سمیرا گلکار
فهرست عنوان‌ها
یکی از حرکات گوگل که خیلی‌ها از جمله ما به آن علاقمند هستیم، طراحی‌های جدید اندروید توسط این شرکت است. امروزه اندروید با آنچه که اولین بار در سال 2008 عرضه شد تفاوت زیادی دارد و همانطور که گوشی‌های هوشمند و سیستم عامل‌ها به مرور زمان تغییر کرده اند، طراحی مورد استفاده گوگل هم دستخوش تغییراتی شده است.
گوگل از سال 2014 از یک نوع زبان طراحی خاص به اسم طراحی متریال استفاده کرده که تا امروز این طراحی هم دستخوش تغییراتی شده و مثلاً در سال 2018 شاهد تغییرات چشمگیری در تم متریال (Material Theming) بودیم. و حالا، یک مدل جدید و بسیار متفاوت از این طراحی به اسم متریال یو منتشر شده است.
اما متریال یو دقیقاً چیست و با تغییرات طراحی قبلی چه تفاوت‌هایی دارد؟
قابلیت‌های تنظیم و سفارشی سازی
همانطور که از نام متریال یو مشخص است، تمرکز اصلی این مدل طراحی you یعنی شما به عنوان کاربر است. نسخه‌های قبلی طراحی متریال هم رنگارنگ و قابل تنظیم بوده و به طراحان و توسعه دهندگان امکان می‌دادند که در طراحی‌ها به صورت افراطی عمل کنند به ویژه برای تم‌های متریال که تمرکز اصلی آن فراهم کردن امکان ایجاد یک هویت دلخواه برای اپلیکیشن‌ها با استفاده از طراحی متریال بود.
اما متریال یو، برای طراحی از خود کاربران الهام می‌گیرد. در این طراحی قابلیت جدیدی به اسم استخراج رنگ در اختیار شما قرار دهد که پایه و اساس فلسفه طراحی متریال یو را تشکیل می‌دهد.
قابلیت استخراج رنگ، رنگ‌های اصلی والپیپر گوشی را استخراج کرده و تم کلی تلفن شما را مطابق با آن تنظیم می‌کند از جمله منوی تنظیمات سریع و حتی اپلیکیشن‌های مجزا.
این رویکرد با استراتژی طراحی تم سنتی که در آن کاربران تم‌های از پیش ساخته را دانلود کرده یا خودشان رنگ‌ها را انتخاب می‌کردند تفاوت دارد اما منحصربفرد و قابل توجه است.
متریال یو این امکان را فراهم کرده که اندروید مثل چند سال اخیر رنگارنگ و زیبا بماند و همزمان قابلیت تنظیم تم‌های رنگی را برای کاربران فراهم می‌کند.
در این حالت گزینه‌های پیکربندی محدود بود مگر اینکه از یک پوسته شخص ثالث استفاده می‌کردید که امکان انجام این کار را به شما می‌داد. در اندروید 10 و با رونمایی از قابلیت‌هایی مثل دارک مود و استفاده وسیع تر از گزینه‌های پیکربندی این شرایط تغییر کرد. حالا متریال یو امکانات بیشتری برای تنظیم و سفارشی سازی در اختیار شما قرار می‌دهد.
گرچه متریال یو به خودی خود یک موتور طراحی تم نیست و نمی‌توانید بعضی از بخش‌های دیگر رابط کاربری را تغییر دهید اما همانطور که اشاره شد، یک رویکرد منحصربفرد دارد که در آن کاربر اولویت اصلی محسوب می‌شود.
ارتقای دسترس پذیری
علاوه بر قابلیت تنظیم و سفارشی سازی، متریال یو تمرکز ویژه‌ای بر بزرگتر کردن و برجسته سازی آیتم‌های رابط کاربری دارد و می‌توان گفت که اندروید 12 در این زمینه از One UI سامسونگ و همچنین iOS الهام گرفته است.
در این رابط کاربری دکمه‌ها بزرگتر و مشخص تر هستند و وقتی پنل اعلان‌ها را پایین بکشید، بلافاصله توجه شما را جلب می‌کنند. آیتم‌های Quick Settings حالا در دو ردیف قرار گرفته اند که در هر ردیف دو آیتم قرار دارد اما در اندروید 11 یک سطر با 6 آیتم وجود داشت.
همچنین این بار در کنار هر آیکن یک توضیح گویاتر هم وجود دارد در حالی که در نسخه قبلی فقط یک آیکن وجود داشت.
این تغییر رویکرد شامل تغییرات کوچک دیگری هم می‌شود از جمله اینکه این بار آیتم‌های رابط کاربری راحت تر با یک دست قابل استفاده هستند که این مسئله را در آخرین پوسته از One UI در سال 2018 هم مشاهده کردیم. اکثر عناصر رابط کاربری در One UI در نیمه پایینی صفحه قرار دارند تا بتوانید به راحتی، با انگشت شست و در حالی که گوشی را با یک دست گرفتید، به آنها دسترسی پیدا کنید.
همچنین در زبان طراحی متریال یو اندروید 12، کاملاً مشخص است که گوگل از این رابط‌های کاربری الهام گرفته است.
حالا نوار ابزار بالای صفحه به طور قابل ملاحظه‌ای بزرگتر است و آیتم‌های لیست‌ها پایین صفحه قرار می‌گیرند تا مثل گوشی‌های سامسونگ بتوانید با یک دست به راحتی از آنها استفاده کنید.
این مسئله در اپلیکیشن‌هایی مثل Settings به راحتی قابل مشاهده است و در سایر اپلیکیشن‌ها مثل Contacts از یک رویکرد سنتی تر با یکسری تغییرات جزئی استفاده شده تا با متریال یو همخوانی پیدا کرده و از قابلیت جدید استخراج رنگ هم به خوبی استفاده شود.
به گفته گوگل، امکان تطبیق یافتن متریال یو متناسب با شرایط به صورت خودکار و صرف نظر از اندازه گوشی یا نوع کاربری که از آن استفاده می‌کند وجود دارد. اشکال طوری طراحی شده اند که پویا بوده و متناسب با نیاز شما کشیده شوند و همین ارتقای سطح دسترس پذیری نشان می‌دهد که گوگل در زبان طراحی جدید خودش به همه کاربران توجه دارد.
سرزندگی رابط کاربری
نکته آخر اینکه یکی از تغییرات مهمی که گوگل در متریال یو پیاده سازی کرده، توجه به چیزهای کوچک است. به گفته گوگل این شرکت علاوه بر تمرکز بر کاربر، سعی داشته رابط کاربری را طوری طراحی کند که تعامل با آن به راحتی انجام شود.
تغییرات رابط کاربری در زمینه دسترس پذیری هم بخش مهمی از این حرکت محسوب می‌شود اما تغییرات کوچکی هم هستند که بعضی از آنها فوراً نظر شما را جلب می‌کنند و بعضی دیگر خیر.
در رابط کاربری گوگل از انواع اشکال استفاده شده است. شکل استاندارد قرص مانند مورد استفاده در Material Theming در متریال یو هم استفاده شده و علاوه بر آن شاهد اضافه شدن اشکال مختلف دیگری هستیم.
قبلاً بعضی از اپلیکیشن‌های گوگل آپدیت‌هایی دریافت کردند که به دستورالعمل‌های طراحی متریال یو پایبند بودند حتی برای دستگاه‌هایی با اندرویدی غیر از 12 و گرچه این گوشی‌ها ابزار استخراج رنگ را ندارند اما باز هم تغییرات در آنها قابل توجه است.
گوگل این بار از مستطیل و مربع‌هایی با لبه‌های گرد استفاده می‌کند و استفاده از انواع دکمه‌های کپسول مانند و منوهای پیمایش هم در این سیستم عامل کاملاً مشخص است. اعلان‌ها گوشه‌های گردتر دارند، اندازه آنها بزرگتر است و محتوای آنها خواناتر شده است.
موارد دیگر مثل حرکت‌های روان تر در سطح گوشی به دلیل استفاده از انیمیشن‌های جدیدتر و عناصر رابط کاربری که قابل کشیده شدن هستند، هم تأثیر زیادی بر پویاتر شدن اندروید 12 و متریال یو نسبت به قبل داشته‌اند.
مهم ترین تغییر در طراحی متریال
برای استفاده از متریال یو لزوماً نیازی به چ اندروید 12 ندارید چون بدون شک گوگل به مرور آن را برای اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های بیشتری عرضه می‌کند اما یک نکته کاملاً بدیهی است: متریال یو بزرگترین تغییر در زبان طراحی گوگل از زمان رونمایی از طراحی متریال در سال 2014 محسوب می‌شود. این طراحی باعث تغییر موضوعات زیادی شده که تا امروز مطابق با اصول طراحی گوگل حفظ شده بودند و در عین حال گامی جدید به سمت سفارشی سازی طی کرده است.
باید دید که آیا شرکت‌هایی مثل شیائومی و سامسونگ از این قوانین پیروی می‌کنند یا حداقل اینکه در پوسته‌های ویژه خودشان از امکاناتی مثل استخراج رنگ اندروید 12 استفاده می‌کنند یا خیر. اما اگر کاربر پیکسل هستید و بیشتر به اندروید سنتی علاقه دارید، بعید است که بتوانید از زبان طراحی جدید گوگل دوری کنید.
