدا داریم و به‌خوبی می دانیم که از دستاوردهای جدید فناوری به وجد می‌آیند، در ادامه برای شما از چندین شهر هوشمند می‌گوییم که به هوشمندترین شهرهای جهان معروف شده‌اند.
1- شهر هوشمند هنگ‌کنگ
چندین سال است که ضرب‌آهنگ نفوذ فناوری‌های جدید در زندگی هنگ‌کنگی‌ها سرعت گرفته است. برای نمونه می‌توان به برنامه‌های مدیران شهری هنک‌کنگ اشاره کرد. قسمتی از این برنامه‌ها در سال ۲۰۱۷ منتشر شد. بر اساس این برنامه‌ها، مدیران شهری هنک‌کنگ عزم خود را جزم کرده‌اند تا این شهر روزبه‌روز به تجهیزات هوشمندتری مجهز شود. در نقشه‌ای که از آن صحبت شد، ۷۶ طرح نوآورانه در نظر گرفته شده است. حملونقل هوشمند، زندگی هوشمند، محیط‌زیست هوشمند، شهروندان هوشمند، دولت هوشمند و اقتصاد هوشمند قسمتی از این طرح‌های نوآورانه به حساب می‌آید. این طرح‌ها با هدف بهینه‌سازی شهری هوشمند و منسجم انجام می‌شود. به لطف چنین طرح‌هایی، هنگ‌کنگی‌ها زندگی دلپذیرتری را در شهر هوشمند تجربه خواهند کرد.
تمرکز اصلی در این طرح، نوآوری برای زندگی هوشمند است. وای‌فای رایگان در مراکز عمومی و ارتقا شیوه‌های پرداخت هوشمند نظیر انجام تراکنش‌های مالی با گوشی‌های هوشمند دارای ان.اف.سی (NFC)، قسمتی از سازوکاری است که مدیران شهری هنگ‌کنگ برای هوشمندتر شدن این شهر در نظر گرفته‌اند. قسمت مهمی از این برنامه‌ها نیز به ارتقا سلامت جامعه و حمایت بیشتر از سالمندان و توا‌ن‌یابان اختصاص یافته است.
مدیران شهری هنگ‌کنگ برای تحقق حمل و نقل هوشمند، اپلیکیشنی با نام HKeMobility را در اختیار شهروندان گذاشته اند. به لطف این اپلیکیشن کاربران مسیرهای تردد در تمامی قسمت‌های هنگ‌کنگ را به راحتی پیدا می‌کنند. از طرف دیگر در این طرح‌های نوآورانه شاهد نصب ۱۲۰۰ تشخیص‌گر ترافیک هستیم. این تشخیص‌گرها اطلاعات ترافیکی را در ۲۴ ساعت شبانه‌روز و ۷ روز هفته مخابره می‌کنند. با توجه به رویکردی که مدیران شهری هنگ‌کنگ برای هوشمندسازی این شهر در نظر گرفته‌اند، انتظار می‌رود هنگ‌کنگ در عرض یک یا دو دهه آینده به یکی از هوشمندترین شهرهای دنیا تبدیل شود.
2- شهر هوشمند اُسلو
پایتخت نروژ ممکن است به لحاظ مساحت با دیگر کلان‌شهرهای مهم دنیا مانند نیویورک یا هنگ‌کنگ قابل مقایسه نباشد. با این حال نباید اسلو را به لحاظ پیشرفتهای فناوری دست‌کم بگیرید. مدیران شهری اسلو برنامه‌های زیادی برای بهینه‌سازی سطح زندگی مردم با در شهر هوشمند دارند. همان‌گونه که بهتر از ما می‌دانید، اینترنت اشیا نقش مهمی در هوشمندسازی شهرها دارد. در سازوکار اینترنت اشیا، دستگاه‌ها با نرم افزار و سنسور، هوشمند می‌شود. این دستگاه‌ها با اینترنت به هم متصل می‌شوند تا شبکه‌ای از تجهیزات هوشمند را در خانه و شهر شاهد باشیم. فناوری که از آن صحبت می‌کنیم جایگاه ویژه‌ای در هوشمندسازی شهر اسلو پیدا کرده است. به لطف اینترنت اشیا، مدیریت سازوکارهای حساس شهری مانند دفع زباله، حملونقل شهری و آبرسانی در اسلو هوشمندتر شده است. مدیران شهری اسلو تاکید ويژه‌ای برای استفاده از اتوبوس‌های الکتریکی تو توسعه صنایع این شهر دارند.
3- شهر هوشمند لندن
شهری به شلوغی لندن در سرتاسر بریتانیا سراغ نداریم. به همین دلیل جای تعجبی وجود ندارد اگر این شهر روزبه‌روز هوشمندتر شود. سازوکارهایی مانند تاک لاندِن (Talk London)، انجمن آنلاینی که امکان طرح ایده‌های شهری را به شهروندان لندن می‌دهد، از تمهیداتی است که برای هوشمندتر شدن این شهر مشاهده می‌شود. مدیران شهری لندن برنامه زیادی برای بهینه‌سازی اتصال دیجیتال در این شهر دارند. اجرا شبکه فیبر نوری در تمامی قسمت‌های لندن، یکی از این برنامه‌ها به حساب می‌آید. به لطف این پروژه چیزی حدود ۴۰۰ کیلومتر کانال زیرمینی، ۵۰۰ کیلومتر جاده و ۸۰ هزار صندلی خیابانی به هم متصل می‌شود. نقشه میزان دسترسی به اینترنت در قسمت‌های مختلف لندن نیز هم‌اکنون در اختیار شهروندان قرار دارد. استفاده از انرژی پایدار و به کار گرفتن خودروهای الکتریکی در حملونقل شهری، قسمتی از برنامه‌های مدیران شهری برای هوشمندسازی بیشتر لندن به حساب می‌آید.
4- شهر هوشمند دبی
شکی در این نیست دبی که این روزها می‌شناسیم با دبی چند دهه پیش تفاوت‌های چشمگیری دارد. انصافاً باید اعتراف کرد چنین پیشرفتی را در دیگر شهرهای منطقه سراغ نداریم. دبی امروزی گام‌های بلندی برای هوشمندتر شدن برداشته است. هم‌اکنون خدمات پیشرفتهای برای هوشمندسازی شهر دبی انجام شده است. به لطف کارت‌های هوشمند نول (Smart Nol card)، شهروندان دبی کرایه حملونقل را با پرداخت ان.اف.سی (NFC)، انجام می‌دهند. از طرف دیگر مدیران شهری دبی، اپلیکیشنی با نام «دوبای نَو» (DubaiNow)، منتشر کرده‌اند. این اپلیکیشن کاربران را قادر می‌سازد تا هزینه استفاده از خدمات عمومی را پرداخت کنند. سلامت عمومی، تحصیل، اسکان و حملونقل قسمتی از خدماتی است که این اپلیکیشن در اختیار شهروندان قرار می‌دهد. امکان اجاره هوشمند خودرو نیز یکی دیگر از خدمات جدیدی است که برای شهروندان دبی فراهم شده است. کاربران برای اجاره هوشمند خودرو به ۲ اپلیکیشن یو.درایو (Udrive) و اِی.کار (EKar)، دسترسی دارند. استفاده از خودروهای خودران نیز یکی از سازوکارهای مهمی است که در شهر هوشمند دبی افتتاح شده. به لطف این سازوکار، نزدیک به ۲۵ درصد از حملونقل دبی تا سال ۲۰۳۰ کاملاً هوشمند خواهد شد. به زبان ساده می‌توان گفت ۲۵ درصد از خودروهای دبی تا سال ۲۰۳۰ خودران خواهند بود و خبری از راننده در این خودروها نیست.
5- شهر هوشمند آمستردام
آمستردام فرهنگی غنی در میان کلان‌شهرهای اروپایی دارد. این شهر به لحاظ هوشمندسازی نیز پرچمدار به حساب می‌آید. پروژه اطلاعات شهری متن‌باز (Open Source)، سازوکاری است که به کاربران اجازه می‌دهد در زمان دلخواه به اطلاعات دسترسی داشته باشند و محتوای جدیدی اضافه کنند. این سازوکار شفاف برای اطلاع‌رسانیِ شهروندان درباره اطلاعات ورودی و خروجی کاربرد دارد. از طرف دیگر آمستردام و دیگر قسمت‌های هلند، اکنون سریع‌ترین اینترنت را نسبت به تمامی کشورهای اتحادیه اروپا دارند. به لطف این سرعت چشمگیر، زمینه دسترسی به نوآوری‌های بیشتر در هوشمندسازی آمستردام فراهم می‌شود. پروژه نوآوری‌های هوشمندانه در سال ۲۰۰۹، آغاز شد. در این پروژه بهینه‌سازی‌های متنوعی مانند تمیزکردن رودخانه‌ها، مدیریت شبکه جاده‌ای و ایجاد شرایط بهتر زندگی شهروندان آمستردام در یک شهر هوشمند را شاهد هستیم.
در این زمینه می‌توان به اپلیکیشن وایزِر (Wyzer)، اشاره کرد. این اپلیکیشن به گردشگران اجازه می‌دهد تا در مسیرهای کم‌تردد و غیر رایج شهر گشت‌و‌گذار داشته باشند. در اپلیکیشن وایزر، قسمت‌هایی نیز با نام جواهر پنهان (Hidden Gem)، هایلایت شده تا کاربران در دنیای واقعی این مکان‌ها را پیدا کنند. سازوکار دیگری نیز با نام پروژه عینک اجتماعی (Social Glass project)، در آمستردام وجود دارد. این سازوکار قابلیت تحلیل زنده اطلاعات شهری را برای شهروندان فراهم می‌کند. به لطف این پروژه، دیدگاه‌های کلیدی از موقعیت‌های متفاوت شهری در اختیار مدیران و شهروندان قرار می‌گیرد.
6- شهر هوشمند بارسلونا
بارسلون برای ما ایرانی‌ها با تیم پرآوازه بارسلونا شناخته می‌شود. با این حال جالب است بدانید بارسلون اولین شهر اروپایی است که راه هوشمندسازی را در پیش گرفت. اینترنت اشیا در هوشمندسازی بارسلون نقش چشمگیری ایفا می‌کند. برای نمونه می‌توان به سازوکار هوشمند مدیریت زبا‌له‌ها در بارسلونا اشاره کرد. در این سازوکار ظرف‌های زباله به چیپست‌های هوشمند مجهز شده‌اند. با این روش مقدار ظرف‌های زباله پرشده در هر لحظه قابل بررسی است. چراغ‌های راهنمایی هوشمند نیز یکی دیگر از دستاوردهای پیشرفته در بارسلوناست. هشدار زودهنگام برای حادثه‌های طبیعی و جعبه‌‌های امانات هوشمند را نیز می‌توان به عنوان روش‌های جالبی دانست که مدیران بارسلونا برای هوشمندسازی این شهر در نظر گرفته‌اند.
رصد هوشمند کیفیت آب‌و‌هوا، خدمات به اشتراک گذاری خودرو و زیرنظرگرفتن مصرف انرژی منازل از دستاوردهای شهر هوشمند بارسلونا برای سلامت محیط‌زیست به حساب می‌آید. جالب است بدانید حتی در بارسلونا رفتار مصرف آب توسط شهروندان نیز با روش‌های هوشمند رصد می‌شود.
7- شهر هوشمند نیویورک
نیویورک یکی از شناخته‌شده‌ترین شهرهای دنیاست. با این حساب همان‌گونه که حدس زده‌اید، مدیران شهری نیویورک از قافله هوشمندسازی شهری عقب نمانده‌اند. نورپردازی هوشمند شهری، محاسبه هوشمند مصرف آب و زباله از دستاوردهایی است که در برنامه‌های هوشمندسازی نیویورک مشاهده می‌شود. جالب است بدانید خدمتی در نیویورک با نام بیگ‌بِلی (BigBelly)، وجود دارد. بیگ‌بلی درواقع خدمتی با سطل زباله هوشمندی است که گزارش دقیقی از مقدار زباله‌ای که در هر سطل زباله وجود دارد در اختیار مدیران شهری قرار می‌دهد. رصدکردن کیفیت آب‌و‌هوا نیز یکی دیگر از پروژه‌های مهم هوشمندسازی نیویورک به حساب می‌آید. چالش محله‌های تمیز و استفاده از انرژی‌های قابل بازیافت به‌عنوان دیگر دستاوردهای چشمگیر فناوری در هوشمندسازی نیویورک شناخته می‌شود.
8- شهر هوشمند سنگاپور
جالب است بدانید سنگاپور یکی از پیشرفته‌ترین شهرهای دنیاست. طرح‌های نوآورانه مدیران این شهر در سال ۲۰۲۰ تمرکز ویژه‌ای به حملونقل هوشمند داشت. از طرف دیگر برنامه‌ای در سنگاپور با نام سفر هوشمند وجود دارد. در این برنامه شاهد بهینه‌سازی‌هایی برای سهولتِ تراکم حملونقل در ساعت‌های شلوغیِ شبکه راه‌آهن سنگاپور هستیم. این برنامه شهروندان را تشویق می‌کند تا دقت بیشتری برای انتخاب زمان سفرهای درون و بیرون شهری داشته باشند. از طرف دیگر در سنگاپور اپلیکیشنی با نام «اسمارت نِیشِن» (Smart Nation)، وجود دارد. این برنامه برای سفارش خودرو خودران توسط شهروندان استفاده می‌شود. دریافت هشدار درباره کیفیت آب‌و‌هوا و امکان گزارش مشکلات شهری از جانب کاربران به‌عنوان دیگر ویژگی‌های اپلیکیشن «اسمارت نیشن»، در شهر هوشمند سنگاپور شناخته می‌شود.
درمجموع باید گفت دیر یا زود کلان‌شهرهای دنیا راه هوشمندسازی را در پیش می‌گیرند. با این حال انتظار می‌رود با توجه به سرعت چشمگیر فناوری و گسترش دسترسی کاربران در سراسر دنیا به اینترنت، هوشمندسازی شهرها در یکی دو دهه آینده سرعت بیشتری پیدا کند.
