احتمالاً برای شما هم پیش آمده که فایل‌های ارزشمندتان را از دست بدهید و چند روزی طول بکشد تا به آنها دسترسی پیدا کنید. اما جای نگرانی نیست. می‌توانید با استفاده از نرم‌افزارهای مفید و کاربردی که در این مطلب به شما معرفی می‌کنیم این مشکل را حل کنید بدون اینکه نیاز به صرف هزینه برای خرید آنها داشته باشید.
1. Disk Drill
Disk Drill یک نرم‌افزار ریکاوری هارددرایو است که در صنعت فناوری اطلاعات رتبه خیلی خوبی دارد. این اپلیکیشن توسط CleverFiles طراحی شده و قادر است دستگاه‌های داخلی و اکسترنال از جمله دیسک درایو کامپیوتر، درایو USB و کارت SD را اسکن کند.
مزایا
- رابط کاربری مدرن
- نسخه رایگان قابلیت بازیابی 500 مگابایت اطلاعات را دارد
- اسکن سریع با قابلیت توقف و ادامه فرایند
- امکان بازیابی داده‌ها برای همه فایل سیستم‌های پرکاربرد
- پشتیبانی از صدها فرمت مختلف
معایب
- نداشتن پشتیبانی تلفنی
ویژگی‌هایی که باعث شدند Disk Drill رتبه اول این فهرست را کسب کند عبارتند از:
کاربرپسندی
برای کاربرانی که اولین بار از این محصول استفاده می‌کنند دانلود کردن، نصب و کار کردن با Disk Drill بسیار راحت است. همه کاربرانی که برای تست یا رفع مشکلات واقعی از این نرم افزار استفاده کرده اند معتقدند که نصب این ابزار راحت است و کاملاً کاربرپسند و قابل درک است. این نرم‌افزار ابزارهایی گرافیکی دارد که به راحت تر شدند فرایند ریکاوری اطلاعات کمک می‌کنند.
2. Recuva
Recuva یک نرم‌افزار ریکاوری با قابلیت انجام کارهای ساده تر مثل بازیابی فایل‌های اخیراً حذف شده است. مهم ترین مزیت این نرم افزار نامحدود بودن حجم داده‌های قابل بازیابی به صورت رایگان است.
مزایا
- رابط کاربری قابل درک
- قابلیت حذف فایل‌های حساس به صورت امن
- قابلیت پیش نمایش فایل‌ها قبل از ریکاوری
- قابلیت بازیابی حجم نامحدودی داده به صورت رایگان
معایب
- طراحان این نرم‌افزار آن را رها کرده اند
- محدودیت قابلیت بازیابی عکس‌های خام
Recuva یک نرم‌افزار ریکاوری رایگان برای ویندوز است. این نرم‌افزار با سیستم اسکن عمیق خودش می‌تواند درایو کامپیوتر را بررسی کرده و آثار فایل‌های حذف شده را در آن جستجو پیدا کند. می‌توانید از این نرم‌افزار برای بازیابی موزیک، عکس، داکیومنت، ایمیل و هر فایل حذف شده دیگری استفاده کنید. این اپلیکیشن یک قابلیت خاص هم دارد که از تکنیک‌های سطح نظامی برای حذف امن داده‌ها استفاده می‌کند.
3. EaseUS
EaseUS یک شرکت نرم‌افزاری است و راهکار این شرکت برای ریکاوری اطلاعات هم عملکرد خیلی خوبی دارد و قادر است فایل‌های بزرگ را از روی همه رسانه‌های ذخیره اطلاعات بازیابی کند.
مزایا
- عملکرد مطمئن برای بازیابی داده‌ها
- قابلیت بازیابی فرمت‌های مختلف
- الگوریتم اسکن عمیق سریع
- قابلیت پشتیبانی از بیش از هزار فرمت مختلف
معایب
- فایل‌های غیرقابل بازیابی و قابل بازیابی را با هم در نظر می‌گیرد
- قیمت بالای مجوزهای غیررایگان
EaseUS با طراحی ویزارد بازیابی داده خودش، یک نرم‌افزار بازیابی بسیار مفید در اختیار کاربران قرار داد. این ابزار به شما امکان می‌دهد داده‌هایی که به اشتباه حذف شده اند یا حین فرمت و پارتیشن بندی درایو از دست رفته اند را بازیابی کنید. این ابزار قادر است بازیابی فایل از سطل بازیافت ویندوز را به راحتی انجام دهد و می‌توان از آن روی رسانه‌های اکسترنال مختلف استفاده کرد. می‌توانید فایل‌ها، عکس‌ها و ویدیوهای از دست رفته با فرمت‌های مختلف را بازیابی کنید.
4. PhotoRec
PhotoRec یک اپلیکیشن ریکاوری اپن سورس است که روی هر سیستمی قابل اجرا است. بر خلاف نام PhotoRec، این اپلیکیشن از بیش از 300 نوع فایل مختلف پشتیبانی می‌کند در نتیجه برای اشخاصی که نیاز به بازیابی داده‌های حذف شده بدون پرداخت هزینه دارند بسیار مناسب است.
مزایا
- نرم‌افزار چند پلتفرمی
- قابلیت پشتیبانی از 300 فرمت مختلف
- اپن سورس و کاملاً رایگان
معایب
- چندان شهودی و قابل درک نیست
- همه فایل‌ها را به صورت خودکار بازیابی می‌کند
PhotoRec یک اپلیکیشن رایگان است که می‌توان از آن برای بازیابی فایل‌ها در هر فایل سیستمی استفاده کرد. این اپلیکیشن برای افزایش سطح ایمنی کار، بازیابی را در حالت فقط خواندنی انجام می‌دهد. این ابزار قادر است داده‌ها را از روی انواع رسانه‌های ذخیره اطلاعات بازیابی کند و برای بازیابی داده‌ها از دوربین‌های دیجیتال هم فوق العاده مفید است. PhotoRec می‌تواند همراهی برای اپلیکیشن TestDisk باشد که برای اصلاح پارتیشن‌های آسیب دیده یا از بین رفته طراحی شده است.
5. Stellar Phoenix
این اپلیکیشن ریکاوری قابلیت‌های مختلفی دارد و از نظر سرعت و طراحی هم عملکرد فوق العاده‌ای دارد. Stellar Phoenix یک نرم‌افزار ریکاوری کاربرپسند پیشرفته است که چندین نسخه مختلف دارد.
مزایا
- عملکرد فوق العاده برای ریکاوری داده‌ها
- اینترفیس کاربرپسند
- قابلیت‌های تست و کلون کردن دیسک
معایب
- تعداد فرمت‌های قابل پشتیبانی آن به اندازه سایر راهکارها نیست
- گاهی اوقات فایل‌ها را غیرقابل بازیابی ذکر می‌کند در حالیکه ممکن است این طور نباشد
Stellar Phoenix Pro مجهز به امکانات مختلفی است و به کاربران امکان می‌دهد فرایند بازیابی را مطابق با خواسته‌ها و نیازهای خودشان تنظیم کنند. از جمله ویژگی‌های مهم آن می‌توان به بازیابی پارتیشن‌های گم شده، درایوهای فرمت شده، فایل‌های حذف شده، بازیابی فایل‌های PST نرم‌افزار مایکروسافت اوت لوک و غیره اشاره کرد.
6. Undelete 360
اگر به دنبال یک اپلیکیشن ریکاوری واقعاً رایگان برای سیستم عامل ویندوز هستید، Undelete 360 می‌تواند برای شما مناسب باشد. شاید رابط کاربری این اپلیکیشن که با الهام از آفیس 2010 طراحی شده کمی قدیمی به نظر برسد اما ظاهر آن آشنا و قابل درک است.
مزایا
- کاملاً رایگان
- قابلیت بازیابی بیشتر فرمت‌ها
- نمایش نتایج هم در قالب فولدر هم بر اساس نوع فایل
- امکان پیش نمایش فایل‌ها پیش از ریکاوری
معایب
- عملکرد این نرم‌افزار از نظر ریکاوری اطلاعات کمتر از سطح معمول است
- رابط کاربری قدیمی
- توسعه دهندگان این نرم‌افزار آن را رها کرده اند
Undelete 360 یک اپلیکیشن رایگان دیگر است که با استفاده از آن می‌توانید فایل‌های حذف شده از درایو داخلی و همچنین کارت حافظه، هارداکسترنال و انواع رسانه‌های ذخیره اطلاعات را بازیابی کنید. این اپلیکیشن قابلیت بازیابی فایل‌هایی که خیلی بزرگ بوده و به سطل بازیافت ویندوز منتقل نشده اند یا با استفاده از فرمان Cut پاک شده اند را هم دارد. این ابزار پشتیبانی فنی ندارد بنابراین کاربران باید خودشان کارهای بازیابی را انجام دهند.
7. Data Rescue
Data Rescue یک پکیج نرم‌افزاری بازیابی داده از شرکت Prosoft Engineering است. Data Rescue که بر اساس تجربه 20 ساله در زمینه ریکاوری طراحی شده، به کاربران برای بازیابی فایل‌های حذف شده و از دست رفته کمک می‌کند.
مزایا
- قابلیت کپی و ایجاد درایو قابل بوت
- پشتیبانی از انواع فایل
- دارای یک ابزار پیش نمایش بسیار مفید
معایب
- تکمیل اسکن زمان زیادی می‌برد
- فاقد قابلیت توقف و ادامه
Data Rescue قابلیت بازیابی انواع فایل‌ها را دارد و به کاربران امکان می‌دهد با استفاده از نمونه‌های فایل جدید به این اپلیکیشن درباره انواع فایل‌ها آموزش دهند. بعلاوه این اپلیکیشن انعطاف پذیری خیلی خوبی برای بازیابی انواع فایل دارد. قابلیت پیش نمایش این اپلیکیشن به شما امکان می‌دهد انواع فایل‌ها را پیش از ریکاور کردن آنها بررسی کنید.
8. R-Studio
R-Studio یک ابزار بازیابی داده غیررایگان است که نسخه ویندوز، مک و لینوکس هم دارد. این ابزار بیشتر برای افراد حرفه‌ای طراحی شده بود اما کم کم رشد و تکامل یافته و تبدیل به یک ابزار کاربرپسند شد.
مزایا
- داشتن نسخه پیش نمایش
- قابلیت پشتیبانی از سیستم عامل‌های مختلف
- دارای یک نسخه ساده به نام R-Undelete
- قابلیت پشتیبانی از انواع فایل‌های شناخته شده
- بازیابی داده‌ها از طریق شبکه
معایب
- گران تر از سایر راهکارها
- ممکن است کار با رابط کاربری و امکانات گسترده این اپلیکیشن برای بعضی از کاربران سخت باشد
R-Studio گزینه‌های مختلفی برای ریکاوری در اختیار کاربران قرار می‌دهد و نسخه‌های مخصوص ویندوز، مک و لینوکس را دارد. R-Studio به عنوان یک ابزار چند پلتفرمی می‌تواند فایل‌ها را در انواع سیستم عامل‌های تحت پشتیبانی بازیابی کند. این ابزار علاوه بر انعطاف پذیر بودن نیاز به خرید نسخه‌های مختلف برای نصب در محیط‌های چند پلتفرمی را از بین می‌برد. R-Studio قابلیت بازیابی داده‌ها از روی دیسک‌های محلی و قابل جابجایی و همچنین از کلاینت‌های متصل به لن یا اینترنت را دارد.
9. UnDeleteMyFiles Pro
گرچه توسعه دهندگان UndeleteMyFiles Pro آن را رها کرده اند اما هنوز هم این اپلیکیشن یک ابزار مفید برای بازیابی اطلاعات در سیستم عامل ویندوز محسوب می‌شود به خصوص با توجه به داشتن ابزارها و قابلیت‌های مختلف.
مزایا
- کاملاً رایگان
- دارای ابزارهای مختلف
- ریکاوری سریع و آسان
معایب
- توسعه فعال این اپلیکیشن متوقف شده است
- قابلیت بازیابی فرمت‌های کمتر متداول را ندارد
- رابط کاربری قدیمی
این ابزار ریکاوری امکانات پیشرفته‌ای دارد که معمولاً فقط در ابزارهای غیررایگان مشاهده می‌شود. این اپلیکیشن رایگان است و نسخه پولی ندارد. می‌توان این اپلیکیشن را برای کاربردهای مختلف از جمله کاربردهای تجاری استفاده کرد.
10. MiniTool Power Data Recovery
قطعاً بدترین تجربه از نظر حذف اطلاعات، از دست رفتن کل یک پارتیشن یا درایو است. ممکن است این اتفاق در اثر حذف تصادفی یک پارتیشن، نوشتن اطلاعات روی آن، تکمیل نشدن فرایند فرمت و غیره رخ دهد. اگر این اتفاق برای شما هم رخ داد MiniTool Partition Recovery قادر است این مشکل را حل کند.
مزایا
- رابط کاربری ساده
- قابلیت پیش نمایش فایل‌های حذف شده
- حجم دانلود کوچک
- پشتیبانی شبانه روزی
معایب
- گیر کردن تصادفی
- نداشتن قابلیت بازیابی نتایج اسکن قبلی بدون طرح اشتراک
- فاقد ابزارهای بازیابی
عملکرد MiniTool کاملاً ساده است. همانطور که از نام این اپلیکیشن پیداست MiniTool به صورت یک فایل کوچک قابل دانلود است. پس از نصب می‌توانید اپلیکیشن را اجرا کرده و درایوی که پارتیشن از دست رفته در آن قرار دارد را انتخاب کنید. سپس اپلیکیشن از کاربر سوال می‌پرسد که قصد اجرای اسکن کامل را دارد یا فقط بخشی از آن. گزینه مورد نظر را انتخاب کرده و کار را ادامه دهید.
جدول مقایسه
استفاده از نرم‌افزار ریکاوری چه ضرورتی دارد؟
واقعیت این است که نرم‌افزار ریکاوری همیشه هم لازم نیست. مثلاً برای بازیابی فایل‌هایی که حذف شده اما به سطل بازیافت ویندوز منتقل شده اند نیازی به اپلیکیشن ریکاوری ندارید. همچنین اگر یک نسخه پشتیبان از فایل‌ها دارید و می‌توانید خیلی راحت آنها را بازیابی کنید.
اما نرم‌افزار ریکاوری تنها راهکار برای بازیابی فایل‌هایی است که از سطل بازیافت هم حذف شده و از آنها پشتیبان گیری نکرده اید. این نرم‌افزار در شرایطی که به اشتباه یک درایو را فرمت کرده یا فایل‌های مهم را حذف کرده و خیلی فوری متوجه اشتباهتان می‌شوید، ضروری است.
از آنجایی که فایل‌های حذف شده همچنان روی درایو مربوطه هستند مگر اینکه فایل جدیدی روی آن ریخته شود، ممکن است بتوانید بدون هر گونه مشکلی اطلاعاتتان را برگردانید. تنها چیزی که نیاز دارید یک اپلیکیشن ریکاوری قابل اطمینان است.
در مواقعی استفاده از نرم‌افزار ریکاوری مفید نیست که قرار باشد اطلاعات را از دستگاهی بازیابی کنید که آسیب فیزیکی دیده باشد. اگر چرخش هارددرایو شما متوقف شده یا کارت حافظه شما شکسته و آسیب دیده، حتی بهترین نرم‌افزار ریکاوری هم قادر نیست به شما کمک کند. در چنین مواقعی تنها گزینه کمک گرفتن از سرویس‌های بازیابی داده حرفه‌ای با تجهیزات جدید است.
چرا فقط 10 اپلیکیشن را معرفی کردیم؟
قطعاً بررسی تعداد بی شماری محصول کار سختی است و شاید نتیجه آن چندان مطلوب نباشد و باعث اضافه شدن اپلیکیشن‌هایی شود که ارزش صرف وقت را ندارند.
به جای این کار تصمیم گرفتیم فقط متمرکز بر 10 مورد از محبوب ترین اپلیکیشن‌های ریکاوری شده، مزایا و معایب هر یک از آنها را درج کنیم تا راحت تر بتوانید تصمیم گیری کنید.
نکات مهم برای انتخاب نرم‌افزار ریکاوری
با توجه به تعداد بسیار زیاد اپلیکیشن‌های ریکاوری، برای انتخاب اپلیکیشن مناسب کافیست به کارایی، قابلیت سازگاری، امکانات، مفید بودن، قیمت و امنیت توجه داشته باشید. در ادامه این ویژگی‌ها را به صورت مجزا مرور و بررسی می‌کنیم.
- کارایی: مهم ترین فاکتوری که باید هنگام انتخاب نرم‌افزار ریکاوری در نظر بگیرید، بحث کارایی و سرعت است. به هر حال اگر اپلیکیشنی نتواند فایل‌های شما را بازیابی کند، چندان مفید نخواهد بود. در حالت ایده آل اپلیکیشن مورد نظر باید از همه فرمت‌های پرکاربرد و رسانه‌های ذخیره اطلاعات پشتیبانی کند و بازیابی فایل‌ها چندین ساعت زمان نبرد. بعضی از اپلیکیشن‌ها الگوریتم‌های اسکن مختلفی دارند که منجر به افزایش سرعت کار می‌شوند و بعضی دیگر منتظر تکمیل فرایند اسکن نمی‌مانند و می‌توانید به محض پیدا شدن هر فایل حذف شده به آن دسترسی پیدا کنید.
- قابلیت سازگاری: نیازی به گفتن نیست که نرم‌افزار ریکاوری انتخابی شما باید از سیستم عامل‌تان پشتیبانی کند. اگر از ویندوز و مک استفاده می‌کنید بهتر است به دنبال گزینه‌ای با قابلیت پشتیبانی از هر دو سیستم عامل باشید.
- امکانات: ابزارهای مختلفی برای بازیابی اطلاعات وجود دارد و سطح رقابت در این حوزه بالاست. به همین دلیل خیلی از اپلیکیشن‌های ریکاوری برتر شامل امکانات اضافه‌ای مثل پشتیبان گیری از داده‌ها، نظارت بر سطح سلامت دیسک و ریکاوری داده‌ها در حالت قابل بوت شدن هستند. با انتخاب اپلیکیشنی که امکانات جانبی زیادی داشته باشد، می‌توانید از صرف هزینه زیاد برای خرید اپلیکیشن‌های مختلف پیشگیری کنید.
- کاربردپذیری: اپلیکیشن مورد نظرتان نباید طوری باشد که درک نحوه بازیابی فایل‌های حذف شده خیلی زمان ببرد بلکه باید قابل درک بوده و استفاده از آن راحت باشد تا بتوانید بدون صرف زمان زیاد برای بررسی گزینه‌ها و منوهای مختلف، کار بازیابی اطلاعات را انجام دهید. خبر خوب اینکه این روزها پیدا کردن چنین اپلیکیشن‌هایی نسبتاً راحت است و در این مقاله هم چند مورد از آنها را مرور کردیم.
- قیمت: در رابطه با نرم‌افزار ریکاوری، هر چقدر بیشتر هزینه کنید به امکانات بیشتری دسترسی خواهید داشت. گرچه اپلیکیشن‌های ریکاوری خیلی خوب رایگانی وجود دارد اما امکانات، راحتی استفاده و پشتیبانی از آنها معمولاً نسبت به نرم‌افزارهای غیررایگان در سطح پایین تری قرار دارد. خوشبختانه بیشتر اپلیکیشن‌های غیررایگان یک دوره رایگان و آزمایشی هم دارند که در این فهرست هم بعضی از آنها را معرفی کردیم.
- امنیت: وقتی قرار است نرم‌افزار رایگانی را از اینترنت دانلود کنید، بحث امنیت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. سایت‌های مشکوک و خطرناک زیادی هستند که بدافزارها را تحت عنوان نرم‌افزارهای سالم و مجاز عرضه می‌کنند و متأسفانه شناسایی آنها چندان ساده هم نیست چون مالکان چنین بدافزارهایی در جریان هستند که چطور وارد صفحه اول گوگل و سایر موتورهای جستجو شوند. اگر نمی‌خواهید با خطر آلودگی بدافزاری روبرو شوید و آسیبی به سیستم شما وارد نشود، توصیه می‌کنیم که فقط از نرم‌افزارهای معتبر و شناخته شده مثل آنهایی که در این مطلب معرفی شدند استفاده کنید.
اگر نرم‌افزار ریکاوری با خطا روبرو شود، چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
متأسفانه خیلی از اپلیکیشن‌های ریکاوری موفقیت این فرایند را تضمین نمی‌کنند به همین دلیل ممکن است بنا به دلایل مختلف مثل خطای انسانی، بدافزارها و آسیب فیزیکی اطلاعاتتان را برای همیشه از دست بدهید.
گرچه مقابله با مشکلات غیرمکانیکی چندان سخت نیست اما آسیب فیزیکی مانع مهمی برای بازیابی داده‌ها محسوب می‌شود و معمولاً باید از یک سرویس ریکاوری تخصصی مثل «مرکز بازیابی داده CleverFiles» کمک بگیرید.
این مرکز به دلیل داشتن تجهیزات جدید و تخصصی قابلیت بازیابی اطلاعات از دستگاه‌هایی که دچار آسیب فیزیکی شده اند را دارد.
البته چنین سرویس‌هایی می‌توانند به بازیابی داده‌هایی که به دلیل خطای منطقی یا خطای انسانی از دسترس خارج شده اند هم کمک کنند و برای اشخاصی که خودشان نتوانستند با اپلیکیشن‌های معمولی اطلاعاتشان را برگردانند، مفید است.
آیا می‌دانستید؟
گرچه هر ساله ظرفیت هارددرایوها بیشتر می‌شود اما قابلیت اطمینان آنها با همین سرعت رشد نمی‌کند. هر ساله شرکت Backblaze آمار مربوط به قابلیت اطمینان هارددرایوها را بر اساس عملکرد بیش از 100 هزار درایو چرخان در دیتاسنترهای مستقر در دو قاره ارزیابی می‌کند. در سال 2019، نرخ خرابی این درایوها در دیتاسنترهای Backblaze حدود 1.89 درصد بود که نسبت به سال قبل (1.25 درصد) افزایش داشت. انتظار می‌رود که تولیدکنندگان این محصولات سعی کنند درایوهایی مطمئن تر تولید کنند.
