امروزه به لطف وجود شبکه‌های اجتماعی برقراری ارتباط با دوستان و خانواده از همیشه راحت تر شده اما این شبکه‌ها پیامدهای منفی هم دارند. اینترنت پر از عکس مدل‌هایی است که بدن‌های غیرواقعی و بی نقصشان را به نمایش می‌گذارند که ممکن است این مسئله باعث شود کاربران معمولی نسبت به بدن خودشان حس بدی پیدا کنند.
کشور نروژ در راستای مقابله با این معضل قانون جدیدی تصویب کرده که اینفلوئنسرها و ناشران تبلیغات را ملزم به برچسب گذاری عکس‌های دستکاری شده می‌کند. در این مطلب نگاهی به این قانون و پیامدهای آن برای کاربران خواهیم داشت.
قانون منع دستکاری تصاویر در نروژ چیست؟
این قانون جدید که توسط دولت نروژ تصویب شده، اینفلوئنسرهای شبکه‌های اجتماعی و برندها را ملزم می‌کند که با یک برچسب خاص، عکس‌های دستکاری شده را مشخص کنند. در واقع اگر عکسی دستکاری شده منتشر می‌کنید، باید این موضوع را اعلام کنید.
این قانون جدید به تصاویری اعمال می‌شود که اندازه و شکل بدن را تغییر داده یا برای گرفتن آنها از فیلتر استفاده شده است. هر گونه بزرگ کردن ماهیچه، لب یا باریک کردن شکم و پهلو باید اعلام شود.
مقایسه خودمان با دیگران جزء ویژگی‌های طبیعی ماست و متأسفانه شبکه‌های اجتماعی به بدتر شدن این شرایط دامن می‌زنند. وقتی این تصاویر غیرواقعی را در اینترنت مشاهده می‌کنیم، بدن خودمان و نقایص آن را با تصاویر غیرواقعی و فتوشاپ شده مدل‌ها مقایسه می‌کنیم.
تأثیر این استانداردهای زیبایی غیرمعقول و دست نیافتی بر سلامت روحی و روانی ما بسیار شدید است و ممکن است باعث افت عزت نفس، ایجاد اضطراب و حتی افسردگی شود.
تأثیرات دستکاری عکس‌ها بر کاربران کم سن و سال
امروزه با ظهور شبکه‌های اجتماعی خیلی از ما نسبت به تصویری که از بدنمان داریم دچار مشکل شدیم. هر چقدر زیباتر باشید، در شبکه‌های اجتماعی لایک و واکنش‌های مثبت بیشتری دریافت می‌کنید. نیاز به جلب توجه و تأیید از سمت اجتماع باعث شده که ما نسبت به ظاهر خودمان حس ترس و ناامنی داشته باشیم.
مطالعه صورت گرفته توسط Taylor and Francis Online در سال 2016 با حضور 144 دختر بین 14 تا 18 سال نشان داد که دیدن تصاویر دستکاری شده در شبکه‌های اجتماعی تأثیراتی منفی بر کاربران جوان دارد. همچنین آنها به عکس‌های ادیت شده رتبه بهتری دادند که این نشان دهنده تأثیر استانداردهای زیبایی غیرواقع گرایانه بر نسل جوان است.
اشخاصی که هنوز شخصیتشان به طور کامل شکل نگرفته به راحتی تحت تأثیر تصاویر منتشر شده در فضای آنلاین قرار می‌گیرند بدون اینکه متوجه غیرواقعی بودن آنها شوند. به خصوص دختران جوان که این بدن‌های ادیت شده و بی نقص و موهای زیبا را مشاهده می‌کنند آرزو می‌کنند که آنها هم این زیبایی و بی نقصی را داشتند و به نوعی به دنبال دستیابی به ناممکن‌ها هستند.
از آنجایی که چیزی به اسم بدن بی نقص وجود ندارد، در نهایت ممکن است نسبت به بدن خودتان دچار حس نفرت شوید. این ناتوانی در رسیدن به نتیجه مطلوب باعث ایجاد احساساتی مثل اضطراب، افسردگی و حتی بی اشتهایی می‌شود. به همین دلیل اخیراً نگرانی‌های زیادی درباره سلامت روحی، دیدگاه افراد نسبت به بدن خودشان و کاهش عزت به نفس ایجاد شده به خصوص در نروژ که در آن بی اشتهایی سومین دلیل اصلی مرگ و میر زنان جوان است.
نیاز به تصویب قانون جدید در نروژ
در سال‌های اخیر تعداد بیماران دچار مشکلات روحی که نیاز به درمان دارند به صورت چشمگیری افزایش داشته و حدود 70 هزار کودک و نوجوان از مشکلات روحی رنج می‌برند که با توجه به جمعیت 5.4 میلیونی این کشور، رقم بسیار قابل توجهی است.
تبلیغات و تصاویر شبکه‌های اجتماعی فشار زیادی بر کاربران ایجاد می‌کنند تا به بدن ایده آل برسند در حالی که اکثر این تصاویر غیرواقعی هستند. این عکس‌های فیلتر شده و فتوشاپ شده در شبکه‌های اجتماعی باعث ایجاد استانداردهایی غیرواقعی می‌شوند و کاربران را ملزم به تلاش برای رسیدن به سطح زیبایی این مدل‌ها می‌کنند.
در این قانون جدید، فشار وارد شده بر بدن کاربران به عنوان مهم ترین عامل بروز مشکلات ذهنی در کودکان و نوجوانان ذکر شده است. هدف این قانون کاهش این مشکلات از طریق مقابله با انتشار عکس‌های ویرایش شده در شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های تبلیغاتی، بدون اشاره به ادیت شدن این تصاویر است.
خیلی از اینفلوئنسرهای شبکه‌های اجتماعی از این قانون استقبال کرده و آن را گامی برای به چالش کشیدن ایده آل‌های افراطی می‌دانند. به گفته آنها این قانون جدید باعث ایجاد تصورات گمراه کننده و غیرقابل دستیابی می‌شود که مدتهاست بر زندگی ما تأثیر منفی گذاشته اند.
نظر جامعه کاربران
خیلی از چهره‌های شناخته شده قبلاً هم از مجله‌ها خواسته بودند تا عکس‌های آنها را دستکاری نکنند چون این اقدام باعث ایجاد احساسات بد در کاربران نسبت به بدن خودشان می‌شود. در سال 2015 یکی از بازیگران هالیوود به اسم زندیا هم عکس قبل و بعد از ادیت خودش را منتشر کرده و نشان داد که این تصاویر ادیت شده چقدر با واقعیت فاصله دارند.
Madeleine Pedersen یکی از اینفلوئنسرهای نروژی هم اعلام کرده که این استانداردهای زیبایی غیرواقع گرایانه باعث ایجاد حس ناخوشایند نسبت به بدنمان می‌شود. او هم اعلام کرده که قبلاً به خاطر شبکه‌های اجتماعی دچار چنین مشکلی شده است. به گفته او کاربران باید مطلع باشند که آنچه در شبکه‌های اجتماعی مشاهده می‌کنند عکس واقعی است یا ویرایش شده.
Eirin Kristiansen هم که یکی دیگر از اینفلوئنسرهای نروژی است این اقدام را درست می‌داند اما به گفته او این اقدام بیشتر یک میانبر است تا یک راهکار دائمی. به گفته او قرار دادن برچسب روی پست‌های شبکه‌های اجتماعی به تنهایی باعث حل مشکلات روحی نخواهد شد.
آیا این قانون چاره حل مشکلات روحی است؟
شبکه‌های اجتماعی بر تصوری که ما نسبت به بدن خودمان داریم تأثیرگذار هستند. بر اساس مطالعه‌ای که توسط پارلمان انگلیس صورت گرفت تنها 5 درصد کاربران زیر 18 سال شرکت کننده در این نظرسنجی اعلام کرده اند که نسبت به ظاهر بدنشان مشکلی ندارند و به دنبال عمل یا رژیم گرفتن نیستند.
به نظر می‌رسد که این تصمیم کشور نروژ حرکت درستی باشد اما به حل مشکل اصلی کمک نمی‌کند چون این مسئله پیچیده راه حل ساده‌ای ندارد.
بسیاری از اوقات روشنایی، اشباع، کنتراست و سایر جنبه‌های تصاویر را دستکاری می‌کنیم تا زیباتر به نظر برسند. این قابلیت‌ها در اکثر شبکه‌های اجتماعی وجود دارند. همچنین در جریان هستیم که عکاسان حرفه‌ای چگونه از نورپردازی و فیلتر برای زیباتر شدن تصاویر استفاده می‌کنند.
این قوانین و محدودیت‌های ایجاد شده برای اینفلوئنسرها، شرکت‌ها و شبکه‌های اجتماعی قادر به حل ریشه مشکل نیستند. شبکه‌های اجتماعی مثل فیسبوک در سیاست‌های تبلیغاتی خودشان به سلامت روحی اشاره کرده و منابعی برای کمک به کاربران دارند.
اما می‌توانیم برای حل این مشکل به اقدامات جدی تر و اثربخش تر بپردازیم. راه حل طولانی مدت برای این مشکل استفاده از یک رویکرد متفاوت است مثل افزایش آگاهی یا پذیرش استانداردهای واقع گرایانه تر درباره بدن انسان.
حرکت نروژ، گامی برای شروع یک تحول
دستکاری تصاویر از جمله اقداماتی است که به حس نارضایتی ما نسبت به بدن خودمان دامن می‌زند و باعث بروز مشکلات روحی و روانی می‌شود. گرچه این قانون جدید نروژ باعث افزایش آگاهی درباره دستکاری تصاویر در فضای مجازی می‌شود اما به حل مشکلات روحی ایجاد شده برای دختران و پسران جوان کمکی نمی‌کند.
باید دید که سایر کشورها و شبکه‌های اجتماعی برای مقابله با این مشکل چه کارهایی انجام می‌دهند. حرکت نروژ اقدامی برای بیدار شدن ما و توجه هر چه بیشتر نسبت به پیامدهای منفی شبکه‌های اجتماعی برای بدنمان بود.
